24o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ // 10-20/3/2022
Ειδική προβολή του ντοκιμαντέρ Dimitris Skyllas: AFTERPOP του Δημήτρη Ζιβόπουλου
Η προβολή του ντοκιμαντέρ Dimitris Skyllas: AFTERPOP πραγματοποιήθηκε μετά μουσικής και παρουσία των συντελεστών, το Σάββατο 12 Μαρτίου, στην κατάμεστη αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη. Πριν την έναρξη της ταινίας, το κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει ένα σόλο τρομπέτας με το κυρίως μουσικό θέμα της ταινίας, από τον μουσικό Δημήτρη Γκόγκα. Μετά το τέλος της προβολής, ακολούθησε Q&A με τον Δήμητρη Σκύλλα και τον σκηνοθέτη της ταινίας, Δημήτρη Ζιβόπουλο.
Τον λόγο στο Q&A πήρε αρχικά ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης: «Τον Δημήτρη Σκύλλα, τον γνώρισα πριν πέντε περίπου χρόνια πάνω, όταν ερμήνευε στο πιάνο της Μαρίας Κάλλας. Μας είχαν καλέσει σε μια εκδήλωση και μας είπαν πως ένας νέος συνθέτης θα παίξει ένα δικό του κομμάτι στο πιάνο που είχε ο Ωνάσης στη θαλαμηγό “Χριστίνα”. Όταν άρχισε να παίζει, σκέφτηκα μέσα μου: “εδώ έχουμε κάτι πολύ ξεχωριστό και ιδιαίτερο”. Στη συνέχεια, άκουσα τη μουσική του Δημήτρη και τη λάτρεψα. Αργότερα διαπίστωσα πως, πέρα από εκπληκτικός μουσικός, είναι και ένας υπέροχος άνθρωπος, ο οποίος με τιμά με τη φιλία του».
Ακολούθησε η ερώτηση του κ. Ανδρεαδάκη προς τον σκηνοθέτη του ντοκιμαντέρ, Δημήτρη Ζιβόπουλο, σχετικά με την προσέγγισή του στο πορτρέτο του συνθέτη. «Θα ξεκινήσω την απάντησή μου με μια μικρή ιστορία. Συναντώντας φίλους στη Θεσσαλονίκη, όλοι με ρωτούσαν περί τίνος πρόκειται το ντοκιμαντέρ και τους απαντούσα πως αφορά έναν συνθέτη που έχει γράψει το έργο Κύριε Ελέησον για το BBC. Η επόμενη ερώτησή τους ήταν: “και πότε πέθανε;”. Τους απαντούσα, λοιπόν, ότι ο Δημήτρης είναι μόλις 35 χρονών. Όταν μου ανέθεσαν το ντοκιμαντέρ, είχα να διαχειριστώ ένα μεγάλο υλικό, από ταξίδια μέχρι τη σύνθεση του Κύριε Ελέησον. Το πορτρέτο για έναν συνθέτη κλασικής μουσικής ήταν κάτι πρωτόγνωρο ως πρότζεκτ, με τρομερό ενδιαφέρον. Όποιος βέβαια γνωρίσει τον Δημήτρη Σκύλλα θα καταλάβει αμέσως πως και ο χαρακτήρας του έχει τρομερό ενδιαφέρον. Όλα αυτά τα στοιχεία δημιούργησαν μια μοναδική ευκαιρία για να δημιουργήσουμε κάτι όμορφο», ανέφερε ο Δημήτρης Ζιβόπουλος.
Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης απευθύνθηκε κατόπιν στον Δημήτρη Σκύλλα, ρωτώντας τον πώς αισθάνεται να βλέπει τη ζωή του στη μεγάλη οθόνη, αλλά και για το πώς έρχονται οι ιδέες για τα μουσικά έργα που συνθέτει. «Θα φανώ κλισέ, αλλά θα ήθελα να ευχαριστήσω κάποιους ανθρώπους. Τι χρειάζεται ένα ντοκιμαντέρ; Μια παραγωγή. Ευχαριστώ λοιπόν το Ίδρυμα Ωνάση και τη Στέγη. Θα ήθελα, επίσης, να ευχαριστήσω και τους ανθρώπους του Φεστιβάλ. Ήταν όλοι εξαιρετικοί. Έχουμε συνεργαστεί με πολλούς φορείς και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης πραγματικά ξεχωρίζει με τη συνέπεια και τον επαγγελματισμό του. Σε αυτή την ταινία, βλέπετε τρία έργα της ζωής μου σε ένα. Αρχικά, το Κύριε Ελέησον, που ήταν μια τεράστια δημιουργική ανάθεση από το BBC. Έπειτα, έρχεται αυτό το ντοκιμαντέρ που, κατά την άποψή μου, άσχετα από το BBC και τη σπουδαιότητά του, είναι κάτι ακόμη πιο ιδιαίτερο. Κι εκεί που λες “είμαι πολύ ευτυχισμένος”, το Ίδρυμα Ωνάση σού αναθέτει να γράψεις και το soundtrack. Νιώθω πολύ εκτεθειμένος με το ντοκιμαντέρ, αλλά με ωραίο τρόπο, και έχω το όραμα στα επόμενα χρόνια να δούμε πιο πολλά ντοκιμαντέρ για συνθέτες, σκηνοθέτες και ανθρώπους της γενιάς μου. Να μη θεωρούμε πως πρέπει κάποιος να είναι η Lady Gaga -που την αγαπώ, εννοείται!- για να γίνει ντοκιμαντέρ. Όσο για το δεύτερο ερώτημα, θεωρώ πως όταν μιλάμε για ένα έργο μεγάλης κλίμακας, ξεκινάμε πάντα από ένα μικρό καλούπι. Στη συνέχεια, σκέφτεσαι πώς το υλικό μπορεί να φτάσει σε σημείο να γίνει κομμάτι μιας ορχήστρας. Μια ορχήστρα είναι ένας καταπληκτικός, αλλά σαφώς δυσκίνητος, ζωντανός οργανισμός. Ευκαιρίες όπως αυτή του BBC αποτελούν ένα τεράστιο workshop για σένα γιατί αντιμετωπίζεις τις δυσκολίες, μαθαίνεις τα λάθη που έχεις κάνει και την επόμενη φορά τα διορθώνεις», εξήγησε ο Δημήτρης Σκύλλας.
