Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε η κριτική επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, την Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2012, στην Αποθήκη Γ’, παρουσία του διευθυντή του Φεστιβάλ Δημήτρη Εϊπίδη. Φέτος, η κριτική επιτροπή, με πρόεδρο τον Τόμας Έλζεσερ (επίτιμος καθηγητής στο Τμήμα Κινηματογράφου και Τηλεόρασης στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ), απαρτίζεται από τους Όλε Κρίστιαν Μάντσεν (σκηνοθέτης), Λόβεϊ Γκούδγιονσντοτιρ (διευθύντρια και συνιδρύτρια του Ισλανδικού Κέντρου Κινηματογράφου), Ζουάου Πέντρου Ροντρίγκες (σκηνοθέτης) και Θύμιο Μπακατάκη (διευθυντής φωτογραφίας).
Τη συνέντευξη Τύπου προλόγισε ο κ. Εϊπίδης λέγοντας: «Θέλω να ευχαριστήσω τα εκλεκτά μέλη της επιτροπής μας, τα οποία λαμπρύνουν και διευκολύνουν τη δουλειά μας πάρα πολύ, και θα καταλήξουν σε αποτελέσματα που θα δώσουν ώθηση στη εξέλιξη νέων σκηνοθετών, ιδιαίτερα του ανεξάρτητου κινηματογράφου. Αυτοί οι δημιουργοί χρειάζονται αυτό το χέρι βοηθείας, την προβολή ή ένα βραβείο στο πλαίσιο ενός φεστιβάλ. Είμαι περήφανος που έχουμε εξασφαλίσει τη συμμετοχή εκλεκτών επαγγελματιών στην κριτική επιτροπή. Θέλω να ελπίζω ότι πρώτα απ’ όλα θα περάσουν όλοι τους καλά στο διάστημα των δέκα ημερών του φεστιβάλ, ενώ επίσης φιλοδοξώ να πιστεύω ότι θα τους αρέσει το πρόγραμμα που επέλεξα και θα καταλήξουν σε πολύ καλά αποτελέσματα».
Ο πρόεδρος της επιτροπής κ. Έλζεσερ πήρε πρώτος το λόγο, ευχαριστώντας καταρχάς το Φεστιβάλ για την πρόσκληση, ενώ αναφερόμενος στα κριτήρια επιλογής της επιτροπής σημείωσε χαρακτηριστικά: «Φαινόμαστε λίγο κουρασμένοι και αυτό συμβαίνει γιατί χτες το βράδυ συζητούσαμε μέχρι τις 3 το πρωί για τις ταινίες. Επομένως, από ό,τι φαίνεται νομίζω ότι θα προεδρεύσω μιας πολύ δυναμικής κριτικής επιτροπής, πράγμα για το οποίο ανυπομονώ. Χαίρομαι επίσης που βλέπω τόσους πολλούς νέους κινηματογραφιστές στο Διαγωνιστικό τμήμα. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν γεννηθεί τη δεκαετία του ’70 και στις αρχές του ’80 και θεωρώ ότι θα παρακολουθήσουμε έργα από αφοσιωμένους σκηνοθέτες που διαφοροποιούνται από προηγούμενες γενιές. Μέχρι τώρα, όλα όσα έχουμε δει είναι πολύ ενθαρρυντικά. Είμαι πολύ χαρούμενος και ανυπομονώ να δω τις ταινίες και να γνωρίσω καλύτερα τους συναδέλφους μου στην επιτροπή».
