63ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ //
3-13/11/2022
Καθολικά προσβάσιμη προβολή της ταινίας Αναπαράσταση
Αφιέρωμα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο
Την Κυριακή 6 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η καθολικά προσβάσιμη προβολή της ταινίας Αναπαράσταση (1970) του Θόδωρου Αγγελόπουλου, στο κατάμεστο Ολύμπιον, στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος που πραγματοποιεί το Φεστιβάλ στον αξέχαστο Έλληνα δημιουργό. Με αυτόν τον τρόπο, το κοινό της Θεσσαλονίκης είχε τη μοναδική ευκαιρία, χωρίς εξαιρέσεις και περιορισμούς, να απολαύσει στη μεγάλη οθόνη μία από τις σπουδαιότερες στιγμές στην ιστορία του ελληνικού σινεμά. Η προβολή της ταινίας περιλάμβανε ακουστική περιγραφή [AD: Audio Description] για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης, καθώς και υπότιτλους για Κ/κωφούς και βαρήκοους [SDH: Subtitles for the Deaf or Hard of Hearing]. Η φετινή καθολικά προσβάσιμη προβολή, όπως και κάθε χρόνο, πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Alpha Bank, τον χορηγό προσβασιμότητας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Την εκδήλωση προλόγισε ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, ο οποίος συστήθηκε και περιέγραψε τον εαυτό του με όρους προσβασιμότητας, προτού καλωσορίσει το κοινό και τους καλεσμένους: «Είμαι περίπου 1,80, φοράω γκρι σακάκι και μπλου τζιν, τα μαλλιά μου είναι λίγο ανακατεμένα και φοράω στρογγυλά γυαλιά. Η ταινία που θα δούμε και θα ακούσουμε σήμερα είναι η πρώτη ταινία του μεγάλου σκηνοθέτη του ελληνικού σινεμά, Θόδωρου Αγγελόπουλου. Η Αναπαράσταση δίνει τον τόνο σε ολόκληρο το φετινό Φεστιβάλ και αποτελεί την αφορμή για μια σειρά από άλλες εκδηλώσεις: δυο εκθέσεις, την προβολή ενός ντοκιμαντέρ και μια ειδική δίγλωσση έκδοση. Η ταινία γυρίστηκε το 1970 και προβλήθηκε εδώ, στο Φεστιβάλ, κερδίζοντας τότε πέντε βραβεία. Παράλληλα, ξεκίνησε ένα ολόκληρο ρεύμα για το ελληνικό σινεμά, σηματοδοτώντας και την έναρξη της λαμπρής πορείας του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Είμαι πολύ χαρούμενος που σήμερα είναι μαζί μας ο φίλος μου, ο Διονύσης Σαμιώτης, γιος του θρυλικού παραγωγού της ταινίας, του Γιώργου Σαμιώτη. Επίσης, είμαι πολύ χαρούμενος που βρίσκονται εδώ οι δυο γιοι του πρωταγωνιστή Γιάννη Τότσικα, οι Αποστόλης και Θανάσης Τότσικας. Θέλω βέβαια να ευχαριστήσω περισσότερο από κάθε άλλο την οικογένεια του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Τις κόρες του, Άννα, Κατερίνα και Ελένη, και βέβαια τη σύντροφο και αγαπημένη του Θόδωρου Αγγελόπουλου, καθώς και παραγωγό σε πολλές από τις ταινίες του, τη Φοίβη Οικονομοπούλου-Αγγελοπούλου».