Σε ερώτηση του κοινού σχετικά με το αν χρησιμοποιεί τα ψηφιακά μέσα, ο συνθέτης απάντησε ως εξής: «Όλα είναι χειρόγραφα. Η ψηφιακή εποχή έχει ευκολίες, αλλά αυτές μας εμποδίζουν να πιέσουμε το μυαλό μας. Γι’ αυτό και δεν έχω smartphone, μπορεί να είμαι παλιομοδίτης, ωστόσο προσπαθώ να φαντάζομαι τα πράγματα. Όσο πιέζεις το μυαλό σου να φανταστεί, τόσο πιο πολύ πιέζεσαι για να δημιουργήσεις υλικό που αντιπροσωπεύει μια ιδέα». Σε άλλη ερώτηση για το σκεπτικό πίσω από την αφίσα του ντοκιμαντέρ, ο κ. Σκύλλας απάντησε ότι «στην αρχή δεν ήθελα μια αφίσα σε έντονο ροζ χρώμα, καθώς όλες μου οι φωτογραφήσεις είναι ασπρόμαυρες. Μετά την επικοινωνία μου με την Στέγη, όμως, πείστηκα. Στην αφίσα κρατάω ένα κόρνο. Για μένα το AFTERPOP, ο τίτλος του φιλμ μπορεί και να ξενίσει, αλλά είναι πολύ έξυπνος. Με τον Δημήτρη, όταν γνωριστήκαμε, μιλήσαμε για τη Lady Gaga, την Έιμι Γουάινχαους και τους ποπ σταρ. Ποιος είναι πιο ποπ, αλήθεια, η Μαντόνα ή ο Μπετόβεν; Δεν έχω την απάντηση, τη Μαντόνα την αγαπώ, όλοι έχουμε χορέψει με τα τραγούδια της, ωστόσο κάποια στιγμή θα έρθει κάτι νεότερο να πάρει τη θέση της. Ο Μπετόβεν, όμως, ακόμη συνεχίζει. Αυτός και ο Μότσαρτ ήταν ποπ στην εποχή τους. To ποπ για μας και το όραμα που χτίσαμε είναι να ενημερώσουμε τον κόσμο ότι θέλουμε να κάνουμε ένα άνοιγμα, να δείξουμε πως το ποπ σημαίνει πολλά πράγματα. Το ροζ, λοιπόν, στην αφίσα είναι το ποπ πλαίσιο. Εκεί που ζω, υπάρχω, ξυπνάω. Δεν είμαι καλύτερος, ούτε πιο διανοούμενος από κάποιον άλλο. Έχει ένα άνοιγμα η αφίσα, απ’ όπου βγαίνει κάτι σαν καπνός από το όργανο και πηγαίνει προς τον ουρανό. Αυτό είναι το δικό μου όραμα».
Πως γεννήθηκε, αλήθεια, η ιδέα του έργου; «Όταν έγινε η ανάθεση από το BBC είχα μια άλλη ιδέα στο μυαλό μου, τον Χορό του Ζαλόγγου. Μου είχε αρέσει πολύ ως concept και εν τέλει το έγραψα για την Κρατική Ορχήστρα πριν έναν χρόνο, για τους εορτασμούς του 1821. Επειδή, παράλληλα, μου έγινε και η πρόταση για την Ηλέκτρα στην Επίδαυρο, ήθελα πολύ να έχω μοιρολόι στη σκηνή. Ζήτησα από το BBC μια μικρή παράταση και μου έδωσαν μια ολόκληρη σεζόν. Η Επίδαυρος μού άλλαξε την οπτική και το Κύριε Ελέησον άρχισε να γίνεται πιο θεατρικό. Είναι πολυτέλεια στις μέρες που ζούμε να σε πάει η ζωή εκεί που θέλει… », ανέφερε ο συνθέτης απαντώντας σε ερώτηση από το κοινό. Ακολούθησε η παρουσίαση του soundtrack της ταινίας, με τους μουσικούς Δημήτρη Γκόγκα στην τρομπέτα, Τζέιμς Γουάιλι στο σαξόφωνο και στο πιάνο τον Δημήτρη Σκύλλα, ολοκληρώνοντας την εκδήλωση.
Λίγα λόγια για την ταινία:
Από τα ελληνικά βουνά έως τις εμβληματικές σκηνές του BBC, ο 35χρονος provocateur συνθέτης Δημήτρης Σκύλλας φανερώνει τα μυστικά της μουσικής του δημιουργίας στο σήμερα. Ο τελετουργικός μουσικός, το party animal, και όλη η ζωή μεταξύ αυτών των δύο. Μια πρωτοβουλία με όραμα να σπάσει τα στερεότυπα της κλασικής τέχνης στην pop κοινωνία. Μετά την προβολή της ταινίας παρουσιάστηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα και το σάουντρακ που έγραψε ο συνθέτης.