Με τη σειρά του, ο Όλε Κρίστιαν Μάντσεν εξήγησε: «Πρέπει να ομολογήσω ότι δε μου αρέσει η θέση του κριτή τόσο πολύ. Πολλές φορές στο παρελθόν έχω κάτσει στο σινεμά παρακολουθώντας πώς η κριτική επιτροπή αντιδρά στις ταινίες μου, πράγμα πολύ αγχωτικό. Φέτος, η επιτροπή έχει υποσχεθεί να παρακολουθήσει τις ταινίες με μεγάλη συγκέντρωση και ειλικρίνεια. Θέλω και εγώ με τη σειρά μου να ευχαριστήσω τον κ. Δημήτρη Εϊπίδη για την πρόσκληση και για το καθώς φαίνεται εξαιρετικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ». Ο δανός σκηνοθέτης συμπλήρωσε: «Στην εποχή μας είναι σημαντικό να δίνουμε στήριξη στον ανεξάρτητο ευρωπαϊκό κινηματογράφο, γιατί η χρηματοδότηση και η διανομή είναι τόσο δύσκολη, ενώ ταυτόχρονα προκύπτουν τόσα νέα φορμά και τόσες επιλογές, έτσι ώστε τα ανεξάρτητα φιλμ ‘’στριμώχνονται’’ τρόπον τινά. Νομίζω ότι οφείλουμε να κάνουμε μια συζήτηση για αυτό».
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο σκηνοθέτης Ζουάου Πέντρου Ροντρίγκες, ο οποίος επεσήμανε: «Θέλω κι εγώ να ευχαριστήσω τον κ. Εϊπίδη για την πρόσκληση στο 53ο Φεστιβάλ. Κατάγομαι από την Πορτογαλία, η οποία όπως και η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια πολύ κακή οικονομική κατάσταση και όπου η χρηματοδότηση για τον κινηματογράφο σταμάτησε φέτος. Γι’ αυτό και χαίρομαι που μπορώ να βρίσκομαι σε ένα φεστιβάλ στο οποίο βλέπω ότι εξακολουθούν να γίνονται ταινίες σε όλο τον κόσμο. Ελπίζω να δω πολύ καλές ταινίες, πράγμα για το οποίο κυρίως ήρθα εδώ, παρά το γεγονός ότι δε μου αρέσει ιδιαίτερα να είμαι μέλος κριτικής επιτροπής».
Από την πλευρά της, η κ. Λόβεϊ Γκούδγιονσντοτιρ δήλωσε: «Χαίρομαι πάρα πολύ που βρίσκομαι στη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Εϊπίδης είναι γνωστός για τη ματιά του στα νέα ταλέντα, τόσο μέσα από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης όσο από αυτό του Τορόντο. Επίσης, η συμβολή του στο Φεστιβάλ της Ισλανδίας και στην κουλτούρα του ισλανδικού κινηματογράφου μάλιστα, είναι μεγάλη. Δυστυχώς τα τελευταία δύο χρόνια λόγω υποχρεώσεων δεν έχει καταφέρει να παρευρεθεί στο φεστιβάλ μας, ωστόσο τον περιμένουμε να επιστρέψει. Περιμένω με χαρά να δω τι έχει ετοιμάσει για το 53ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης». Ολοκληρώνοντας τις τοποθετήσεις της κριτικής επιτροπής, ο Θύμιος Μπακατάκης επεσήμανε: «Είναι μεγάλη τιμή και αναγνώριση για μένα να βρίσκομαι σε αυτό το Φεστιβάλ και να συμμετάσχω στην κριτική επιτροπή. Είναι η πρώτη μου εμπειρία σε αυτό το πόστο, οπότε ουσιαστικά δεν έχω ακόμη κάτι να πω».
Ερωτώμενος σχετικά με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της επιτροπής, ο κ. Έλζεσερ ανέφερε: «Σε κάθε επιτροπή η δυναμική μεταξύ των μελών είναι διαφορετική. Προσωπικά, δεν έχω προαποφασισμένους κανόνες. Θέλω να ανακαλύψω ποια είναι η εσωτερική δυναμική της επιτροπής και να γνωριστώ καλύτερα με τους συναδέλφους μου. Όπως είπε προηγουμένως και ο κ. Μάντσεν, θέλουμε να παρακολουθήσουμε τις ταινίες δίνοντάς τους την ευκαιρία να είναι ο εαυτός τους, παρά να έχουμε έτοιμες κρίσεις. Θέλουμε να βάλουμε τον εαυτό μας στην θέση των σκηνοθετών. Εξάλλου, έχουμε δύο κινηματογραφιστές στην επιτροπή και πιστεύω ότι αυτή είναι μια εμπειρία που θα μας φανεί πολύτιμη. Αυτή τη στιγμή μας απασχολεί περισσότερο πώς θα δούμε με τα μάτια του δημιουργού, παρά πως θα τον κρίνουμε». Αναφερόμενος στο ίδιο θέμα ο κ. Μάντσεν πρόσθεσε: «Φυσικά θα προσπαθήσει ο ένας να πείσει τον άλλον, έτσι λειτουργεί κάθε επιτροπή. Ο ένας πιστεύει ότι έχει δίκιο, το ίδιο και ο άλλος, και στο τέλος φτάνουν σε μια συμφωνία. Το καθήκον του κριτή νομίζω πως είναι να προσπαθεί να πείσει για τη γνώμη του, ακόμα και αν αμφιβάλλει να παίρνει θέση. Πρόκειται επίσης για το τι θεωρεί ο καθένας ως καλή ταινία. Η συζήτηση της επιτροπής θα αφορά φυσικά την πρωτοτυπία, την ένταση και τα σταθερά ή όχι θεμέλια, πάνω στα οποία έχει χτιστεί κάθε ταινία».
