Στο πλαίσιο της ενότητας Agora Series του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η κορυφαία βρετανο-αμερικανίδα σεναριογράφος, showrunner και εκτελεστική παραγωγός Anna Winger παρέδωσε masterclass με τίτλο «Running the Show», το Σάββατο 2 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, σε συνεργασία με το Oxbelly. Τη συζήτηση συντόνισε η Rachel Eggebeen (Διευθύνουσα Σύμβουλος Περιεχομένου, Amplify Pictures).
Την εκδήλωση προλόγισε η Αγγελική Βέργου, επικεφαλής της Αγοράς του Φεστιβάλ, η οποία ευχαρίστησε το κοινό για την παρουσία του. Τον λόγο πήρε αρχικά η Caroline von Kühn, Εκτελεστική Διευθύντρια του Oxbelly, που διοργανώνει το Oxbelly Retreat στη Μεσσηνία, μια ετήσια, διεθνή συνάντηση δημιουργών από τον χώρο της λογοτεχνίας, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. «Νομίζω ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους το Oxbelly συνεργάζεται με το Φεστιβάλ είναι πως μέσα από τις ζυμώσεις που γίνονται στη διάρκειά του μπορούν να γεννηθούν νέες ιδέες που θα εξελίξουν τον κινηματογράφο και την τηλεόραση».
Η Rachel Eggebeen σύστησε την Anna Winger στο κοινό και αναφέρθηκε στην συνεργασία τους στις σειρές Unorthodox και Transatlantic για το Netflix: «Θα έλεγα ότι το αποκορύφωμα της καριέρας μου τα τελευταία 20 και κάτι χρόνια ήταν η συνεργασία με την Anna». Τον λόγο, στη συνέχεια, πήρε η Anna Winger, η οποία, εξαιτίας ενός απροόπτου δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στη Θεσσαλονίκη και παρέδωσε το masterclass online. Η Anna Winger ευχαρίστησε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και, αναφερόμενη στις σειρές στις οποίες έχει εργαστεί, είπε: «Το Unorthodox αφορά μια νεαρή γυναίκα στο Μπρούκλιν, που μεγαλώνει σε μια ορθόδοξη εβραϊκή κοινότητα. Γυρίστηκε το 2019 και μεταδόθηκε ακριβώς όταν ξεκίνησε η πανδημία, το 2020. Το Transatlantic διαδραματίζεται το 1940 και έχει να κάνει με μια προσφυγική κρίση. Αυτές οι δύο σειρές είναι πολύ διαφορετικές, σε πολλά επίπεδα, αλλά νομίζω ότι έχουν κάτι κοινό: έχουν και οι δύο μια ελπιδοφόρα προσέγγιση, μια αισιοδοξία μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις. Γι’ αυτό πιστεύω ότι έχουν και μια κοινή ατμόσφαιρα, παρόλο που ασχολούνται με πολύ διαφορετικά θέματα».
Η Rachel Eggebeen σημείωσε με τη σειρά της: «Λατρεύω να δουλεύω με σεναριογράφους που είναι και παραγωγοί. Σκέφτονται τη σειρά ολιστικά και έχουν ένα όραμα από την πρώτη μέρα της ιδέας μέχρι την έναρξή της». Στη συνέχεια, ρώτησε την Anna Winger για τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες ενός showrunner. «Η παραγωγή μιας σειράς ξεκινάει όταν παρουσιάζεις την ιδέα. Και στην περίπτωση και των δύο αυτών σειρών, υπήρχαν βιβλία που είχα επιλέξει και τα οποία αποτέλεσαν αφετηρία για τη σειρά. Το ζήτημα με τη διασκευή είναι ότι όσα καταγράφονται στα βιβλία βρίσκονται συχνά αποκλειστικά στο μυαλό κάποιου. Πρέπει να βρεθεί ο τρόπος να παρουσιαστούν στην οθόνη όλοι οι χαρακτήρες, οι σκέψεις και τα συναισθήματα που περιγράφονται σε ένα βιβλίο. