Ας πάρουμε μια γεύση από όλες τις εκδηλώσεις και τις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη 4 Ιουλίου, τρίτη ημέρα του 3ου Evia Film Project, σε Αιδηψό, Αγία Άννα και Λίμνη:
Masterclass Γιολάντας Μαρκοπούλου
Με αφορμή το έργο μικτής πραγματικότητας Paradise Lost, το οποίο βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης, η διαθεματική καλλιτέχνις Γιολάντα Μαρκοπούλου παρέδωσε masterclass, στο πλαίσιο ενός εξειδικευμένου εργαστηρίου, ειδικά διαμορφωμένου για τους φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στα Ψαχνά της Εύβοιας. Στο masterclass συμμετείχαν ο Χαράλαμπος Ριζόπουλος, καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και η Κατερίνα Αντωνοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια διαδραστικών τεχνών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η Γιολάντα Μαρκοπούλου αναφέρθηκε στις προκλήσεις στη δημιουργία ενός έργου μικτής πραγματικότητας στην Ελλάδα.
Το masterclass προλόγισε ο Λάζαρος Μπουδακίδης, επικεφαλής τμήματος Immersive - All Around Cinema, ο οποίος καλωσόρισε τους φοιτητές και το κοινό στην εκδήλωση και παρουσίασε τους ομιλητές και το θέμα του masterclass.
Αρχικά, η Γιολάντα Μαρκοπούλου ευχαρίστησε το Φεστιβάλ για την πρόσκληση και τους φοιτητές για την παρουσία τους. Δήλωσε αισιόδοξη, διότι περιτριγυρίζεται από νέους ανθρώπους που βρίσκονται στην αρχή της καριέρας τους στον χώρο. Αναφέρθηκε στη μεγάλη της ανάγκη να συνδέσει τον Immersive κόσμο με το θέατρο και μίλησε για τη δημιουργία του White Dwarf, που παρουσιάστηκε το 2022 στο πλαίσιο του 63ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: «Η αρχική ιδέα ήταν να είναι ένα έργο διαδραστικό. Με την έλευση όμως της πανδημίας, αναγκαστήκαμε να το κάνουμε VR. Έγινε έτσι μια VR ταινία 360 μοιρών, στην οποία παρέμεινε ένα performative κομμάτι. Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκε σε έναν χώρο φτιαγμένο αμιγώς για εκείνη», τόνισε και ευχαρίστησε το Φεστιβάλ για το VR τμήμα του, το οποίο, όπως δήλωσε, «κάθε χρόνο μεγαλώνει και βελτιώνεται».
Το τωρινό project της Γιολάντας Μαρκοπούλου ονομάζεται Paradise Lost, βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης, βασίζεται στο animation και μιλάει για το πώς μια οικογένεια χωρίζεται στη διάρκεια της Μικρασιατικής Καταστροφής. Τόνισε ότι επιθυμία της είναι να δώσει τη δυνατότητα στον θεατή να διερευνήσει τον ψηφιακό κόσμο, παραμένοντας σε επαφή με τον πραγματικό. Για τον λόγο αυτό, πήρε την απόφαση να προσεγγίσει το θέμα αυτό με ένα έργο μικτής πραγματικότητας.
Η Γιολάντα Μαρκοπούλου αναφέρθηκε στον χώρο της μικτής πραγματικότητας ως ένα πεδίο «ανεξερεύνητο, που έχει χώρο για πολύ πειραματισμό», ενώ αμέσως μετά έκανε live casting για να πάρουν μια γεύση της ταινίας οι φοιτητές. Σημείωσε ότι το γεγονός πως δυσκολευόμαστε πραγματικά, σε ένα έργο μικτής πραγματικότητας, να καταλάβουμε τι ανήκει στον ψηφιακό και τι στον πραγματικό κόσμο, έχει ενδιαφέρον: «Πείθουμε τον εγκέφαλό μας πως όλο αυτό το κατασκεύασμα είναι αληθινό».
Αμέσως μετά, τον λόγο πήρε η Κατερίνα Αντωνοπούλου, η οποία έκανε μια σύντομη αναφορά στα μαθήματα του προγράμματος προπτυχιακών σπουδών του ΕΚΠΑ που σχετίζονται με την παραγωγή έργων εικονικής πραγματικότητας, δίνοντας έμφαση στον διεπιστημονικό χαρακτήρα του αντικειμένου: «Για τη δημιουργία τέτοιων projects είναι απαραίτητη η συνεργασία πολλών διαφορετικών ειδικοτήτων – κάτι που συμβαίνει και στον καλλιτεχνικό χώρο», σχολίασε σχετικά.