Στο σημείο αυτό, ο κύριος Ανδρεαδάκης έδωσε τον λόγο στην κ. Οικονομοπούλου-Αγγελοπούλου, αφού περιέγραψε αναλυτικά την εμφάνισή της για τα άτομα με προβλήματα όρασης: «Η κυρία Αγγελοπούλου φοράει ένα μαύρο σύνολο, ένα λευκό κασκόλ και έχει πολύ όμορφα φουντωτά ξανθά μαλλιά». Στη συνέχεια, η κ. Οικονομοπούλου-Αγγελοπούλου δήλωσε τα εξής: «Χαίρομαι πάρα πολύ που αυτή η ταινία προβάλλεται στο Φεστιβάλ. Δεν ξέρω αν το γνωρίζετε, αλλά εκείνη την εποχή -ίσως και τώρα, αλλά τότε πολύ περισσότερο-, οι ταινίες ήταν χειροποίητες. Και η παραγωγή ήταν πραγματική παραγωγή. Ο Σαμιώτης ήταν ηλεκτρολόγος του ελληνικού κινηματογράφου (και ο γιος του σήμερα είναι παραγωγός) και κατάφερε με το μεροκάματό του να δώσει τα πάντα σε αυτό το πενταμελές συνεργείο, με την ελάχιστη αμοιβή, για να ολοκληρωθεί αυτή η ταινία σε πέντε εβδομάδες. Η ταινία αυτή απεικονίζει την εποχή, αναφέρεται στην έλλειψη εργασίας στην Ελλάδα και στη μετανάστευση -ένα φαινόμενο που εξακολουθεί μέχρι και σήμερα, αλλά όχι με το ίδιο εξαγώγιμο ανθρώπινο υλικό. Το αρχικό έναυσμα για την ταινία ήταν μια είδηση στην εφημερίδα πως μια γυναίκα σκότωσε τον άντρα της σ’ ένα χωριό της Ηπείρου, τον έθαψε στον κήπο και από πάνω φύτεψε κρεμμυδάκι. Ο Θόδωρος είχε ένα ιδιαίτερο χιούμορ, αν και κανείς δεν μιλάει με χιούμορ για τον θάνατο, αλλά αυτό το γεγονός ήταν κάτι το αξιοπερίεργο, ήταν ακριβώς το έναυσμα για να γυρίσει αυτή την ταινία και να ξεκινήσει μια παγκόσμια καριέρα, ταξιδεύοντας στον κόσμο του θεάματος. Είμαι πολύ περήφανη που θα μπορέσετε να δείτε την ταινία στη μεγάλη οθόνη και ευχαριστώ θερμά το Φεστιβάλ. Ελπίζω να τη χαρείτε».
Η Αναπαράσταση εκτυλίσσεται στην Τυμφαία Ηπείρου. Ένας μετανάστης, εργάτης στη Γερμανία επιστρέφει μετά από καιρό στο χωριό του, όπου η γυναίκα του και ο εραστής της, τον δολοφονούν. Η ιστορία αυτή αναπτύσσεται μέσα από διαφορετικές έρευνες-αναπαραστάσεις: τη γραφειοκρατική (της ανάκρισης) που αναζητά έναν ένοχο για να κλείσει την υπόθεση, κι εκείνην μιας ομάδας δημοσιογράφων, η οποία καταγράφοντας τις μαρτυρίες των κατοίκων, αναδεικνύει το κοινωνιολογικό πλαίσιο που υπέθαλψε αυτή η ιστορία αλλά και τη δραματική κοινωνική πραγματικότητα του χωριού που παραμένει ανοιχτή πληγή.
Ταινία ορόσημο για τον Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο, απέσπασε πέντε βραβεία στο 11ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (Καλύτερης Καλλιτεχνικής Ταινίας, Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, Φωτογραφίας για τον Γιώργο Αρβανίτη, Β' Γυναικείου Ρόλου για την Τούλα Σταθοπούλου και Βραβείο Κριτικών για Καλύτερη Ταινία Μεγάλου Μήκους), καθώς και Ειδική Μνεία από τη FIPRESCI στην Μπερλινάλε. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Τούλα Σταθοπούλου, Γιάννης Τότσικας, Θάνος Γραμμένος, Πέτρος Χοϊδάς, Μιχάλης Φωτόπουλος, Γιάννης Μπαλάσκας. Το σενάριο είναι των Θόδωρου Αγγελόπουλου, Στρατή Καρρά και Θανάση Βαλτινού, η διεύθυνση φωτογραφίας του Γιώργου Αρβανίτη, το μοντάζ του Τάκη Δαυλόπουλου, ο ήχος του Θανάση Αρβανίτη, η μουσική του Τάσου Χαλκιά, τα σκηνικά του Μικέ Καραπιπέρη και η παραγωγή του Γιώργου Σαμιώτη.
