Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε την Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012, ο προσκεκλημένος του 14ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα, ισραηλινός δημιουργός Εγιάλ Σιβάν, με αφορμή το αφιέρωμα που παρουσιάζει η διοργάνωση στο έργο του. Τον κορυφαίο εκπρόσωπο του πολιτικού ντοκιμαντέρ, γνωστό για τις αντισυμβατικές θέσεις που εκφράζει ως προς το παλαιστινιακό ζήτημα και την επίσημη πολιτική που πρεσβεύει το Ισραήλ, προλόγισε ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Εϊπίδης. Το συντονισμό της συζήτησης ανέλαβε ο Δημήτρης Κερκινός, ο οποίος επιμελήθηκε το αφιέρωμα.
«Πρόκειται για το αφιέρωμα σε έναν πραγματικά κορυφαίο δημιουργό, έναν άνθρωπο που επεξεργάζεται το μέσο του ντοκιμαντέρ με ιδιαίτερη ικανότητα, καθώς περιλαμβάνει όχι μόνο το ανθρωπιστικό μέρος της εικόνας αλλά και ισχυρές πολιτικές πεποιθήσεις, γεγονός που καθιστά το έργο του ακόμη πιο σημαντικό», τόνισε ο κ. Εϊπίδης και συνέχισε: «Αποτελεί μάθημα για εμάς αυτό το είδος κινηματογράφου».
Παίρνοντας το λόγο ο Εγιάλ Σιβάν, αναφέρθηκε στη σχέση του με το ισραηλινό κράτος: «Θεωρώ ότι η μεγάλη πρόκληση για μένα είναι η ριζοσπαστικοποίηση, το να έρχεσαι δηλαδή αντιμέτωπος με το ισραηλινό κράτος και την καθεστηκυία λογική του. Αυτό προσπαθώ να κάνω, δεδομένου ότι το Ισραήλ πρέπει πλέον να δεχθεί στο παλαιστινιακό ζήτημα μία άλλη προσέγγιση. Αποδέχομαι ωστόσο το γεγονός ότι δε με συμπαθούν, ούτε εγώ τους συμπαθώ, ωστόσο ο καλύτερος ας κερδίσει».
Αμέσως μετά, ο Σιβάν έκανε λόγο για τις αλλαγές που διακρίνει τα τελευταία χρόνια στο ζήτημα της σύγκρουσης Ισραήλ-Παλαιστίνης. «Πλέον θεωρώ την Παλαιστίνη και το Ισραήλ ως ένα είδος πολιτικού εργαστηρίου. Αυτό που νομίζω πως βελτιώθηκε είναι η δυνατότητα να προβάλλει κανείς ταινίες και απόψεις σαν τις δικές μου σε χώρους, όπως αυτό το φεστιβάλ. Είναι πλέον δυνατόν να προβάλλουμε στον κόσμο μία διαφορετική άποψη, άσχετα με το τι συμβαίνει στο Ισραήλ. Θεωρώ πως υπάρχει πλέον μια νέα ισορροπία δυνάμεων. Τελικά, ο θεατής είναι αυτός που κάνει τη διαφορά. Βήμα-βήμα, έχουμε φτάσει σε μία αυθόρμητη κινητοποίηση καθώς ακτιβιστές και από τις δύο πλευρές έχουν καταφέρει εδραιώσουν την παρουσία τους», υπογράμμισε ο σκηνοθέτης.
Μιλώντας για τον τρόπο με τον οποίον το ντοκιμαντέρ αποτυπώνει την πραγματικότητα, ο Εγιάλ Σιβάν, εξήγησε: «Γίνεται μία μόνιμη προσπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο να διαχωριστεί ο πραγματικός κόσμος από την αντίληψη που διατηρεί το κοινό για αυτόν. Σήμερα δίνεται πολύς χώρος σε ανθρώπους να ασχοληθούν με το ντοκιμαντέρ γιατί υπάρχει έντονη ανάγκη να συνδεθούμε με τον πραγματικό κόσμο. Όταν προβάλλεις ένα ντοκιμαντέρ, οι άνθρωποι γεμίζουν την αίθουσα ακριβώς από αυτή την ανάγκη. Αυτό που μας προσφέρει ένα ντοκιμαντέρ δεν είναι η μία και μόνη άποψη, αλλά η πολυμορφία απόψεων που συγκροτεί την πραγματικότητα».
