Εικόνες του 21ου Αιώνα
14-23 Μαρτίου 2014
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
ΤΟ ΚΑΛΟΥΣ ΠΟΥ ΝΟΜΙΖΑ ΠΩΣ ΗΞΕΡΑ /
ΠΕΤΩΝΤΑΣ ΑΣΤΕΡΙΕΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ / ΜΠΑΣΤΑΡΔΑ
Συνέντευξη Τύπου παραχώρησαν τη Δευτέρα 17 Μαρτίου 2014, στο πλαίσιο του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, οι σκηνοθέτες Ντέμπορα Πέρκιν (Μπάσταρδα), Μπέρναρντ Ντίτσεκ (Το Καλούς που νόμιζα πως ήξερα) και Τζέσι Ρόουσλερ (Πετώντας αστερίες στη θάλασσα).
Στην αρχή το λόγο πήρε η Ντέμπορα Πέρκιν, η οποία με αφορμή το ντοκιμαντέρ της Μπάσταρδα μίλησε για την κοινωνία του Μαρόκου, όπου όπως και στον υπόλοιπο ισλαμικό κόσμο, το σεξ εκτός γάμου θεωρείται παράνομο και οι ανύπαντρες μητέρες αντιμετωπίζονται με απέχθεια. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η ηρωίδα της συγκεκριμένης ταινίας, όπως εξήγησε η σκηνοθέτιδα, προσθέτοντας: «Η κατάσταση στο Μαρόκο είναι πολύ διαφορετική από άλλες ισλαμικές χώρες, όπως η Αίγυπτος ή η Τουρκία. Η ταινία καταγράφει την ιστορία της νεαρής Ραμπά που υποχρεώθηκε από τους γονείς της να κάνει έναν εικονικό γάμο στα 14 της χρόνια, κακοποιήθηκε από τον σύζυγό της και πετάχτηκε στο δρόμο όταν έμεινε έγκυος. Την παρακολουθούμε δέκα χρόνια αργότερα, καθώς αγωνίζεται να νομιμοποιήσει το γάμο στον οποίο εξωθήθηκε, να εγγράψει την κόρη της στο ληξιαρχείο και να κάνει τον πατέρα του παιδιού να το αναγνωρίσει». Υποχρεωμένη να κρατάει απόσταση από το θέμα της, η σκηνοθέτιδα παραδέχτηκε ωστόσο ότι ένιωσε έντονη συναισθηματική εμπλοκή. Η ίδια τόνισε σχετικά: «Με ενόχλησε πολύ η ιστορία της ηρωίδας. Θύμωσα. Ήταν ένας συνδυασμός οργής και συμπόνιας. Δεν μπορούσα όμως να παρέμβω. Από την άποψη αυτή, πιστεύω ότι ίσως η μόνη ευκαιρία για να παρέμβει ένας κινηματογραφιστής είναι η δημοσιοποίηση του θέματος μέσω της ταινίας του». Η σκηνοθέτιδα έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη φιλανθρωπική οργάνωση L’Association Solidarite Feminine, που δρα στην Καζαμπλάνκα βοηθώντας ανύπαντρες μητέρες. «Ιδρύτρια της οργάνωσης είναι μία εξαιρετική γυναίκα, η Άισα Εχ Σάνα, η οποία τιμήθηκε για το έργο της με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής από τη Γαλλία. Επίσης, της απένειμε μετάλλιο ο βασιλιάς του Μαρόκου. Αυτό είναι ενδεικτικό της αλλαγής που συμβαίνει. Σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορείς να αλλάξεις το νόμο, αλλά μπορείς να αλλάξεις τις κοινωνικές νοοτροπίες. Το Μαρόκο, χώρα όπου δεν ξέσπασε καμία βίαιη επανάσταση τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται σήμερα στα πρόθυρα μίας μεγάλης κοινωνικής αλλαγής».
