ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ – 8 Απριλίου
Συνέντευξη Τύπου παρέθεσαν, την Παρασκευή 8 Απριλίου 2005, οι δημιουργοί Καλιόπη Λεγάκη («Ηλίας Πετρόπουλος – Ένας Κόσμος Υπόγειος»), Κατερίνα Πατρώνη («Ο Πίνακας»), Ηλίας Γιαννακάκης («Walter the Greek») και Μαρία Λεωνίδα («Η Αντριάννα στην Αθήνα»), αναφορικά με τις ταινίες τους, οι οποίες προβάλλονται στο πλαίσιο του 7ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα. Στη συνέντευξη παρευρέθηκε και ο πρωταγωνιστής της ταινίας του Ηλία Γιαννακάκη, Ουόλτερ Λάσαλι, καθώς και ο γνωστός σκηνοθέτης Λάκης Παπαστάθης, της εκπομπής «Παρασκήνιο».
Καλιόπη Λεγάκη: Ηλίας Πετρόπουλος – Ένας Υπόγειος Κόσμος
Η ταινία της Καλιόπης Λεγάκη παρουσιάζει το πορτρέτο και αποτίει φόρο τιμής στον Ηλία Πετρόπουλο. Πνεύμα ανήσυχο και ερευνητικό, πολέμιος των ακαδημαϊκών και του κατεστημένου, ο Πετρόπουλος ήταν ο πρώτος λαογράφος στην Ελλάδα που ασχολήθηκε με το περιθώριο και κατέγραψε πρόσωπα και πράγματα περιφρονημένα από την επίσημη ιστορία της χώρας του. Ο φακός της Καλιόπης Λεγάκη τον συναντάει στο γραφείο του, στο Παρίσι, όπου έξησε αυτοεξόριστος τα τελευταία τριάντα χρόνια όταν, απογοητευμένος από την πολιτική της πατρίδας του και κουρασμένος από τις αλλεπάλληλες καταδιώξεις και φυλακίσεις, αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Σ’ αυτήν την τελευταία του συνέντευξη – μερικούς μήνες μετά πέθανε από καρκίνο – ο Πετρόπουλος μας ταξιδεύει σε άγνωστα τοπία της παράδοσης και της ελληνικότητάς μας και μας γνωρίζει με όλους αυτούς τους ανθρώπους του κοινωνικού υπογείου που κυριάρχησαν στα βιβλία του. «Η σχέση μου με τον Πετρόπουλο ξεκίνησε μέσα από τα βιβλία του, όταν πρωτοδιάβασα το ’82 ‘το Εγχειρίδιο του Καλού Κλέφτη’, που είχε γίνει ευαγγέλιο τότε για τον φοιτητόκοσμο και τους διανοούμενους. Από τότε συνέχισα να διαβάζω τα βιβλία αυτού του περίεργου συγγραφέα και όταν έκανα τα πρώτα μου βήματα στο ντοκιμαντέρ σκέφτηκα να κάνω μια ταινία για εκείνον. Η προσέγγιση ήταν αργή αλλά τελικά η επαφή έγινε και τον συνάντησα στο Παρίσι. Όταν μου άνοιξε την πόρτα ένας κουστουμαρισμένος κύριος μου ήταν αδύνατο να συμβιβάσω την εικόνα του Πετρόπουλου που είχα διαμορφώσει διαβάζοντας τα βιβλία του με αυτό που έβλεπα απέναντί μου. Όταν όμως μιλήσαμε οι δύο εικόνες συγχωνεύτηκαν αμέσως», είπε χαρακτηριστικά η ίδια.
Απαντώντας, εξάλλου, σε ερώτηση αναφορικά με το αν προσπάθησε να κάνει μια ταινία αντίστοιχη με το βιβλίο που θα έγραφε ο Πετρόπουλος, επισήμανε: «Έπρεπε να παλέψω με το υλικό μου καθώς και με όσα μου έλειπαν -διότι έφυγε νωρίς δυστυχώς- και όλα μαζί να περάσουν στην ταινία. Έτσι έψαξα στα γραπτά του και η αφήγηση της ταινίας είναι σε πρώτο πρόσωπο γιατί είναι τα λόγια και τα γραπτά του ίδιου του Πετρόπουλου. Δεν θεώρησα, λοιπόν, ότι πρόκειται για ιεροσυλία». Κλείνοντας, τόνισε: «Η ψυχή του Πετρόπουλου περνάει στην ταινία μέσα από τα πρόσωπα που μιλούν γι’ αυτόν, πρόσωπα του ‘κοινωνικού υπογείου’, τα οποία ο ίδιος τόσο αγάησε και σεβάστηκε».
