Εικόνες του 21ου Αιώνα
14-23 Μαρτίου 2014
MASTERCLASS EDN
Στο πλαίσιο του Docs in Thessaloniki Pitching Forum 2014 του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014 στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, masterclass με τίτλο «Διανέμοντας ένα ντοκιμαντέρ του δημιουργού-μια μελέτη περίπτωσης του I Am Breathing με τον Μπεν Κέμπας».
Εισηγητής του masterclass, το οποίο αποτελεί συν-διοργάνωση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ήταν ο Μπεν Κέμπας, παραγωγός Μάρκετινγκ και Διανομής στο Ινστιτούτο Ντοκιμαντέρ της Σκωτίας και επικεφαλής της διανομής και προώθησης του διακεκριμένου ντοκιμαντέρ I Am Breathing.
Στο masterclass, το οποίο συντόνισε ο Ove Rishoj Jensen, Web Editor & Film Consultant του EDN, έδωσε το «παρών» και η Έμα Ντέιβι, σκηνοθέτιδα του
I Am Breathing (συν-σκηνοθεσία με τον Μόραγκ ΜακΚίνον). Ο Μπεν Κέμπας μοιράστηκε με το κοινό στρατηγικές και εργαλεία χάρη στα οποία μπορεί μια ταινία να συναντήσει μεγαλύτερο αριθμό θεατών. Ο ίδιος αναφέρθηκε βήμα προς βήμα σε όλη τη διαδικασία παρουσίασης του I Am Breathing σ’ ένα μεγαλύτερο κοινό, η οποία επικεντρώθηκε γύρω από το Global Screening Day (Παγκόσμια Ημέρα Προβολών), ένα μεγάλο πείραμα συμμετοχικής διανομής που οδήγησε σε περισσότερες από 300 δράσεις σε 40 χώρες. Ανάμεσα στα ζητήματα που έθιξε στο masterclass ο κ. Κέμπας, ήταν η συνεργασία με πολλαπλούς εταίρους, η ανάπτυξη μιας «φορητής πλατφόρμας χρηματοδότησης» για κοινοτικές προβολές και δωρεές, η κατασκευή και διαχείριση μιας ομάδας υποστηρικτών πέρα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τα καινοτόμα συστήματα διανομής ταινιών.
Όπως σημείωσε ο κ. Κέμπας στην εισαγωγή του, είναι δύσκολο οι δημιουργοί να είναι ταυτόχρονα και παραγωγοί, αλλά και να ασχολούνται με τη διανομή με το μάρκετινγκ της ταινίας τους. Ωστόσο, υπάρχουν διαδικτυακά εργαλεία τα οποία δημιουργούν διάδραση με το κοινό σε κάθε στάδιο δημιουργίας της ταινίας, με αποτέλεσμα όταν αυτή ολοκληρωθεί, να έχει ήδη δημιουργηθεί μια ομάδα υποστηρικτών που ιδανικά θα ακολουθεί τον δημιουργό από το ένα πρότζεκτ στο επόμενο. Ως ειδικός μάρκετινγκ διανομής, ο ίδιος προσπαθεί να βρίσκει νέες στρατηγικές για προσέγγιση και σύνδεση της ταινίας με το κοινό. «Όλοι έχουμε σελίδες στο facebook, αλλά το ζητούμενο είναι να υπάρχει μια πλατφόρμα όπου να μπορείς να ελέγχεις το κοινό σου χωρίς να εξαρτάσαι από τρίτους», είπε ο κ. Κέμπας, δίνοντας ως παραδείγματα τις πλατφόρμες NationBuilder και Distrify.
To NationBuilder, όπως εξήγησε ο κ. Κέμπας, χρησιμοποιείται ακόμη και στις προεκλογικές καμπάνιες υποψηφίων. Πρόκειται για μια πλατφόρμα όπου μπορεί κανείς να ενώσει φίλους και followers από διάφορες άλλες πλατφόρμες -όπως οι wordpress, facebook, twitter και mail chimp- και να οργανώσει το κοινό του ανάλογα με το αν είναι follower, εν δυνάμει εθελοντής ή και πιθανός μικροχρηματοδότης. «Στους σκηνοθέτες αυτό το εργαλείο μπορεί να φανεί χρήσιμο, προκειμένου να ιχνηλατήσουν το προφίλ κάθε επισκέπτη της σελίδας τους, το αν έχει ‘’κατεβάσει’’ την ταινία τους ή ποιες άλλες ταινίες έχει ‘’κατεβάσει’’, με ποιες ετικέτες εμφανίζεται κλπ. Είναι μια μεγάλη μηχανή συλλογής δεδομένων, με την οποία οφείλουν να είναι προσεκτικοί οι σκηνοθέτες, γιατί αυτοί ελέγχουν τα δεδομένα» σημείωσε ο ίδιος.
Από την άλλη, το Distrify είναι μια πλατφόρμα που διαθέτει έναν player και βοηθά τους δημιουργούς να πουλήσουν την ταινία τους, καθώς υπάρχουν σχετικές επιλογές για ενοικίαση και αγορά σε διάφορες ποιότητες προβολής. Ο player αυτός μπορεί να ενσωματωθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Με αυτό τον τρόπο, ο δημιουργός μπορεί να δίνει στο κοινό μια πρόγευση της ταινίας του, να ενημερώνει για το πότε θα είναι διαθέσιμη, να βλέπει τα προφίλ των αγοραστών και να πληροφορεί για τα σημεία προβολής. Αυτό είναι κάτι που δεν παρέχει το youtube, γιατί δεν σου λέει ποιος κλικάρει τη θετική ψήφο», υπογράμμισε σχετικά ο κ. Κέμπας. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι δύο αυτές πλατφόρμες μπορούν να «συνεργαστούν», με αποτέλεσμα όποιος εγγράφεται στο Distrify να εμφανίζεται αυτόματα και στο σύστημα του NationBuilder.
