Zούσε τη ζωή της
Vivre sa vie
Ωρες προβολών: 21.00
(1962) Σενάριο: Zαν-Λικ Γκοντάρ. Φωτογραφία: Pαούλ Kουτάρ, Kλοντ Mποσολέιγ, Tσαρλς Mπιτς. Hθοποιοί: ¶ννα Kαρίνα, Σαντί Pεμπό, Aντρέ Λαμπάρτ. Διάρκεια: 85’, A/M
Τέταρτη ταινία του Γκοντάρ, όλη την αφήγηση της οργανώνεται γύρω από την μοναχική φιγούρα της Nανά. Η Nανά είναι μια νέα ανεξάρτητη γυναίκα που ζει στο Παρίσι της δεκαετίας του 60. Το κατάλευκο με την υφή πορσελάνης δέρμα της, τα σε σχήμα έλλειψης μάτια της, τα κατάμαυρα μαλλιά της, είναι μόνο η εξωτερική όψη της γοητείας της. Υπάρχει κάτι ανεξήγητο στην παρουσία της, μια αδυναμία του θεατή (και του σκηνοθέτη;) να κατανοήσει αυτή την γυναίκα. Τι σκέφτεται; Τι αισθάνεται; Αν και η καθημερινότητα της εκτίθεται, η Nανά παραμένει πάντα είναι ένα αίνιγμα.
Παντρεμένη με τον Πολ και έχοντας αποκτήσει μαζί του ένα παιδί, εγκατέλειψε την συζυγική ζωή της. Η αφήγηση οργανώνεται σε 12 τμήματα–κεφάλαια που αφηγούνται διάφορα επεισόδια από την (δύσκολη) ζωή της. Παίζει φλίπερ. Εργάζεται σε κατάστημα δίσκων. Δεν έχει να πληρώσει το νοίκι. Πηγαίνει στο σινεμά να δει μια ταινία του Nτράγιερ. Σιγά–σιγά ωθείται στην πορνεία…
Η πορνεία υπήρξε μια εμμονή του σκηνοθέτη, καθώς μπορούμε να την βρούμε σε αρκετές ταινίες αυτής της περιόδου (π.χ. 2-3 πράγματα που ξέρω γι’ αυτή). Χρησιμοποιείται πάντα με μια μεταφορική έννοια υπονοώντας την θέση της γυναίκας (και του σύγχρονου ανθρώπου) μέσα στην καπιταλιστική κοινωνία, όπου για να επιβιώσεις χρειάζεται να εκπορνευτείς σ’ ένα συμβολικό και ηθικό επίπεδο.
Ο Γκοντάρ γύρισε την ταινία με τη σειρά που βλέπουμε τις σκηνές στην οθόνη. Κάθε πλάνο κινηματογραφήθηκε σε μια λήψη, χωρίς επαναλήψεις (και ίσως εκεί οφείλεται το αυθόρμητο και το φυσικό των εικόνων). Οι καινοτομίες της ταινίας πολλές: π.χ. οι ηθοποιοί μιλούν με την πλάτη γυρισμένη στο φακό και αυτό, όπως εξηγεί ο σκηνοθέτης, κάνει τον θεατή να δίνει μεγαλύτερο βάρος στο διάλογο και να μην αποσπάται η προσοχή του από τα πρόσωπα και την υποκριτική των ηθοποιών. Η ερμηνεία της ¶ννα Kαρίνα βασίστηκε εξ’ ολοκλήρου στον αυτοσχεδιασμό και στην απουσία συστηματικής προετοιμασίας, αφού ο σκηνοθέτης (και εκείνη την εποχή άνδρας της) δεν της έδινε τους διάλογους της παρά λίγη ώρα πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Ενώ η συνολική της εικόνα της, αποτελεί μια ευθεία αναφορά σε μια σταρ του βωβού κινηματογράφου, τη Λουίζ Mπρουκς.
O τρελός Πιερό
Pierrot le Fou
Ωρες προβολών: 23.00
(1965) Σενάριο: Zαν-Λικ Γκοντάρ, βασισμένο στο μυθιστόρημα Obsession του Λάιονελ Γουάιτ. Φωτογραφία: Pαούλ Kουτάρ. Hθοποιοί: Zαν Πολ Mπελμοντό, ¶ννα Kαρίνα, Nτερκ Σάντερς, Pειμόν Nτεβό. Διάρκεια: 112’, έγχρωμη
Στην δέκατη (και μια από τις πιο δημοφιλείς) ταινία του ο Γκοντάρ επανέρχεται στις θεματικές που σφράγισαν τις αρχές της καριέρας του (και πρώτη του ταινία του Με κομμένη την ανάσα), τώρα όμως με την οπτική της ωριμότητας. H αφήγηση έχει στο κέντρο ένα ζευγάρι που καταδιώκεται: τον Φερντινάν (ο O Zαν Πολ Mπελμοντό) και την Mαριάν (στο ρόλο η γυναίκα του σκηνοθέτη, ¶ννα Kαρίνα).
Ο Φερντινάν Γκριφόν συναντά την Mαριάν που έχει προσληφθεί σαν baby-sitter των παιδιών του. Είναι παλιοί γνωστοί, πολύ πριν ο Φερντινάν παντρευτεί. Κουρασμένος από την βαρετή μεσοαστική ζωή στην οποία έχει βυθιστεί ο Φερντινάν –που η Mαριάν τον φωνάζει Πιερό– ξαφνικά αποφασίζει να τα ανατρέψει όλα και να επιστρέψει στις χαρές της ανέμελης ζωής. Εγκαταλείπει σύζυγο και παιδιά και μαζί με την Mαριάν, αποφασίζουν να κατεβούν στο Νότο. Υπό τον λαμπερό ήλιο της Cote d’ Azur το ζευγάρι περιπλανιέται και μπλέκεται σε μια μυστηριώδη και σκοτεινή υπόθεση όπου είναι αναμεμειγμένος και ο αδελφός της Mαριάν.
"Ήθελα να αφηγηθώ την ιστορία του τελευταίου ρομαντικού ζευγαριού", δηλώνει ο σκηνοθέτης. Λίγο πριν τις ανατροπές που θα φέρει ο Μάης του ’68, η ταινία αυτή ανήκει στα ορόσημα της εποχής της. Η αποδόμηση του αμερικάνικου γκανγκστερικού φιλμ που ο σκηνοθέτης ξεκίνησε στο Με κομμένη την ανάσα εδώ ολοκληρώνεται: Γυρισμένη ουσιαστικά χωρίς σενάριο, βασισμένη στον αυτοσχεδιασμό, με εμφανή στυλιζαρισμένα χρώματα και ιδιαίτερες στο ύφος συνθέσεις, γεμάτη με αναφορές –σε πίνακες του Bελάσκεθ, στα μιούζικαλ, στην ποίηση και σε ατίθασους χολιγουντιανούς σκηνοθέτες όπως ο Σάμιουελ Φούλερ.
Στην ταινία αυτή ο Γκοντάρ ανακεφαλαιώνει την μέχρι τώρα πορεία του και ετοιμάζεται να προχωρήσει προς ένα πιο πολιτικό σινεμά. Αναγνωρίζουμε και εδώ εμμονές του σκηνοθέτη, όπως την μάταιη απεγνωσμένη αναζήτηση ενός τόπου όπου ο ήρωας μπορεί να καταφύγει, τον έρωτα ως μια επαναστατική πράξη που ανατρέπει ισορροπίες.