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι το σημείο εκκίνησης και για τις δύο αυτές σειρές ήταν η πρόκληση για το πώς αυτά τα βιβλία θα μεταφερθούν στην οθόνη, για το πώς αυτοί οι χαρακτήρες θα τεθούν σε κίνηση με τρόπο κινηματογραφικό. Ίσως θα πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να πούμε ότι το showrunning έχει πραγματικά να κάνει με την παραγωγή τηλεόρασης», δήλωσε σχετικά, προτού προσθέσει: «Η τηλεόραση θεωρείται ένα μέσο που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους σεναριογράφους. Οι συνεχείς αλλαγές στην πλοκή, οι επαναλαμβανόμενες δομές και οι ανατροπές είναι συχνά κάτι πολύπλοκο. Σε αντίθεση με την τηλεόραση, ο κινηματογράφος δίνει περισσότερο χώρο στους σκηνοθέτες να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα. Ένας σεναριογράφος μπορεί να γράψει μια ταινία και να την παραδώσει σε έναν σκηνοθέτη, ο οποίος θα αναλάβει την υλοποίησή της. Ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για σειρά λίγων ή πολλών επεισοδίων, οι δημιουργοί είναι αντιμέτωποι με κάποιους περιορισμούς. Αυτοί οι περιορισμοί οδηγούν σε μια συγκεκριμένη δομή, όπου η πλοκή συχνά επανέρχεται σε προηγούμενα σημεία ή παρουσιάζει επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Πρέπει να σκεφτείς ότι αν αλλάξει κάτι σε ένα επεισόδιο, θα έχει αντίκτυπο στην υπόλοιπη σειρά. Σε μια ταινία, έχεις να κάνεις με πολύ λιγότερο υλικό. Ξεκινώντας τη διαδικασία δημιουργίας μιας σειράς, είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις τι είδους σειρά θέλεις να κάνεις. Είναι σημαντικό να ξέρεις πού πας και πώς θέλεις να αφηγηθείς την ιστορία. Τόσο στο Unorthodox όσο και στο Transatlantic έδειξα τα βιβλία στη Rachel και της περιέγραψα το όραμά μου για τη διασκευή τους», τόνισε η Winger.
Στη συνέχεια, η Anna Winger έκανε αναφορά στο κομμάτι του προϋπολογισμού. «Οι σεναριογράφοι πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για τη διαχείριση του προϋπολογισμού ώστε να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στο τελικό προϊόν. Οι περιορισμοί στον προϋπολογισμό μπορούν να ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα και να οδηγήσουν σε πιο καινοτόμες λύσεις. Οι σεναριογράφοι πρέπει να βρουν τον τρόπο να υλοποιήσουν το όραμά τους χωρίς να ξεπεράσουν το budget. Ο έλεγχος του προϋπολογισμού δίνει στους σεναριογράφους μεγαλύτερη αυτονομία και τους επιτρέπει να προστατεύσουν το έργο τους. Στην πραγματικότητα, βρίσκω πολύ θετικό το να έχεις αυτόν τον έλεγχο, γιατί αν δεν μάθεις πώς να παίρνεις τέτοιες αποφάσεις, θα τις πάρουν άλλοι για σένα και τότε η δουλειά σου θα τεθεί σε κίνδυνο». H Rachel Eggebeen συμπλήρωσε: «Ο σεναριογράφος επικεντρώνεται κυρίως στη συγγραφή, ενώ ο showrunner έχει ευρύτερες ευθύνες που περιλαμβάνουν τη διαχείριση όλων των πτυχών της παραγωγής μιας τηλεοπτικής σειράς. Οι showrunners πρέπει να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο κατανομής των διαθέσιμων πόρων. Συνεργάζονται με σκηνοθέτες, παραγωγούς, ηθοποιούς και άλλους επαγγελματίες του χώρου. Συχνά πρέπει να κάνουν δύσκολες επιλογές, όπως το να κόψουν σκηνές ή να αλλάξουν στοιχεία του σεναρίου για να παραμείνουν εντός του προϋπολογισμού».
