15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –
Εικόνες του 21ου Αιώνα
15 - 24 Μαρτίου 2013
ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ
Μια λιτή τελετή με μουσικό χρώμα, άνοιξε την αυλαία του επετειακού 15ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα, την Παρασκευή 15 Μαρτίου 2013, στην κατάμεστη αίθουσα του Ολύμπιον. Ακολούθησε η προβολή του βραβευμένου ντοκιμαντέρ Πρώτη θέση της Μπες Κάργκμαν, μια αισιόδοξη, παρασκηνιακή ματιά στον γοητευτικό κόσμο του μπαλέτου.
Η μουσική κολλεκτίβα He–Jazz Collective από τη Θεσσαλονίκη ταξίδεψε το κοινό σε ήχους από τα Βαλκάνια, την Ανατολή αλλά και την ελληνική μουσική παράδοση, στην έναρξη της βραδιάς. Αμέσως μετά, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Εϊπίδης, καλωσόρισε τους θεατές, τους εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας και τους θεσμικούς φορείς στην 15η διοργάνωση, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Εδώ είμαστε και πάλι, σε πείσμα των δυσκολιών που όλοι βιώνουμε. Πιστοί στους στόχους που θέσαμε 15 χρόνια πριν. Αυτό που ζούμε σήμερα, πριν από 15 χρόνια θα μου φαινόταν ψέματα». Ο ίδιος θυμήθηκε το ξεκίνημα της διοργάνωσης, το 1999, παρατηρώντας: «Τότε οι θεατές ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας με δυσπιστία. Θεσμός διεθνούς εμβέλειας, προσανατολισμένος αποκλειστικά στο είδος του ντοκιμαντέρ, ήταν ανήκουστο για τα ελληνικά δεδομένα. Η έλλειψη προσφοράς όμως δεν συνεπαγόταν την έλλειψη ζήτησης. Το κοινό ήθελε την εναλλακτική πληροφόρηση. Αυτό το παράθυρο, λοιπόν, ανοίξαμε το 1999».
Στα 15 χρόνια που μεσολάβησαν, άλλαξαν πολλά. «Οι θεατές δεν είναι πλέον δύσπιστοι. Βίωσαν μαζί μας την εξέλιξη της διοργάνωσης βήμα–βήμα. Στιγμές από αυτή την πορεία σάς παρουσιάζουμε φέτος μέσα από το κεντρικό μας αφιέρωμα ‘15 χρόνια φεστιβάλ: Μια συναρπαστική διαδρομή’. Θα δούμε 36 ταινίες που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία και το χαρακτήρα του Φεστιβάλ και άφησαν το στίγμα τους», τόνισε ο κ. Εϊπίδης. Και πρόσθεσε: «Το αφιέρωμα δεν αφορά στις ‘καλύτερες’ χρονιές, ταινίες ή στιγμές. Στόχος ήταν μια ανίχνευση, μια υπενθύμιση μερικών από τις ταινίες που συζητήθηκαν κι αγαπήθηκαν περισσότερο. Το αφιέρωμα αυτό, μετά το τέλος του Φεστιβάλ, θα προβληθεί και στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, από 28 Μαρτίου έως 7 Απριλίου.
Ο κ. Εϊπίδης δεν έκρυψε τη συγκίνησή του για την επέτειο των 15 ετών ζωής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. «15 χρόνια μετά την ίδρυσή του, είναι πολύ δύσκολο να συνοψίσω σε λίγες λέξεις τι σημαίνει για μένα το Φεστιβάλ. Είναι δεσμός και ανάγκη. Και κάθε φορά ξεκινάς από το μηδέν και χτίζεις το πρόγραμμα από την αρχή. Εκτιμώ κάθε ταινία που επιλέγω, όσο σέβομαι και κάθε ταινία που απορρίπτω. Τίποτα δεν γίνεται ελαφρά τη συνείδηση». Ο ίδιος παρατήρησε: «Η στόχευση είναι κινητήριος δύναμη. Ξεκινήσαμε με 68 ταινίες το 1999 και φτάσαμε να προβάλλουμε σήμερα περισσότερες από 170 ταινίες από όλο τον κόσμο. Από την πρώτη χρονιά με το δύσπιστο κοινό, φτάσαμε πέρυσι να έχουμε sold out εισιτήρια σε όλες τις ζώνες προβολών». Παράλληλα, έδωσε έμφαση στο τμήμα της Αγοράς που έχει πλέον καθιερωθεί, φιλοξενώντας πάνω από 520 ταινίες στην ψηφιακή βιντεοθήκη και περισσότερους από 55 αγοραστές και διανομείς από το εξωτερικό. Ο κ. Εϊπίδης αναφέρθηκε επίσης στην ταυτόχρονη ψηφιακή μετάδοση ταινιών στην Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς και στις Περιφερειακές Εκδηλώσεις του Φεστιβάλ, προσθέτοντας: «Φέτος θα γίνουν προβολές σε περισσότερες από 40 πόλεις της περιφέρειας και σε 20 φυλακές».
