H συζήτηση «Σειρές: Δείχνοντας τον δρόμο προς τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη» πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 5 Νοεμβρίου στο MOMus - Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο των Agora Talks του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στόχος της συζήτησης ήταν η ανάδειξη των βέλτιστων πρακτικών εκπροσώπησης και συμπερίληψης στις σειρές και πώς αυτές μπορούν να εξασφαλιστούν σε όλη τη δημιουργική διαδικασία, από τη σύλληψη της ιδέας έως την πραγμάτωση της παραγωγής και τη διανομή στο κοινό.
Οι ομιλητές ήταν οι Peter Carlton (Παραγωγός, Διευθύνων Σύμβουλος Warp Films, Ηνωμένο Βασίλειο), Caroline von Kühn (Εκτελεστική Διευθύντρια - Oxbelly, ΗΠΑ), Κωνσταντίνος Σούσουλας (Chief Content Officer, Mega TV, Ελλάδα) και Γιάννης Δώνος (Υπεύθυνος Πρωτότυπων σειρών και acquisitions, ANT1+). Τον συντονισμό ανέλαβε ο Zac Ntim (Δημοσιογράφος, Deadline, Ηνωμένο Βασίλειο).
Την ομιλία προλόγισε η Αγγελική Βέργου, επικεφαλής της Αγοράς, η οποία καλωσόρισε το κοινό και παρουσίασε τους ομιλητές. Πρώτος πήρε το λόγο ο Γιάννης Δώνος: «Τέσσερις από τις πρόσφατες παραγωγές μας είναι προσανατολισμένες προς τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη. Παλιότερα, μερικά θέματα στην ελληνική τηλεόραση ήταν ταμπού και δεν μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε τέτοιου είδους σειρές στο πρόγραμμα, έπρεπε να κινούμαστε εκ του ασφαλούς. Μια συνεργάτις μού πρότεινε πριν κάποια χρόνια μια σειρά 10 επεισοδίων, η οποία ήταν διαφορετική από τις υπόλοιπες με πρωταγωνιστή έναν ομοφυλόφιλο άντρα. Ήταν οι Σέρρες του Γιώργου Καπουτζίδη και ήταν ακριβώς αυτό που ψάχναμε».
Τον λόγο πήρε στο σημείο αυτό ο Peter Carlton, o οποίος μίλησε για την ανάγκη να μην αντιμετωπίζουμε τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη ως κάτι περιθωριακό, αλλά ως μια επικρατούσα συνθήκη στην κοινωνία μας: «Στη Μεγάλη Βρετανία, στον τομέα των οπτικοακουστικών παραγωγών συναντά κανείς ανθρώπους από ένα συγκεκριμένο ακαδημαϊκό και κοινωνικό περιβάλλον και υπόβαθρο. Οποιοσδήποτε δεν ανήκει στην κατηγορία αυτή αυτομάτως πρέπει να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να καθιερωθεί στον χώρο», ανέφερε σχετικά. Μιλώντας για το This is England, μια από τις ταινίες στις οποίες δούλεψε, τόνισε: «Είναι μια ταινία για τους skinheads στην Αγγλία, που περνάει κοινωνικά μηνύματα, αλλά δεν μιλάει αποκλειστικά, ούτε ευθέως, για αυτές τις θεματικές, αλλά θίγει ζητήματα ταυτότητας. Προσέλκυσε κοινό όχι γιατί θίγει κοινωνικά ζητήματα, αλλά γιατί είναι ενδιαφέρουσα. Δεν προσπαθώ να υποβιβάσω τη σημασία των κοινωνικών αυτών μηνυμάτων, αλλά πιστεύω πως κανείς δεν παρακολουθεί μια ταινία ή μια σειρά αποκλειστικά για ένα θέμα (κοινωνική τάξη, κοινωνική ταυτότητα, φυλετικές διακρίσεις). Δεν πρέπει να συμπυκνώσουμε όλη τη δομή ενός χαρακτήρα γύρω από τα μειονοτικά χαρακτηριστικά του, αλλά πρέπει με έναν τρόπο να τα φέρουμε στο προσκήνιο».
Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Σούσουλας μίλησε για τις σειρές Maestro και Milky Way και το ρίσκο που κρύβεται πίσω από τη χρηματοδότηση πιο πειραματικών και εναλλακτικών σειρών: «Οταν αποφασίζουμε να προχωρήσουμε με αυτές τις παραγωγές δεν το κάνουμε απλώς για να συμπεριλάβουμε τη διαφορετικότητα. Το κάνουμε γιατί μας αρέσουν πολύ τα σενάρια. Άλλωστε, οι έρευνές μας δείχνουν πως είναι πλέον σοφό, άπο άποψη διαφήμισης και μάρκετινγκ, να δημιουργείς τέτοιου είδους σειρές δεδομένου ότι έχει αυξηθεί το κοινό που τις παρακολουθεί. Τελικά, είναι όλα θέμα τού πόσο καλό είναι ένα σενάριο», τόνισε, ενώ σχολίασε παράλληλα πως το τηλεοπτικό τοπίο περιείχε πάντα τη συζήτηση και τη διαφωνία μεταξύ δύο αντίθετων πλευρών, καταλήγοντας πως η δουλειά των παραγωγών είναι να ακούν και να χτίζουν γέφυρες.