Στη συνέχεια, ο Μπεν Κέμπας χρησιμοποίησε ως παράδειγμα για μελέτη περίπτωσης το ντοκιμαντέρ I Αm Breathing, για το οποίο υπήρξε παγκόσμια κινητοποίηση μέσω των social media αλλά και άλλων εξειδικευμένων διαδικτιακών εργαλείων. Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει την ιστορία του 33χρονου Νιλ Πλατ, ο οποίος πάσχει από την ίδια, νευρολογικής φύσης ασθένεια, από την οποία πάσχει και ο βρετανός επιστήμονας Στίβεν Χόκινγκ. Ο Νιλ, ο οποίος έχασε τον πατέρα του από την ίδια ασθένεια, είχε μπροστά του έξι μήνες ζωής όταν γυριζόταν η ταινία. Επιθυμία του ήταν, μέσα στο χρόνο που του απέμενε, να τραβήξει την προσοχή του κόσμου, έτσι ώστε να συγκεντρωθούν δωρεές που θα επιτρέψουν τη συνέχιση των ερευνών για τη θεραπεία της ασθένειας. Μέσω του μπλογκ του, είχε δημιουργήσει ένα μεγάλο δίκτυο φίλων και κάλεσε σκηνοθέτες να προβάλλουν το θέμα κινηματογραφώντας τον. «Τελικά η κοινότητα που δημιουργήθηκε γύρω από το ντοκιμαντέρ έγινε η επέκταση της ταινίας», σημείωσε σχετικά η σκηνοθέτιδα Έμα Ντέιβι.
Αφού προβλήθηκε ένα απόσπασμα του ντοκιμαντέρ, ο Μπεν Κέμπας ανέλυσε τη στρατηγική προώθησής του, η οποία υλοποιήθηκε σε πολλά επίπεδα. Τα χρήματα που εξασφαλίστηκαν αρκούσαν μόνο για την παραγωγή της ταινίας και όχι για το μάρκετινγκ. Έτσι, η ομάδα της ταινίας απευθύνθηκε αρχικά σε ανθρώπους που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είχαν σχέση με την ασθένεια, όπως συγγενείς ασθενών, ιατρικό προσωπικό, ερευνητικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Ένα από αυτά τα ιδρύματα, πρότεινε να γίνει την 21η Ιουνίου -παγκόσμια ημέρα ενημέρωσης για την ασθένεια- ένας παγκόσμιος κύκλος προβολών του ντοκιμαντέρ.
Επιπλέον, μέσω του Digital R&D Fund for the Arts, ενός ιδρύματος που υποστηρίζει την συνεργασία οργανισμών που αφορούν σε καλλιτεχνικά έργα, τεχνολογία και έρευνα, η ομάδα του ντοκιμαντέρ έλαβε χρηματοδότηση για την τεχνολογική ανάπτυξη του player μέσω του οποίου ο κόσμος θα συμμετείχε στην χρηματοδότηση του project, θέτοντας σε εφαρμογή το γνωστό crowdfunding. «Σκεφτήκαμε, για παράδειγμα, να δώσουμε ένα ποσοστό σε όποιον ενσωμάτωνε τον player στη σελίδα του, οπότε μέσω αυτού γινόταν η διανομή της ταινίας σε ένα ακόμη σημείο προβολής. Θέλαμε επίσης να είναι αυτόματη η ανταπόδοση στον μικροχρηματοδότη, παρέχοντάς του ως αντάλλαγμα, π.χ. κάποιο από τα προηγούμενα φιλμ μας, αφίσες, καθώς και διάφορες ποιότητες προβολής εάν έκανε μόνο download ή επέλεγε αποστολή dvd στο σπίτι του».
Παράλληλα, όπως είπε ο Μπεν Κέμπας, «χρησιμοποιώντας το NationBuilder αρχίσαμε να συλλέγουμε δεδομένα για ανθρώπους που δουλεύουν σε οργανισμούς σχετικούς με την ασθένεια. Από μια μεγάλη αλυσίδα μηνυμάτων αλληλογραφίας με άτομα σε όλο τον κόσμο βρήκαμε 300 άτομα που μπορούσαν να φιλοξενήσουν την προβολή, σε κινηματογραφική αίθουσα, σε ιδιωτικό χώρο ή οπουδήποτε αλλού. Σκοπός μας ήταν να έχουμε όσο περισσότερες προβολές γινόταν εκείνη την ημέρα». Εκτός από τη διαδικτυακή καμπάνια ακολουθήθηκε παράλληλα και η «κλασική» οδός προώθησης της ταινίας μέσω των φεστιβάλ και των ΜΜΕ. «Είχαν προηγηθεί προβολές στο φεστιβάλ Εδιμβούργου και Λονδίνου, κάτι που μας έδωσε τη δυνατότητα να προβληθεί η ταινία στα μέσα ενημέρωσης. Οι δημοσιογράφοι είχαν μια συγκλονιστική ιστορία να διηγηθούν, ενώ η σύζυγος του Νιλ βοήθησε στην προβολή του θέματος δίνοντας συνεντεύξεις σε διάφορα περιοδικά, εφημερίδες και τηλεοπτικές εκπομπές», υπογράμμισε η Έμα Ντέιβι.
Στο πλαίσιο του masterclass, ακολούθησε συζήτηση με το κοινό σχετικά με το κόστος και τη χρήση κάθε πλατφόρμας προώθησης, τις τεχνικές που προσελκύουν και διατηρούν το ενδιαφέρον του κοινού, τη μέθοδο του crowdfunding, καθώς και άλλα συγγενή θέματα.