Η Winger υπογράμμισε ότι «η δημιουργία μιας τηλεοπτικής σειράς είναι μια ομαδική προσπάθεια που απαιτεί τη συνεργασία πολλών ταλαντούχων ανθρώπων, από τους σεναριογράφους και τους σκηνοθέτες μέχρι τους σχεδιαστές παραγωγής και τους τεχνικούς. Είναι πολύ σημαντική και η οπτική αφήγηση και ο τρόπος με τον οποίο η επιλογή των τοποθεσιών, τα χρώματα και το σκηνικό μπορούν να ενισχύσουν την αφήγηση και να δημιουργήσουν μια συγκεκριμένη ατμόσφαιρα». Αναφερόμενη στις προκλήσεις που αντιμετώπισε στα γυρίσματα των σειρών Unorthodox και Transatlantic, αναφέρθηκε στη δύσκολη διαδικασία να μεταμορφωθούν σύγχρονες τοποθεσίες σε ιστορικά σκηνικά και να δημιουργηθεί μια επινοημένη εκδοχή πραγματικών πόλεων. Παράλληλα, σημείωσε ότι ακόμα και οι μικρότερες λεπτομέρειες, όπως η παλέτα χρωμάτων ή η επιλογή των υφασμάτων, μπορούν να συμβάλλουν στην ατμόσφαιρα μιας σειράς ή στο πόσο πιστή είναι. Σύμφωνα με τη Rachel Eggebeen, «η συνεργασία με έναν σεναριογράφο που είναι παρών και ενεργός σε όλα τα στάδια παραγωγής είναι απαραίτητη για τη δημιουργία μιας επιτυχημένης σειράς. Έχεις έναν συνεργάτη σε όλη τη διαδρομή που έχει στο μυαλό του ένα συγκεκριμένο όραμα, φαντάζεται την παράσταση και την επανασχεδιάζει σε κάθε στροφή».
Στη συνέχεια, η Winger αναφέρθηκε στη σημασία της συνεργασίας ενός σεναριογράφου με έναν διευθυντή δικτύου στη δημιουργία μιας τηλεοπτικής σειράς: «Νομίζω ότι έχει μεγάλη σημασία το πώς μιλάς για τη σειρά που πρόκειται να κάνεις, και είναι σημαντικό το άτομο που θα την αγοράσει, να συμφωνεί με αυτό το ίδιο όραμα». Η Eggebeen πρόσθεσε: «Για να είναι καλή μια σειρά, χρειάζεται να δίνουμε προτεραιότητα στα συναισθήματα των ηθοποιών και στην ιστορία που θέλουμε να πούμε. Δεν πρέπει να ανησυχούμε τόσο για το αν ένα πλάνο είναι τέλειο ή αν όλα είναι όμορφα, αλλά για το αν οι θεατές θα νιώσουν κάτι παρακολουθώντας τη σκηνή. Αν μια σκηνή δεν έχει συναισθηματική βάση, δεν έχει σημασία πόσο καλά είναι γυρισμένη».
Η Winger υπογράμμισε τη σημασία της μουσικής ως ενός ισχυρού εργαλείου στην αφήγηση ιστοριών και αναφέρθηκε στην ανάγκη για μια ισορροπημένη προσέγγιση στη χρήση της: «Η μουσική προσφέρει μια επιπλέον διάσταση στη συγγραφή μιας παράστασης, επιτρέποντας στους δημιουργούς να εκφράσουν συναισθήματα και ένταση που ίσως δεν είναι εύκολο να μεταδοθούν μόνο μέσω του σεναρίου ή της σκηνοθεσίας. Είναι εύκολο να υπερβάλλει κανείς με τη χρήση της μουσικής, αλλά η σωστή χρήση της μπορεί να ενισχύσει το συναίσθημα και να υπογραμμίσει στοιχεία που δεν είναι εμφανή». Η Rachel Eggebeen τόνισε: «Είναι σημαντικό να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα των ρόλων και των υπηρεσιών που παρέχονται από όλους τους εμπλεκόμενους. Αυτό θα βοηθήσει στην αποφυγή παρεξηγήσεων και θα διασφαλίσει την επιτυχία του έργου. Έκανα αυτό το λάθος στην αρχή πολλές φορές: περίμενα πάρα πολλά από σεναριογράφους που δεν πληρώνονταν για να κάνουν αυτή τη δουλειά».
Τέλος, η Anna Winger υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας και της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ σεναριογράφων και παραγωγών. «Αν είσαι παραγωγός, θα σου πρότεινα να εντάξεις τον σεναριογράφο στη διαδικασία παραγωγής, ώστε να μάθει πώς να σε βοηθήσει πραγματικά, γιατί τον θέλεις ως σύμμαχο. Και αν είσαι σεναριογράφος, προσπάθησε να βρεις έναν παραγωγό που θα σε δει ως σύμμαχο και θα σε φέρει μαζί του σε αυτό το ταξίδι», κατέληξε, ολοκληρώνοντας το masterclass της.
