21ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ [1-10/3/2019]
Όσα μας είπαν οι νικητές των βραβείων του 21ου ΦΝΘ
Λίγα από τα λόγια που μοιράστηκαν από τη σκηνή του Ολύμπιον οι νικητές που παραβρέθηκαν στην τελετή λήξης και απονομής των βραβείων του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης:
Ρέιτσελ Λι Τζόουνς, συνσκηνοθέτις (με τον Φιλίπ Μπελές) του ντοκιμαντέρ Συνήγορος , «Χρυσός Αλέξανδρος», που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 8.000 ευρώ και βραβείο FIPRESCI για καλύτερο ντοκιμαντέρ του Διεθνούς Διαγωνιστικού
«Ορέστη, Δημήτρη, Αγγελική, Θάνο και όλο το υπόλοιπο προσωπικό του Φεστιβάλ, σας ευχαριστώ πολύ. Το να κάνω αυτή την ταινία με έβγαλε από την ζώνη ασφαλείας μου. Όχι τόσο πολιτικά, καθώς το έργο μου πάντα αμφισβητούσε τις κυρίαρχες αφηγήσεις είτε στην κοινωνία γενικά είτε στην οικογένειά μου. Κυρίως από άποψη συγκεκριμένου περιεχομένου. Συνήθως κολυμπώ στα δροσερά και ήρεμα νερά της “πολιτιστικής κριτικής” και το να καταπιάνομαι με νόμους, ήθη, ηθική και αντίσταση –για να μην αναφέρω τη βίαιη αντίσταση- με έκανε ενίοτε να νιώθω ότι βυθίζομαι σε μια δίνη. Η Λέα Τσεμέλ, η πρωταγωνίστριά μας, κολυμπά ενάντια σε αυτά τα ρεύματα εδώ και πενήντα χρόνια. Ένα ντοκιμαντέρ δεν αρχίζει και τελειώνει με τους τίτλους αρχής και τέλους. Στην πραγματικότητα, μια ταινία που δεν είναι μυθοπλαστική, δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ταχυδρομική κάρτα, ένα σταυροδρόμι της ζωής που προορίζεται να αντιπροσωπεύει όλα όσα συνέβησαν πιο πριν και όλα όσα ίσως γίνουν μετά. Είμαι ρομαντική και ιδεαλίστρια, γι’ αυτό προτιμώ το άσπρο-μαύρο. Όμως η πραγματικότητα με έχει αναγκάσει να έχω επίσης κριτική σκέψη, επομένως ξέρω ότι μιλάμε τελικά για αποχρώσεις του γκρι. Στην Παλαιστίνη υπάρχουν θύματα που είναι και θύτες και στο Ισραήλ υπάρχουν θύτες που είναι επίσης και θύματα. Η Λέα έχει κάνει αποστολή της ζωής της να μην κλείνει τα μάτια απέναντι σε αυτή την περίπλοκη, δυσάρεστη και οδυνηρή πραγματικότητα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η διάσημη ρήση του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ “η αδικία, οπουδήποτε και εάν συμβαίνει, απειλεί τη δικαιοσύνη παντού” συνοψίζει άριστα τον προσωπικό, πολιτικό και επαγγελματικό λόγο ύπαρξής της. Όλα τα κάνει έχοντας αίσθηση ευθύνης και υπευθυνότητας απέναντι στο λαό που έχει κατακτήσει ο δικός της λαός, αλλά κι επειδή το θέλει η ίδια. Θέλει να ζήσει, μαζί με τα παιδιά και τα εγγόνια της, με ειρήνη και ηρεμία (όσοι είδατε την ταινία ίσως και να γελάτε τώρα γιατί μόνο αυτό δεν συμβαίνει με την Λέα). Θέλει τα βασικά: ζωή χωρίς αδικία, ρατσισμό, καταπίεση, καταστολή και τον βίαιο κύκλο βίας που αυτά προκαλούν. Η Λέα είπε την αλήθεια για την εξουσία πολύ πριν αυτό γίνει της μόδας και θα συνεχίσει να το κάνει και αφού ο φόβος το κάνει ντεμοντέ. Ως εκ τούτου, αποτελεί πρότυπο το οποίο οφείλουμε πάση θυσία να διαφυλάξουμε στο Ισραήλ, την Παλαιστίνη και αλλού. Αφιερώνω αυτό το βραβείο σε εκείνη και στους 800.000 Παλαιστίνιους που συνελήφθησαν, κρατήθηκαν και φυλακίστηκαν - με και χωρίς δίκη - από τότε που ξεκίνησε η κατοχή. Επίσης στους 800 περίπου ανήλικους Παλαιστίνιους που φυλακίστηκαν μόνο την τελευταία χρονιά. Και στον συν-σκηνοθέτη μου Φιλίπ Μπελές, ο οποίος κάθε φορά που βγαίνω από τη ζώνη ασφαλείας μου, φαίνεται να πλησιάζει περισσότερο τη δική του. Ο Φιλίπ βρίσκεται στο φεστιβάλ ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Γενεύης, γι’ αυτό δεν μπόρεσε να είναι μαζί μας απόψε».
