Εικόνες του 21ου Αιώνα
14-23 Μαρτίου 2014
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΜΟΥ / ΜΑΣ ΒΓΗΚΕ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ/
ΟΒΕΡΝΤΟΟΥΣ-ΤΡΕΧΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ /ΟΛΓΚΑ
Συνέντευξη Τύπου παραχώρησαν τη Δευτέρα 17 Μαρτίου 2014, στο πλαίσιο του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, οι σκηνοθέτες Ανναμαρία Γκαλόνε (Αυτή είναι ο σύζυγός μου), Πολ Άντερς Σίμα (Όλγκα), Γκάμπορ Φερέντσι (Όβερντοους-Τρέχοντας για ένα όνειρο) και Νταβίντ Αντρέ (Μας βγήκε πάνω στο τραγούδι).
Αρχικά το λόγο πήρε η Ανναμαρία Γκαλόνε, το ντοκιμαντέρ της οποίας Αυτή είναι ο σύζυγός μου καταγράφει την απόφαση του 52χρονου Αλεσάντρο να γίνει γυναίκα (Αλεσάντρα), μιλώντας παράλληλα για σχέση του με τη σύντροφό του, Ρομπέρτα. Η σκηνοθέτιδα εξήγησε σχετικά: «Η ιστορία της Αλεσάντρα ήταν πολύ ασυνήθιστη για μένα, διαφορετική από ό,τι είχα κάνει ως τότε. Η πρώτη μας συνάντηση μου άνοιξε μία πόρτα σε έναν καινούριο, άγνωστο κόσμο. Μου έκανε εντύπωση πόσο αποφασισμένη ήταν. Για πολλά χρόνια υπέφερε. Ήταν ένας επιτυχημένος δικηγόρος πολύ γνωστός στην πόλη του κι έτσι το να αποφασίσει στα 52 του να γίνει γυναίκα, συνιστά από μόνο του μία ιστορία εντελώς διαφορετική από τις περισσότερες ιστορίες για διεμφυλικά άτομα. Η Αλεσάντρα δεν πέρασε από την πορνεία, δεν είχε οικονομικούς περιορισμούς, ωστόσο απορρίφθηκε από την αστική οικογένειά της. Πρόθεσή μου δεν ήταν να αφηγηθώ την ιστορία ενός διεμφυλικού ατόμου, αλλά να δείξω την ερωτική ιστορία της Αλεσάντρα και της Ρομπέρτα. Προσπάθησα να μπω βαθιά στην ψυχή αυτών των δύο χαρακτήρων. Χωρίς σκανδαλοθηρικό ή νοσηρό τρόπο, ήθελα να αποτυπώσω μια ερωτική σχέση με όλες τις σκοτεινές και φωτεινές πλευρές της». Σύμφωνα με την άποψη της δημιουργού, το πιο σημαντικό στοιχείο της ταινίας είναι «η Ρομπέρτα στην ιστορία της Αλεσάντρα. Πιο πολύ με ενδιέφερε τι δεν έλεγε η Ρομπέρτα παρά τι έλεγε η Αλεσάντρα, και με γοήτευσε η αντίθεση των δυο χαρακτήρων». Η δημιουργός πρόσθεσε: «Ο γάμος τους ήταν επίσης πολύ ενδιαφέρων. Οι δημοσιογράφοι στην Ιταλία έγραψαν ότι είναι ο πρώτος γάμος ομοφυλοφίλων στην Ιταλία, ωστόσο αυτό δεν ισχύει, γιατί η Αλεσάντρα κράτησε το όνομα Αλεσάντρο προκειμένου να γίνει ο γάμος. Μέσα από το ντοκιμαντέρ, η Αλεσάντρα θέλησε να βοηθήσει με την ιστορία της ανθρώπους που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση».