Στη συνέχεια, παρουσίασε ορισμένα ενδεικτικά φοιτητικά έργα εικονικής πραγματικότητας που έχουν αναπτυχθεί στα εργαστήρια του τμήματος και έκανε μια σύντομη αναφορά σε ευρωπαϊκά προγράμματα στα οποία συμμετέχει το τμήμα, στο πλαίσιο των οποίων έχουν πραγματοποιηθεί εργαστήρια και έχουν αναπτυχθεί έργα επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας.
Η Γιολάντα Μαρκοπούλου πήρε πάλι τον λόγο για να μιλήσει για τη «μοναξιά» που επικρατεί σε τέτοια VR δημιουργήματα, σημειώνοντας ότι αυτό συμβαίνει γιατί είναι φοβερά δύσκολο να σχεδιάσεις 360° χαρακτήρες και να τους δώσεις ψυχή, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι δημιουργοί να καταλήγουν στη δημιουργία μοναχικών κόσμων. Τόνισε τη δυσκολία της παραγωγής τέτοιων ταινιών, ειδικά στην Ελλάδα. Έθεσε, επίσης, το ζήτημα του storytelling και το πρόβλημα της εμμονής στο τεχνολογικό κομμάτι: «Πολλές φορές στο VR “τρέχουμε” στο τέλος και μας ενδιαφέρει μόνο το πώς θα φαίνεται το αποτέλεσμα από άποψη εικόνας και παρουσίασης. Δυστυχώς, τα έργα VR είναι συχνά φτωχά από άποψη ιστορίας», σχολίασε.
Μίλησε, επίσης, για την ανάγκη να σκεφτούμε σε ποιους ακριβώς απευθυνόμαστε όταν κάνουμε μια τέτοια ταινία, αλλά κυρίως να απαντήσουμε στους εαυτούς μας για ποιον λόγο θέλουμε να κάνουμε μια VR ταινία, και αν το συγκεκριμένο μέσο μάς εξυπηρετεί πραγματικά ή όχι. Τόνισε την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ του καλλιτεχνικού και του καθαρά τεχνικού χώρου. Σε αυτό το σημείο η κ. Αντωνοπούλου σημείωσε πως οι νέες φουρνιές φοιτητών «θα καταφέρουν να γεφυρώσουν αυτό το επικοινωνιακό χάσμα, καθώς διαθέτουν ικανότητες σε διάφορα φάσματα».
Ο Χαράλαμπος Ριζόπουλος τόνισε πως, αν και γενικά είναι απαισιόδοξος, νιώθει αισιόδοξος για το μέλλον της εικονικής πραγματικότητας και πιστεύει πως θα είναι πιο αποτελεσματικό. Στη συνέχεια, έθεσε το ρητορικό ερώτημα αν τελικά «το μέσο υπηρετεί την ιστορία μας, ή το αντίστροφο; Υπάρχει μια μεγάλη παγίδα: επειδή μπορούμε να κατασκευάσουμε κάτι, πρέπει οπωσδήποτε να το κάνουμε;», σχολίασε. Ανέφερε, επίσης, πως όταν εμφανίζεται ένα νέο μέσο, είναι ακριβό, δύσχρηστο και δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμη τις συμβάσεις στη γραμματική του, προχωρώντας κάπως ψηλαφιστά.
Έπειτα, ο Δημήτρης Χαρίτος, καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ανέφερε κάποια λόγια του Άλβιν Γουάνγκ Γκρέιλιν (Alvin Wang Graylin), ο οποίος είχε δηλώσει σχετικά με την εικονική πραγματικότητα πως το πρόβλημά της δεν είναι η τεχνολογία, η οποία είναι εύρωστη, αλλά το περιεχόμενό της, το οποίο είναι φτωχό. «Δεν υπάρχει σε βάθος κατανόηση των χαρακτηριστικών του μέσου», δήλωσε, συμφωνώντας με τον κύριο Ριζόπουλο. Οι ομιλητές εξέφρασαν την πεποίθηση πως η αδυναμία των προϊόντων εικονικής πραγματικότητας εντοπίζεται περισσότερο στον τρόπο που αρθρώνεται η αφήγηση παρά στην τεχνολογία που υποστηρίζει την αφήγηση αυτή.