Στο παρελθόν μεταφέρει τον θεατή το ντοκιμαντέρ Το Καλούς που νόμιζα πως ήξερα του Μπέρναρντ Ντίτσεκ. Ο εβραϊκής καταγωγής Καναδός σκηνοθέτης ταξίδεψε στο Καλούς της Πολωνίας, την πόλη όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο πατέρας του, αναγκασμένος να την εγκαταλείψει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μιλώντας για την ταινία, ο κ. Ντίτσεκ εξήγησε: «Είναι μία ταινία για τη μνήμη. Τις μνήμες που είχα εγώ ο ίδιος από ένα μέρος στο οποίο δεν είχα πάει ποτέ πριν. Τις μνήμες ανθρώπων που έζησαν εκεί και σήμερα είναι 90 ετών. Τη μνήμη μίας ολόκληρης περιόδου στην Ιστορία. Μνήμες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου από μία πόλη που θυμίζει πολύ τη Θεσσαλονίκη με τη μεγάλη της εβραϊκή κοινότητα και τον τρόπο που κλάπηκαν οι περιουσίες των μελών της». Με αφορμή το φιλμ, ο Καναδός σκηνοθέτης διαπίστωσε, όπως είπε, ότι πολλοί νέοι σήμερα στην Ανατολική Ευρώπη δεν γνωρίζουν Ιστορία και πρόσθεσε: «Προσπάθησα να ενσωματώσω στην ταινία πολλές διαφορετικές οπτικές της ιστορίας. Μιλούν μπροστά στο φακό νέοι που δεν γνωρίζουν τα ιστορικά γεγονότα και ηλικιωμένοι που τα έζησαν, αλλά είναι απρόθυμοι να μιλήσουν γι’ αυτά. Ο πατέρας μου μετανάστευσε στον Καναδά το 1949 και δεν επέστρεψε ποτέ στο Καλούς, όμως οι αφηγήσεις του για την πόλη γέμιζαν τα παιδικά μου χρόνια. Μόνο όταν πέθανε, αποφάσισα να κάνω αυτό το ταξίδι και ανακάλυψα πράγματα που δεν γνώριζα γι’ αυτόν, όπως για παράδειγμα ποια ήταν η αγαπημένη του μπύρα. Στο μεταξύ, όλα αυτά τα χρόνια το Καλούς άλλαξε πολύ. Η πόλη που είχα στο μυαλό μου δεν είχε καμία σχέση με αυτήν που γνώρισα. Κι αυτό αποτελεί ένα ακόμη κομμάτι του περίπλοκου παζλ που σχηματίστηκε στο μυαλό μου με αφορμή αυτή την ιστορία».
Στο σήμερα και στον αγώνα τριών ανθρώπων να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους που πεινούν, μεταφέρει τους θεατές το ντοκιμαντέρ Πετώντας αστερίες στη θάλασσα του Τζέσι Ρόουσλερ. Ο σκηνοθέτης επεσήμανε σχετικά: «Άρχισα αυτό το ταξίδι όταν γνώρισα τον Άλαν Λο, έναν συνταξιούχο δάσκαλο από τη Μινεσότα των ΗΠΑ, ο οποίος γυρίζει με το φορτηγάκι του όλη τη νύχτα μοιράζοντας σάντουιτς σε πεινασμένους ανθρώπους στο δρόμο. Είναι φοβερή η περίπτωσή του. Εδώ και 13 χρόνια ο άνθρωπος αυτός κοιμάται ελάχιστα τα βράδια για να κάνει αυτή τη δουλειά. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να πετάξει τα περισσότερα έπιπλα από το σπίτι του για να βάλει στη θέση τους ψυγεία, όπου αποθηκεύει χιλιάδες σάντουιτς. Ο κ. Λο, σύμβολο συμπόνιας κι αλληλεγγύης για τον συνάνθρωπο, με έκανε να αναζητήσω τους άλλους δύο χαρακτήρες του ντοκιμαντέρ: έναν κορυφαίο σεφ στην Ινδία, μέλος της ανώτατης κάστας, που ρισκάρει το κοινωνικό του πρεστίζ μοιράζοντας καθημερινά δωρεάν γεύματα σε φτωχούς, καθώς και ένα δωδεκάχρονο κορίτσι από τη Νότια Καρολίνα, που δημιουργεί συστηματικά λαχανόκηπους για να τροφοδοτεί τους πεινασμένους ανθρώπους της κοινότητάς της και όχι μόνο». Όπως είπε ο αμερικανός δημιουργός, το πιο σημαντικό στοιχείο των ηρώων αυτών είναι ότι παρά τα μεγάλα εμπόδια που συναντούν στις διαδρομές τους, βρίσκουν διαρκώς τρόπους για να συνεχίζουν. «Οι πράξεις των ανθρώπων αυτών έχουν μεγάλη επίδραση στις ζωές των γύρω τους. Εγώ ως σκηνοθέτης παρακολούθησα τις διαδρομές τους αποφεύγοντας να εμπλακώ προσωπικά σ' αυτές, με στόχο να τις παρουσιάσω στο κοινό», εξήγησε.
Οι παράλληλες εκδηλώσεις του 16ου ΦΝΘ, χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007-2013