Στη συνέχεια, ο Πολ Άντερς Σίμα αναφέρθηκε στο ντοκιμαντέρ του Όλγκα, με ηρωίδα μια κοπέλα που υποτίθεται ότι είναι διανοητικά καθυστερημένη και ορφανή, η οποία ακολουθεί τους βοσκούς ταράνδων κατά την αποδημία τους. Ωστόσο, πρόκειται για μια πολύ έξυπνη έφηβη και εξαιρετική αφηγήτρια, με μια ξεχωριστή ιστορία ζωής. Ο σκηνοθέτης αφηγήθηκε το πώς γνώρισε την Όλγκα: «Το μέρος όπου έκανα τα γυρίσματα είναι πολύ κοντά στην πιο βόρεια ορθόδοξη εκκλησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Όλγκα ζει 300 χιλιόμετρα ανατολικά από εκεί, στη ρωσική πλευρά των συνόρων. Γύρισα πολλές ταινίες στην περιοχή και κάποια στιγμή την είδα κοντά στους βοσκούς, να τρώει μαζί με τα σκυλιά τους. Τους ρώτησα γιατί δεν την καλούσαν να κάτσει μαζί τους και μου είπαν ότι κάνει τα πράγματα με τον τρόπο της, ότι είναι χαζούλα και κουφή. Μου φάνηκε παράξενο και δεν μπορούσα να το καταλάβω. Κατά τη διάρκεια μίας χιονοθύελλας που κράτησε τρεις μέρες, οι άντρες αυτοί έφυγαν και έμεινα με την Όλγκα. Της είπα ‘’καλημέρα’’ το πρώτο και το δεύτερο πρωινό, χωρίς να πάρω απάντηση, μέχρι που την τρίτη μέρα μου απάντησε. Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε να μου μιλάει, εγώ της έκανα ερωτήσεις και ήταν σαν ένα φράγμα που άνοιξε, απελευθερώνοντας ένα δυνατό ποτάμι. Όταν επέστρεψαν οι βοσκοί, ξαφνικά έγινε πάλι το χαζούλικο, κουφό κοριτσάκι». Ο σκηνοθέτης πρόσθεσε: «Είχα κινηματογραφήσει την Όλγκα για λίγο όταν μιλούσε και με συνεπήρε η αφηγηματική της ικανότητα και η γνωριμία μας. Έτσι αποφάσισα να ξαναπάω να τη βρω και να μάθω την ιστορία του κοριτσιού που λένε όλοι ότι δεν έχει τι να πει». Για την ξεχωριστή ιστορία της Όλγκα και το τι την προβληματίζει, ο κ. Σίμα εξήγησε: «Η Όλγκα ανήκει στους Σάμι, οι οποίοι είναι οι μόνοι γηγενείς Ευρωπαίοι που ζουν στη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Νορβηγία και τη Ρωσία. Οι Ρωσικές αρχές την πήραν από τους γονείς της και έμεινε σε ορφανοτροφείο μέχρι τα 16 της. Τότε γύρισε στο χωριό της, χωρίς να γνωρίζει τίποτα για το παρελθόν της και το ότι δεν είναι Ρωσίδα. Είχε ξεμάθει τη μητρική της γλώσσα και στο χωριό της, ενώ βρήκε πολλούς συγγενείς της και ανήκε σε μία μεγάλη φυλή βοσκών ταράνδων, εκείνοι την έβλεπαν ως ξένη. Δε μιλούσε τη γλώσσα, γι’ αυτό και νομίζω ότι τη θεωρούν κωφάλαλη». Ερωτώμενος για τη μοναχικότητα της Όλγκα, ο σκηνοθέτης σημείωσε: «Δεν θεωρώ ότι ζει μοναχικά. Εδώ και 5-6 χρόνια μένει στον καταυλισμό φροντίζοντας τα σκυλιά των βοσκών. Αγαπά πολύ τη φύση και συνδέεται με πολλά ζωντανά πλάσματα, όπως οι τάρανδοι και τα πουλιά. Οι άνθρωποι δεν την ενδιαφέρουν και τόσο».