Μίλησε, επίσης, για την άποψη που υποστηρίζει πως οι σειρές που έχουν πρωταγωνιστές με κινητικές δυσκολίες είναι αρκετά ακριβότερες. Σε σχέση με αυτό το θέμα, ο Peter Carlton σχολίασε πως δεν υπάρχει αυτό που ονομάζουμε «φυσιολογικό κόστος παραγωγής», αλλά υπάρχει μονάχα ένα κόστος που θεωρείται φυσιολογικό και τίποτα περισσότερο: «Ας μην πέσουμε στην παγίδα να θεωρήσουμε πως οι συμπεριληπτικές ιστορίες είναι ακριβότερες», υπογράμμισε.
Η Caroline von Kühn μίλησε για την τάση στις Ηνωμένες Πολιτείες που προβάλλει ιστορίες για λευκούς, χαρισματικούς και ευπαρουσίαστους άνδρες: «Αρχικά, η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το ποιος δεν είναι στο “δωμάτιο” (δηλαδή πώς αποκτάς φωνή και ισχύ στη δουλειά σου), αλλά σε δεύτερο στάδιο η συζήτηση μετατοπίζεται σε κάτι άλλο. Έχει να κάνει με το πώς ακριβώς προσκαλείσαι για να μπεις στο δωμάτιο και πόση δύναμη έχεις πραγματικά όταν μπεις σε αυτό ή αν είσαι εκεί διακοσμητικά». Ανέφερε πως πολλές φορές τα μη-λευκά άτομα καλούνταν να εκπροσωπήσουν όλες τις μη-λευκές ομάδες και το αποτέλεσμα δεν ήταν αρκετά συμπεριληπτικό: «Μια γυναίκα από την Ασία που δουλεύει ως σεναριογράφος δεν είναι η κατάλληλη να πει την ιστορία ενός Αφροαμερικανού. Αυτή ήταν μια υπεραπλουστευμένη οπτική στα πράγματα που επικρατούσε μέχρι πολύ πρόσφατα», σημείωσε. Προσέθεσε πως έχει ενδιαφέρον πλέον η αλλαγή στην σύνθεση του τηλεοπτικού κοινού και το πώς αυτή επηρεάζει και τη σύνθεση της ομάδας των σεναριογράφων. Σχολίασε, επίσης, ότι υπάρχει περισσότερη δημοκρατικότητα στη συμπερίληψη, καθώς πολυσυλλεκτικές ομάδες σεναριογράφων μπορούν πλέον να μιλήσουν και να γράψουν καλύτερα για ένα πολυσυλλεκτικό κοινό.
«Είπατε οτι η ιστορία πρέπει να αντικατοπτρίζει τον πραγματικό κόσμο. Η δική μας αφετηρία μας είναι πάντα η ακόλουθη: εκείνοι που γράφουν την ιστορία θα πρέπει να αναπαριστούν τον κόσμο όπως πραγματικά είναι», συμφώνησε ο Peter Carlton, αναφέροντας πως αυτή η στρατηγική δεν εξαντλείται σε μια απλή διαδικασία ποσόστωσης: «Εξετάζουμε τις λίστες των σεναριογράφων και των συνεργείων μας γιατί θέλουμε να βεβαιωθούμε πως μοιραζόμαστε τις ίδιες ευκαιρίες με όλους», τόνισε. Αναφέρθηκε επίσης στο σημείο τομής σεναριογράφων και κοινού: «Σκεφτείτε πως είστε σε κάποια κοινωνική εκδήλωση και διηγείστε μια ιστορία. Θα πρέπει να έχετε τον νου σας αν οι άνθρωποι βαριούνται, αν χαζεύουν τα κινητά τους ή αν είναι ενοχλημένοι. Όταν γράφουμε μια ιστορία, λοιπόν, προσπαθούμε να βρούμε κάτι με το οποίο κάθε ένα μέλος του κοινού θα ταυτιστεί». Ο Κωνσταντίνος Σούσουλας συμφώνησε και τόνισε τη σημασία των δημογραφικών στοιχείων και πως αυτά χρησιμοποιούνται ως χρήσιμα δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων στο τηλεοπτικό τοπίο: «Έχουμε δύο νέα δεδομένα, πρώτον οι μειονότητες κερδίζουν έδαφος και δεύτερον ότι όλοι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν streaming σε πραγματικό χρόνο. Αυτό σημαίνει πως υπάρχει πολύς χώρος για νέες και ανθρώπινες ιστορίες», κατέληξε.
«Το κόλπο πίσω από τις επιτυχημένες σειρές είναι να φτιάχνεις κάτι το οποίο οι άνθρωποι δεν ήξεραν πως θέλουν, όχι τη συνέχεια του ίδιου πράγματος που είδαν πέρυσι. Κανείς δεν ήξερε πως ήθελε να δει το Stranger Things, το The Wire ή το Breaking Bad πριν κυκλοφορήσουν», τόνισε ο Peter Carlton. Κατέληξε λέγοντας πως ο πιο σημαντικός διάλογος που συντελείται στην παρούσα φάση είναι ανάμεσα στα στοιχεία που προκύπτουν από τα δεδομένα και τις στατιστικές πληροφορίες από τη μία και τους δημιουργούς από την άλλη, γιατί μόνο έτσι μπορεί να προκύψει ένα τηλεοπτικό προϊόν που ο κόσμος επιθυμεί να δει. Τέλος, ο συντονιστής Zac Ntim ευχαρίστησε το κοινό και ανανέωσε το ραντεβού για τα επόμενα Agora Talks του Φεστιβάλ.