Μετά τη συζήτηση, οι φοιτητές είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το έργο της Γιολάντας Μαρκοπούλου, καθώς και τα πρότζεκτ φοιτητών που παρουσίασε η κυρία Αντωνοπούλου μέσω headset. Η βραδιά τους ολοκληρώθηκε με κουβέντα σε χαλαρή ατμόσφαιρα και κέρασμα από τη Fischer, χορηγό του Φεστιβάλ.
Προβολές στο Ελύμνιον
Την Πέμπτη, 4 Ιουλίου στο Ελύμνιον στη Λίμνη, προβλήθηκαν οι ταινίες Underwonder, μια παραγωγή της Cosmote TV, σε σκηνοθεσία του Κώστα Καρύδα και η μικρού μήκους ταινία Nothing Holier than a Dolphin της Ισαβέλλας Μαργάρα, παρουσία των δύο δημιουργών, καθώς και η ταινία Οι μνήμες του νερού της Κάθριν Μπίγκελοου.
Πριν την ταινία, ο συνεργάτης προγράμματος Γιάννης Παλαβός καλωσόρισε το κοινό: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που για τρίτη χρονιά βρισκόμαστε ως Φεστιβάλ στη Βόρεια Εύβοια. Είναι η δική μας έμπρακτη προσπάθεια να συμβάλουμε στην ανασυγκρότηση αυτού του πολύπαθου τόπου, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021. Πάνω απ’ όλα, προσπαθούμε να μεταλαμπαδεύσουμε μια κάποια τεχνογνωσία για το πράσινο και βιώσιμο σινεμά, κοινωνώντας ταινίες περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος στους κατοίκους της Αιδηψού, της Αγίας Άννας και της Λίμνης».
«Θα ξεκινήσουμε με το ντοκιμαντέρ Underwonder σε παραγωγή της Cosmote TV, που είναι ο μεγάλος μας χορηγός με τον οποίο έχουμε μια πολυετή και στενή σχέση. Θα παρακολουθήσουμε το τέταρτο και τελευταίο επεισόδιο της σειράς που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Κώστας Καρύδας. Προβλήθηκε τον Μάιο με φοβερή επιτυχία, φτάνοντας στο νούμερο ένα στην πλατφόρμα της Cosmote TV», ανέφερε και καλωσόρισε τον σκηνοθέτη. Ο Κώστας Καρύδας ευχαρίστησε το κοινό για την παρουσία του και δήλωσε πως το Underwonder είναι «ένα ταξίδι μιας ομάδας δυτών που επισκέπτονται σπήλαια σε όλη την Ελλάδα». Ακολούθησε η προβολή του ντοκιμαντέρ και στη συνέχεια Q&A με τον σκηνοθέτη.
Σε ερώτηση σχετική με το πώς γνωρίστηκε ο σκηνοθέτης με τους δύτες του ντοκιμαντέρ, απάντησε: «Αυτή η ομάδα δυτών κάνει πολύ καιρό καταδύσεις και όταν συναντηθήκαμε, εξέφρασαν την ανάγκη να επικοινωνήσουν όσα βλέπουν, για να μπορέσει και ο κόσμος να καταλάβει τι υπάρχει κάτω από τα πόδια του. Έτσι, ξεκινήσαμε να χτίζουμε τη δομή του ντοκιμαντέρ, να διαλέγουμε τα σπήλαια από τις χιλιάδες που υπάρχουν στην Ελλάδα και να κάνουμε τα ταξίδια», απάντησε.
«Οι συνεδριάσεις τους κρατούσαν μέχρι και επτά ώρες, υπήρχαν έντονες διαφωνίες και ο καθένας φυσικά είχε τον χαρακτήρα του», είπε ο σκηνοθέτης. «Εκεί κάτω στα σπήλαια, η οργάνωση είναι θέμα ζωής και θανάτου και, φυσικά, κάποια θέματα πρέπει να οργανωθούν μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια».