«Πριν μια εβδομάδα κάναμε την πρεμιέρα της ταινίας μας εδώ και η Λέα Τσεμέλ σε αυτή την αίθουσα εισέπραξε ένα δυνατό χειροκρότημα. Αν κάποιος είναι οριστικός κριτής μας, αυτός είναι το κοινό. Όμως είναι σημαντικό να κερδίζεις ταυτόχρονα και την εκτίμηση των κριτικών»
Ηλιάνα Δανέζη, Τα 4 επίπεδα της ύπαρξης, βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ)
«Ξεκίνησα αυτή την ταινία σε ένα δύσκολο σημείο της ζωής μου και για μένα ήταν ένα σημείο επανεκκίνησης. Ήθελα να κάνω μια πολύ αισιόδοξη ταινία. Οι παρέες γράφουν την ιστορία. Νομίζω πως είμαι σε κατάσταση ευφορικού σοκ. Το πιο σημαντικό που έχω να πω στους κινηματογραφιστές είναι πως είτε φτιάχνετε μια ταινία με ελάχιστο εξοπλισμό, είτε κάνετε ένα μουσικό έργο, είτε είστε νοικοκυρά και κάνετε φασολάκια, κάντε το με αγάπη και πάθος. Πολλά ευχαριστώ στους συνεργάτες μου».
Μαριάννα Οικονόμου, Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες, βραβείο FIPRESCI για ελληνική ταινία
«Αυτό το βραβείο ανήκει στους κατοίκους του μικρού χωριού της ταινίας, που έχει 33 κατοίκους και σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που ζούνε στην επαρχία και καλλιεργούνε τη γη για μας που ζούμε στη πόλη».
Πάνος Αρβανιτάκης, Απολιθώματα, βραβείο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, αξίας 3.000 ευρώ, σε πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη για ντοκιμαντέρ του ελληνικού προγράμματος, διάρκειας άνω των 50 λεπτών που πραγματοποιεί την ελληνική του πρεμιέρα στο 21ο ΦΝΘ
«Ως παλιός θεατής του Φεστιβάλ και πλέον συμμετέχοντας με μια ταινία μου σε αυτή τη γιορτή, ήταν πολύ ωραίο αυτό που έχω ζήσει μέχρι τώρα».
Νίκος Ασλανίδης, Η μπάντα, βραβείο κοινού Fischer για ελληνική ταινία άνω των 50’ και βραβείο της ΕΡΤ που συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο των 3.000 ευρώ, το οποίο απονέμεται στο ελληνικό ντοκιμαντέρ άνω των 50’ που κέρδισε το βραβείο κοινού Fischer
«Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Η Μπάντα είναι το δικό μας μνημόσυνο για τα 300 χιλιάδες θύματα της γενοκτονίας. Θέλω να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου, που έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν, το Ίδρυμα του Ιβάν Σαββίδη που χρηματοδότησε την παραγωγή, διαφορετικά δεν θα μπορούσαμε να ολοκληρώσουμε την ταινία και κυρίως εσάς που είδατε την ταινία, σας άρεσε και την ψηφίσατε. Θέλω να πω επίσης πως αν θέλουμε να πάμε μπροστά πρέπει να κοιτάμε πίσω».
«Είναι μεγάλη χαρά να παραλαμβάνω το βραβείο από τον Αλέξανδρο Κάντερ Μπαξ. Ο Αλέξανδρος ήταν ένας από τους σκηνοθέτες των «Αληθινών Σεναρίων», της εκπομπής με την οποία συνεργάστηκα με την ΕΡΤ για πάρα πολλά χρόνια. Μπορεί να έχω φύγει από την ΕΡΤ αλλά αισθάνομαι ότι είμαι κομμάτι της».
Γιώργος Κυβερνήτης, Τα Καναρίνια, βραβείο κοινού Fischer για ελληνική ταινία κάτω των 50 λεπτών
«Έκανα μια ταινία χωρίς καθόλου μπάτζετ, ήρθε ένα email που μου έλεγε ότι με δέχονται στο Φεστιβάλ και τώρα αυτό. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ».
Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Ίρβινγκ Παρκ, Mermaid Award στο καλύτερο ντοκιμαντέρ LGBTQI+ θεματικής
«Δεν ήξερα ότι υπήρχε αυτό το βραβείο. Πρώτη φορά χτες το βράδυ κάποιος μου το ανέφερε και εγώ σκέφτηκα ότι μάλλον πρόκειται για λάθος και ότι η Θεσσαλονίκη δεν δίνει τέτοια βραβεία. Διαψεύστηκα και έτσι πήρα το βραβείο. Σας ευχαριστώ και το αφιερώνω στους πέντε πρωταγωνιστές της ταινίας μου».
Πίτζι Καμπούρογλου, Το Συκόσπιτο, Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής Νεότητας
«Ντρέπομαι λίγο, αλλά ευχαριστώ πολύ γι αυτό το βραβείο»
Άρης Χατζηστεφάνου, Make the Economy Scream, Βραβείο Καλύτερης Ελληνικής Ταινίας της Επιτροπής Νεότητας
«Κανονικά είθισται να λέμε τα ονόματα των ανθρώπων που μας βοήθησαν αλλά αν το κάνω εγώ θα σας ξενυχτούσα γιατί είναι πάνω από 700, καθώς πρόκειται για μια παραγωγή crowdfunding και σε αυτό το κοινό χρωστάμε ότι κάναμε αυτό το ταξίδι. Ωστόσο θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Άρη Τριανταφύλλου, τον Θάνο Τσάντα, τον Ερμή Γεωργιάδη, τη Μυρτώ Συμεωνίδου και επειδή σε κάθε ντοκιμαντέρ κλέβεις και τις ζωές κάποιων ανθρώπων, θέλω να ευχαριστήσω και την Κατερίνα Κιτίδη, που χωρίς την στήριξη της δεν θα είχαμε κάνει τίποτα».