Συνεχίζοντας, ο κ. Εϊπίδης επεσήμανε: «Θα ήθελα να αναφερθώ στην ίδρυση Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης, η οποία θα συμβάλλει σημαντικά στην κινηματογραφική παιδεία της πόλης, και η οποία ήδη λειτουργεί με επιτυχία. Με χαρά ανακοινώνω και την ίδρυση της μεγαλύτερης κινηματογραφικής βιβλιοθήκης στην Ελλάδα, με 8.000 βιβλία και περιοδικά, η οποία θα λειτουργεί στον χώρο της Ταινιοθήκης. Το εγχείρημα αυτό υλοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Ιδρύματος ‘Σταύρος Νιάρχος’ και τα εγκαίνια της Βιβλιοθήκης θα γίνουν το Σάββατο 23 Μαρτίου». Κλείνοντας, ο κ. Εϊπίδης έκανε ιδιαίτερη μνεία στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και στην ΕΡΤ, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007 – 2013, αλλά και σε όλους τους χορηγούς και τους υποστηρικτές του Φεστιβάλ. «Με κάθε στόχο που επιτυγχάνεται έρχεται η στιγμή για νέα στοιχήματα. Γι’ αυτά ανυπομονούμε. Ελπίζω κι εσείς μαζί μου», τόνισε.
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε η Γενική Διευθύντρια Σύγχρονου Πολιτισμού Ζωή Καζαζάκη, η οποία απηύθυνε τον χαιρετισμό του Αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού Κώστα Τζαβάρα, αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης γιορτάζει φέτος 15 χρόνια ζωής, αφιερωμένο σε μία τέχνη που αφυπνίζει, ενημερώνει και μεταφέρει την ανθρώπινη εμπειρία με όχημα τον κινηματογραφικό φακό. Ειδικότερα σήμερα, σε μία δύσκολη περίοδο για την ανθρωπότητα, το ντοκιμαντέρ αποκτά ιδιάζουσα βαρύτητα προσφέροντας εναλλακτική πληροφόρηση ρίχνοντας φως σε πολυσήμαντα κοινωνικοπολιτικά φαινόμενα. Στην πορεία του χρόνου, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ εξελίχτηκε δημιουργώντας δεσμούς με το κοινό και με τους σκηνοθέτες, που μέσα από τις αναπτυξιακές δράσεις της διοργάνωσης έχουν τη μεγάλη ευκαιρία να προωθήσουν το έργο τους στο διεθνές στερέωμα. Με τη θέαση ενός ντοκιμαντέρ, οι μακρινοί ‘άλλοι’ γίνονται εμείς, κι εμείς με τη σειρά μας γινόμαστε πιο συνειδητοί θεατές πιο ενεργοί πολίτες. Εύχομαι η επέτειος των 15 χρόνων του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης να σηματοδοτήσει την αρχή για νέες διαδρομές, για νέες αναγνώσεις του κόσμου».
Από την πλευρά της, η κ. Καζαζάκη μίλησε με θερμά λόγια για τον εμπνευστή και ιδρυτή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Δημήτρη Εϊπίδη, ευχαριστώντας τον για τα 15 χρόνια διαδρομής του θεσμού. «Είναι τα 15 χρόνια μιας συναρπαστικής διαδρομής και διαπολιτισμικού διαλόγου επαγγελματιών του οπτικοακουστικού χώρου από όλα τα μέρη του πλανήτη με το κοινό της Θεσσαλονίκης και τους φορείς της πόλης. Η ανοδική πορεία των 15 χρόνων κατάφερε να κάνει το Φεστιβάλ να μη χάσει τη λάμψη και τη δυναμική του σ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο. Έκανε το κοινό να αγαπήσει το ντοκιμαντέρ και δημιούργησε καλλιτέχνες που αναδείχτηκαν στο διεθνές στερέωμα», παρατήρησε. Η κ. Καζαζάκη αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις δυνατότητες που παρουσιάζονται μέσω του Φεστιβάλ για την αξιοποίηση ενός νέου ευρωπαϊκού προγράμματος, του Creative Europe (2014 – 2020). «Μέσα από τη διοργάνωση της Αγοράς και τα στρογγυλά τραπέζια μπορούν να αναζητηθούν στέρεες συνεργασίες για την αξιοποίηση του προγράμματος αυτού», τόνισε η ίδια, προσθέτοντας ότι «το ντοκιμαντέρ είναι ένα δύσκολο είδος δημιουργίας και αξίζει να υποστηριχτεί παντοιοτρόπως».