Σχετικά με την τεράστια επιτυχία της σειράς ντοκιμαντέρ, ανέφερε: «Πιστεύω πως έχει να κάνει με αυτούς τους αθέατους κόσμους. Κάναμε μεγάλη προσπάθεια να σας βάλουμε κι εσάς μέσα στο σπήλαιο, όχι απλώς να καταγράψουμε αυτήν την εμπειρία, αλλά να γίνετε κι εσείς μέρος αυτής της κατάδυσης». Τόνισε πως τα υποβρύχια πλάνα ήταν εξαιρετικά δύσκολα, καθώς τα τράβηξε όλα μία δύτρια της ομάδας και δεν είχαν κανέναν έλεγχο στην κινηματογράφηση κάτω από το νερό. Τέλος, είπε πως ο υποβρύχιος πλούτος της Ελλάδας ίσως τον παρακινήσει να συνεχίσει να ακολουθεί αυτήν την ενδιαφέρουσα ομάδα δυτών.
Μετά το Q&A, ακολούθησε παρουσίαση της ταινίας Nothing Holier than a Dolphin, παρουσία της σκηνοθέτιδος. Ο Γιάννης Παλαβός παρουσίασε την ταινία, σημειώνοντας ότι συμμετείχε το 2022 στο Φεστιβάλ Μικρού Μήκους Ταινιών του Κλερμόν-Φεράν –το σπουδαιότερο φεστιβάλ μικρού μήκους ταινιών στον κόσμο– από το οποίο έφυγε με το βραβείο κοινού.
Η δημιουργός Ισαβέλλα Μαργάρα ευχαρίστησε το Φεστιβάλ για την πρόσκληση και ανέφερε πως η ταινία ξεκίνησε από ένα κάλεσμα περιβαλλοντικών οργανώσεων από’ όλη την Ευρώπη, που ήθελαν να χρηματοδοτήσουν ένα σενάριο σχετικό με την υπεραλίευση και το bycatch θαλάσσιων πλασμάτων (θαλάσσιες χελώνες, δελφίνια κ.ά.) που πιάνονται κατα λάθος στα δίχτυα των ψαράδων: «Ανακάλυψα πως το bycatch είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα στις θάλασσες. Αυτό που με συγκίνησε, όμως, και με έκανε να θέλω να γράψω ένα σενάριο γι’ αυτό το θέμα, ήταν το ότι διάβασα πως πολλά από αυτά τα ζώα, αν και τα επιστρέφουν στη θάλασσα, δεν επιβιώνουν λόγω του σοκ της αιχμαλωσίας. Αυτός ο πόνος και το σοκ της αιχμαλωσίας ήταν αυτό που με έκανε να θέλω να γράψω, και μάλιστα να βάλω έναν άνθρωπο στην κατάσταση του δελφινιού, ώστε να μπορούμε να μπούμε πιο εύκολα στη θέση τους», ανέφερε.
Η σκηνοθέτις μιλάει για την απώλεια με έναν πιο μεταφορικό τρόπο, βασιζόμενη σε δύο μύθους για να γράψει το σενάριο: «Ο ένας μύθος προέρχεται από το νησί της Σάμου. Εκεί, θεωρείται πως ολόκληρες περιοχές προήλθαν από ένα αγόρι που κατέφτασε στις ακτές καβαλώντας ένα δελφίνι – μια εικόνα πολύ διαδεδομένη στην ελληνική λαϊκή παράδοση. Ο δεύτερος μύθος προέρχεται από τον αρκτικό κύκλο, όπου μια πολική αρκούδα διασώζει έναν ψαρά, ο οποίος πνίγεται στη θάλασσα».
Τέλος, μιλώντας για τη δομή της ταινίας, η οποία είναι ουσιαστικά μια αναπαράσταση μιας προφορικής ιστορίας, ανέφερε πως αρχικά, είχε την ιδέα να κάνει γύρισμα με πραγματικά δελφίνια, αλλά δυστυχώς δεν υπήρχε το μπάτζετ: «Δεν ήθελα να περάσω σε ειδικά εφέ, οπότε έπρεπε να βρω έναν άλλον τρόπο να υπάρξει ένα δελφίνι στην οθόνη. Το στοιχείο της προφορικότητας με ενδιέφερε διότι η αφήγηση αποτελεί έναν θεμέλιο λίθο στην κοινωνία μας, ακόμη κι αν δεν είναι προφανές». Η ταινία ήταν μια απόπειρα σύνδεσης διαφορετικών κόσμων, του μύθου και της πραγματικότητας, αλλά και του θεάτρου και του σινεμά.
Μετά την παρουσίαση ακολούθησε η προβολή της ταινίας, ενώ αμέσως μετά προβλήθηκε η ταινία Οι μνήμες του νερού της Κάθριν Μπίγκελοου.