Όσον αφορά στον τρόπο θέασης της ταινίας από την πλευρά του κριτή, ο κ. Ροντρίγκες εξήγησε: «Βλέπω τις ταινίες ως θεατής, ως ο εαυτός μου. Μεγάλωσα αγαπώντας τον κινηματογράφο και βλέποντας ταινίες έγινα σκηνοθέτης, έμαθα και μαθαίνω ακόμα. Δε νομίζω ότι γίνεται να είσαι διαφορετικός ως άνθρωπος και ως κριτής. Δε μου αρέσει και τόσο η θέση του κριτή και επίσης μερικές φορές είναι πολύ δύσκολη». Μιλώντας για το ρόλο που παίζει η χημεία ανάμεσα στα μέλη μιας κριτικής επιτροπής, ο κ. Έλζεσερ υπογράμμισε: «Είναι σαν να έχεις κλειστεί σε ένα ασανσέρ με άλλους ανθρώπους. Ο ένας αρχίζει και εξαρτάται πολύ από τον άλλον, σχεδόν παθαίνεις το Σύνδρομο της Στοκχόλμης. Είναι πολύ ιδιαίτερη η δυναμική ανάμεσα στα άτομα μιας τέτοιας ομάδας. Κάποιες φορές δημιουργούνται φιλίες για πάντα μέσα από μια επιτροπή, ενώ άλλες δε θέλεις να ξαναδείς κάποιον».
Σχετικά με τη δυσκολία άσκησης κριτικής στα διαφορετικά κινηματογραφικά είδη, πέρα από προσωπικές προτιμήσεις, ο κ. Μάντσεν εξήγησε: «Στο προσωπικό γούστο έγκειται το υποκειμενικό στοιχείο της επιτροπής. Όμως δεν μπορώ να πω ότι υπάρχουν κινηματογραφικά είδη τα οποία δε μου αρέσουν. Μπορώ να βρω κάτι καλό σε κάθε ταινία. Νομίζω ότι ο καθένας σε αυτή την επιτροπή αγαπά πολύ τον κινηματογράφο και αυτή η αγάπη για το μέσο σε καθοδηγεί και σε είδη που ίσως δεν προτιμάς. Μιλώντας για το ίδιο θέμα, ο κ. Έλζεσερ πρόσθεσε: «Ο ρόλος μου είναι νομίζω ο πιο σχιζοφρενικός. Σαν πρόεδρος προσπαθώ να ισορροπήσω τις υποκειμενικές απόψεις και τις διαφωνίες, έτσι ώστε να παρουσιάσουμε στο τέλος του φεστιβάλ την απόφασή μας. Επίσης, έχω και μια γενικότερη φιλοσοφία. Πιστεύω ότι οι κριτικές επιτροπές παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στις μέρες μας. Μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά, να ενισχύσουμε μέσω της άποψής μας, να παρέχουμε μια ‘’βιτρίνα’’ σε ανεξάρτητα φιλμ που βρίσκουν δύσκολα διανομή και ταυτόχρονα να διατηρήσουμε κάποιες σημαντικές παραδόσεις των φεστιβάλ».