Αμέσως μετά, στη σκηνή του Ολύμπιον ανέβηκε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης και πρόεδρος του Δ.Σ. του ΦΚΘ Γιάννης Μπουτάρης. «Φέτος είναι μία χρονιά επετειακή, για ένα Φεστιβάλ που αγκαλιάστηκε από την παγκόσμια κοινότητα και από το κινηματογραφόφιλο κοινό της πόλης, ενώ διέγραψε μία σταθερά ανοδική πορεία με αποτέλεσμα να καθιερωθεί σε ένα από τα σημαντικότερα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ παγκοσμίως», υπογράμμισε ο κ. Μπουτάρης. Ο ίδιος χαρακτήρισε τον Δημήτρη Εϊπίδη «ζωντανή ιστορία του φεστιβάλ», καθώς, όπως είπε, «είναι αυτός που το ίδρυσε, το ανέθρεψε και έχει τη χαρά να το διοργανώνει όλα αυτά τα χρόνια». Οι σημερινές συνθήκες επέβαλαν, σύμφωνα με τον κ. Μπουτάρη, πολύ προσεκτικό σχεδιασμό, έτσι ώστε οι οργανωτικοί περιορισμοί να μην επηρεάσουν τις καλλιτεχνικές επιλογές. «Παρουσιάζεται ένα πρόγραμμα πολυσυλλεκτικό, με ταινίες τεκμηρίωσης από όλο τον κόσμο, με παράλληλες δράσεις, ανοιχτές συζητήσεις, αλλά και την έκθεση φωτογραφίας ‘Θεσσαλονίκη 101’, που φιλοδοξεί να αποκαλύψει, να τεκμηριώσει, εν τέλει να συλλάβει την αλήθεια ενός κόσμου πολύπλοκου και αντιφατικού, του κόσμου όπου ζούμε», παρατήρησε ο ίδιος. «Στις εικόνες του Φεστιβάλ συναντώνται η μικρή με τη μεγάλη Ιστορία, οι καθημερινές ζωές των ανθρώπων με τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης στηρίζει το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, ανακαλύπτοντας σ’ αυτό ένα από τα πιο ζωντανά και δυναμικά κύτταρα της πόλης», επεσήμανε ο ίδιος.
Η κ. Καζαζάκη και ο κ. Μπουτάρης κήρυξαν την έναρξη του 15ου ΦΝΘ και ακολούθησε η προβολή του ντοκιμαντέρ Πρώτη θέση της αμερικανίδας δημιουργού Μπες Κάργκμαν. Η ταινία ξενάγησε τους θεατές στον κόσμο του επαγγελματικού μπαλέτου, ενός κόσμου που δεν εξαντλείται στις θεαματικές πιρουέτες και τα δεξιοτεχνικά pas de deux, αλλά κρύβει μέσα του τον σκληρό αγώνα για την τελειότητα, έντονους ανταγωνισμούς και κυρίως την προσήλωση στον στόχο και το όνειρο.
Την τελετή έναρξης του 15ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης τίμησαν με την παρουσία τους, μεταξύ άλλων, οι: Ζωή Καζαζάκη, Γενική Διευθύντρια Σύγχρονου Πολιτισμού ΥΠΘΠΑ, Γιάννης Μπουτάρης, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος ΔΣ ΦΚΘ, Τάσος Κουράκης, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Ασημίνα Ξηροτύρη Αικατερινάρη, Βουλευτής Δημοκρατικής Αριστεράς, Χρυσούλα-Μαρία Γιαταγάνα, Βουλευτής Ανεξάρτητων Ελλήνων, Χρυσή Αράπογλου, Βουλευτής Ά Θεσσαλονίκης, Απόστολος Τζιτζικώστας, Περιφερειάρχης Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, Έλλη Χρυσίδου, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης, Θωμάς Ψαρράς, Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης, Χάρης Παπαδόπουλος, Πρόεδρος ΕΕΣ και μέλος ΔΣ ΦΚΘ, Φίλιος Στάγκος, γενικός διευθυντής TV100 και μέλος Δ.Σ. του ΦΚΘ, Σπύρος Πέγκας, εντεταλμένος σύμβουλος Τουρισμού και Διεθνών Σχέσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης και μέλος ΔΣ ΦΚΘ, Christophe Le Rigoleur, Γενικός Πρόξενος Γαλλίας, Tugrul Biltekin, Γενικός Πρόξενος Τουρκίας, Σαμ Ναχμίας, Πρόξενος Ισπανίας, Sasa Kolundziga, Γενική Πρόξενος Δημοκρατίας Σερβίας, Alexei Anatolievich Popov, Γενικός Πρόξενος Ρωσίας, Ίωνας Βασιλειάδης, Πολιτιστικός Ακόλουθος Πρεσβείας Ισραήλ, Βαγγέλης Ιωακειμίδης, Διευθυντής Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαόνίκης, Θωμάς Τρικούκης, Πρόεδρος Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, Αθανασία Τσατσάκου, τέως Αντιπρύτανης ΑΠΘ, Γιώργος Χωραφάς, κ.ά.
Το αφιέρωμα «15 χρόνια Φεστιβάλ. Μια συναρπαστική διαδρομή», το αφιέρωμα στον Πατρίσιο Γκουσμάν, οι ενότητες του 15ου ΦΝΘ «Ανθρώπινα Δικαιώματα», «Κοινωνία και Περιβάλλον», «Όψεις του Κόσμου», «Μικρές Αφηγήσεις», «Πορτρέτα: Ανθρώπινες διαδρομές», «Ελληνικό Πανόραμα» και το σύνολο των ελληνικών ταινιών του προγράμματος του 15ου ΦΝΘ, η έκθεση φωτογραφίας «Θεσσαλονίκη 101», καθώς και οι εκδηλώσεις της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης, χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007-2013.