Αμέσως μετά, ο ούγγρος σκηνοθέτης Γκάμπορ Φερέντσι αναφέρθηκε στο ντοκιμαντέρ του Όβερντοους-Τρέχοντας για ένα όνειρο, το οποίο έχει ως θέμα ένα άλογο που ακούει στο όνομα Όβερντοους. «Το 2008 αυτό το άλογο κέρδισε 12 αγώνες σερί, χωρίς καμία ήττα και στην Ουγγαρία έγινε πολύ σημαντικό, το καμάρι της χώρας. Όλα τα μέσα ενημέρωσης στράφηκαν σε αυτό και σκέφτηκα ότι εάν αυτό το άλογο είναι σημαντικό για τη χώρα μου, τότε είναι και για μένα», είπε ο δημιουργός. Και πρόσθεσε: «Το ντοκιμαντέρ είναι ουσιαστικά μια ιστορία για τη σχέση δύο χαρακτήρων: του ιδιοκτήτη του αλόγου και του εκπαιδευτή του. Τους ακολούθησα με την κάμερα για τέσσερα χρόνια και μέσα από τη σχέση τους βλέπεις την κατάσταση της ίδιας της χώρας». Ο σκηνοθέτης μίλησε και για την εμπειρία που αποκόμισε από τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ: «Αυτό που έμαθα φαίνεται στην ταινία. Ο ιδιοκτήτης του αλόγου είναι ένας πλούσιος, καλός τύπος, ενώ ο εκπαιδευτής είναι ένας απλός επαγγελματίας από χωριό, επίσης συμπαθητικός, ο οποίος ωστόσο εφάρμοζε πολλά τεχνάσματα που έπρεπε να προσέχεις. Έπρεπε να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και εγώ μαζί τους. Ταυτόχρονα, η επαφή μας τελικά άλλαξε τη γνώμη που είχα για τους πλούσιους. Γενικότερα, έμαθα ότι πρέπει να παρατηρείς επί μακρόν κάποιον για να μάθεις κάτι για τους ανθρώπους».
Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξη Τύπου, το λόγο πήρε ο σκηνοθέτης Νταβίντ Αντρέ, το ντοκιμαντέρ του οποίου Μας βγήκε πάνω στο τραγούδι εστιάζει σε μία παρέα πέντε 17χρονων που κάνουν σχέδια, αλλά και ανησυχούν για το μέλλον. Ο κ. Αντρέ μίλησε για την ιδέα πίσω από την ταινία: «Είχα γυρίσει κι άλλες ταινίες για κοινωνικά ζητήματα και πρόθεσή μου ήταν να κάνω ένα ποιητικό έργο για τις ελπίδες της γενιάς των 18χρονων. Το ντοκιμαντέρ αυτό είναι η ιστορία μίας παρέας καλών φίλων που τελειώνουν το Λύκειο και των γονιών τους, ατόμων που προέρχονται κυρίως από την εργατική τάξη και ζουν σε μία μικρή γαλλική πόλη. Κάναμε γυρίσματα για ένα χρόνο. Παρακολούθησα το όραμα των παιδιών και τις προσδοκίες των γονιών τους και θέλησα να δείξω τη ρήξη μεταξύ των δύο. Γίναμε στενοί φίλοι με τα παιδιά μετά από ένα χρόνο που έμεινα εκεί και αποφασίσαμε να γράψουν κείμενα, να τα κάνουμε τραγούδια και να κινηματογραφήσουμε τους ίδιους να τα ερμηνεύουν σε ρεαλιστικά σκηνικά. Μέχρι την τελευταία μέρα του μοντάζ, πάντως, δεν ήξερα αν η ταινία θα ολοκληρωθεί ή εάν εγώ θα καταλήξω σε ψυχιατρική κλινική. Η συνεργασία μας ωστόσο αποδείχθηκε πολύ ενδιαφέρουσα και το αποτέλεσμα ποιητικό και ειλικρινές». Αναφερόμενος στη σχέση του με τους ανθρώπους που κινηματογράφησε, ο δημιουργός υπογράμμισε: «Αφιέρωσα πολύ χρόνο για να χτίσω σχέσεις εμπιστοσύνης με αυτά τα πρόσωπα. Το θέμα είναι να βρεις ένα σημείο συνάντησης ανάμεσα σε αυτό που θέλεις από τους άλλους και αυτό που εκείνοι νομίζουν ότι θέλεις. Το μεγαλύτερο άγχος μου ήταν εάν θα τους αρέσει η ταινία. Τους την έδειξα πριν από ένα μήνα και ήταν πολύ ικανοποιημένοι». Ο κ. Αντρέ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο πώς άλλαξε ο ίδιος μέσα από τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ: «Προσπάθησα να γίνω 17 χρονών, αλλά δεν τα κατάφερα! Ήταν μία δέσμευση εκ μέρους μου, μία διαδικασία που αρχίζει και τελειώνει. Φυσικά και είναι κάτι που σε αλλάζει».
Οι παράλληλες εκδηλώσεις του 16ου ΦΝΘ, χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007-2013.