Κατερίνα Πατρώνη: Ο Πίνακας
Η ταινία της Κατερίνας Πατρώνη αναφέρεται στη δημιουργία ενός ζωγραφικού πίνακα. Παρακολουθεί τον μικρό Κίμμο που περνάει την ημέρα του δίπλα στη λ΄μνη, μαζεύοντας φύλλα, λάσπη και χρώματα και ζωγραφίζει. «Η ταινία γυρίστηκε πριν από 1,5 χρόνο στη Φιλανδία στη διάρκεια 15 ημερών», ανέφερε η δημιουργός και επισήμανε: «Αυτό που ήθελα να διερευνήσω είναι πώς μπορώ να κινηματογραφήσω τη διαδικασία της δημιουργίας ενός πίνακα ζωγραφικής χωρίς να προδίδω το έργο, δηλαδή πώς μπορεί η ταινία μου να προσομοιάζει με το έργο». Καταλήγοντας, η Κατερίνα Πατρώνη είπε: «Προσπάθησα να βρω τον τρόπο με τον οποίο, χωρίς πολλά λόγια, μόνο με εικόνες που ταιριάζουν στο ζωγραφικό έργο του Κίμμο, μπορώ να δείξω αυτήν την ιστορία».
Μαρία Λεωνίδα: Η Αντριάνα στην Αθήνα
«Η Αντριάνα στην Αθήνα» είναι μια ταινία που παρακολουθεί τη ζωή της 17χρονης Αντριάνας, ενός κοριτσιού από την επαρχία – από την Πάρο – που μετακόμισε στην Αθήνα με τον πατέρα της και τον αδελφό της μετά το διαζύγιο των γονιών της. Υπό αυτές τις συνθήκες, έχει πολλά να αντιμετωπίσει. Έχει να δώσει πανελλήνιες εξετάσεις για να μπει στο πανεπιστήμιο, πρέπει να αντεπεξέλθει στο ρόλο της νοικοκυράς στο σπίτι, να βρει τρόπους για να διατηρήσει τη σχέση με τη μητέρα της που έχει μείνει στην Πάρο και να συνεχίσει να προπονείται για να μην απογοητεύσει τον πατέρας της.
Όλα αυτά προσθέτουν καθημερινή πίεση, αλλά το θέμα είναι αν θα μπορέσει να βρει τον εαυτό της και να κάνει τις επιλογές της. «Η ταινία αυτή αποτελεί τμήμα μιας γερμανικής σειράς κι έτσι έπρεπε να βρω ένα πρόσωπο που να εκφράζει την ελληνική πραγματικότητα. Όταν επέλεξα την Αντριάνα και είδα τις μικρές καθημερινές μάχες που πρέπει να δίνει θεώρησα ότι είναι το πρόσωπο που ταιριάζει στο ύφος και τον χαρακτήρα της συγκεκριμένης σειράς», εξήγησε η δημιουργός Μαρία Λεωνίδα, ενώ συνέχισε: «Όσο προχωρούσε η ταινία, όμως, τόσο ανακάλυπτα τις συγκρούσεις της με τον πατέρα της. Και πιστεύω ότι και η ίδια, μέσα από τη διαδικασία των γυρισμάτων συνειδητοποίησε αυτές τις συγκρούσεις και τον χαρακτήρα τους και ότι εκείνη έπρεπε να βρει τον εαυτό της».
Ηλίας Γιαννακάκης: Walter the Greek
Η ταινία αναφέρεται στον Ουόλτερ Λάσαλι, έναν από τους σπουδαιότερους διευθυντές φωτογραφίας του διεθνούς κινηματογράφου στα μεταπολεμικά χρόνια, που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους συντελεστές του Free Cinema. Το 1955 ξεκίνησε την συνεργασία του με τον Μιχάλη Κακογιάννη και ταυτόχρονα τη μακρόχρονη σχέση του με την Ελλάδα. Το 1965 κέρδισε το Όσκαρ φωτογραφίας για την ταινία Ζορμπάς ο Έλληνας. Τα τελευταία χρόνια έχει επιστρέψει και ακτοικεί στο μικρό χωριό Σταυρός, όπου γυρίσθηκε ο Ζορμπάς και έχει δωρίσει το βραβείο Όσκαρ στην τοπική ταβέρνα. «Ήθελα εδώ και χρόνια να κάνω ένα πορτρέτο του Ουόλτερ Λάσαλι και προσπάθησε όσο το δυνατόν να αποδώσουμε αυτό το πορτρέτο σωστά, γιατί πιστεύω ότι η καταγραφή της περίπτωσής του είναι σημαντική», τόνισε ο Ηλίας Γιαννακάκης.