Αναφορικά με τη νέα του ταινία, Κοινό Κράτος, Δυνητική Συζήτηση (1), η οποία κάνει πρεμιέρα στο 14ο ΦΝΘ, ο δημιουργός αποκάλυψε ότι κατάφερε να την ολοκληρώσει μόλις μια εβδομάδα πριν την έναρξη του φεστιβάλ και πως αντίθετα με όσα τον συμβούλευαν φίλοι του στη Γαλλία, εκείνος ξεκαθάρισε το λόγο που προτίμησε να την προβάλλει για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη: «Ακόμα και αν μπορούσα να διαλέξω ανάμεσα στο Βερολίνο και τη Θεσσαλονίκη, θα προτιμούσα τη Θεσσαλονίκη, καθώς αυτός θα ήταν ο μόνος τρόπος να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που με κάλεσαν εδώ. Επομένως, μπορείτε να πείτε ότι τους προσφέρω αυτή την πρεμιέρα ως αντάλλαγμα». Το θέμα της ταινίας, βασίζεται σε ένα βιβλίο του ίδιου που θα κυκλοφορήσει στο Παρίσι στις 23 Μαρτίου. «Έχει ως θέμα τη Μεσόγειο και τον Ιορδάνη ποταμό. Στην ταινία συνομιλώ με ανθρώπους που πιστεύουν πως η λύση του προβλήματος μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης δεν είναι η διαίρεση, όπως προπαγανδίζεται εδώ και δεκαετίες, αλλά το ενιαίο κράτος. Μέσα από αυτή την ταινία αντιστρέφω την εγκαθιδρυμένη λογική και ξεκινώ από το συλλογισμό πως το όλο πρόβλημα ξεκινά από τη διαίρεση, οπότε αυτό που ζητώ είναι να οραματιστεί ο κόσμος ένα ενιαίο κράτος όπου Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί θα ζουν αρμονικά», σημείωσε ο Εγιάλ Σιβάν.
Σε ερώτηση για το πως αντιμετωπίζουν στο Ισραήλ τις ταινίες του, ο Σιβάν είπε χαρακτηριστικά: «Οι περισσότερες έχουν παρουσιαστεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ωστόσο επίσημα έχουν παιχτεί δύο. Παρότι οι ταινίες μου δεν προβάλλονται στις αίθουσες, αποτελούν αντικείμενο μελέτης σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Στον Σπεσιαλίστα, για παράδειγμα γίνονται συχνά αναφορές τόσο από κριτικούς κινηματογράφου, όσο και από καθηγητές πανεπιστημίου, ενώ πολλά ντοκιμαντέρ μου έχουν αποτελέσει έναυσμα συναντήσεων και συζητήσεων μεταξύ ακτιβιστών, τόσο Ισραηλινών όσο και Παλαιστινίων».
Στο θέμα της αντικειμενικότητας και της υποκειμενικότητας στο ντοκιμαντέρ, ο Εγιάλ Σιβάν, ξεκαθάρισε πως δεν είναι αντικειμενικός, καθώς «μόνο όσοι έχουν εξουσία παριστάνουν τους αντικειμενικούς. Τόσο η υποκειμενικότητα όσο και η αντικειμενικότητα έχουν να κάνουν με την οπτική μας γωνία. Το ζητούμενο είναι λοιπόν να γίνονται δεκτές αυτές οι διαφορετικές απόψεις, αφού μόνο η συσσώρευση αυτών των υποκειμενικοτήτων είναι ικανή να μας δώσει μία ουσιαστική απεικόνιση της πραγματικότητας».
Ο δημιουργός δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην ελληνική κρίση, συνδέοντάς την με όσα συμβαίνουν σε παγκόσμιο επίπεδο. «Η σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης είναι επί της ουσίας ένα αμιγώς ευρωπαϊκό ζήτημα και έχει αφετηρία τη σχέση της Ευρώπης τόσο με το Ισλάμ όσο και τον Ιουδαϊσμό. Απ’ την άλλη πλευρά, οι Έλληνες γνωρίζουν ότι αυτή η κρίση για την οποία όλοι μιλούν, αποτελεί παράλληλα και μία ευκαιρία για απο-αποικιοποίησή της από την Ευρώπη. Η Δύση μπορεί να εγκατέλειψε τυπικά τις αποικίες εδώ και καιρό, ωστόσο η αποικιοκρατική νοοτροπία παραμένει. Όταν κάποιοι κάνουν λόγο για τεμπέληδες Έλληνες και Ισπανούς, μεταχειρίζονται επί της ουσίας έναν καθαρά αποικιακό λόγο. Αυτό που εγώ θεωρώ ιερό και που πρέπει πάση θυσία να διατηρηθεί είναι η ευρωπαϊκή ταυτότητα, με την ανθρωπιστική της έννοια και όχι με την εθνικιστική».
Ο Εγιάλ Σιβάν κατέληξε με μία προτροπή προς τους Έλληνες: «Δε θα πρέπει να ξεπουληθείτε στη Δύση», ενώ δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει και πάλι τους διοργανωτές του φεστιβάλ για τη φιλοξενία και την πρόσκληση: «Είμαι μία ζωή ένας αντιφρονών άνθρωπος και το γεγονός ότι με υποδέχεστε με τόση θέρμη είναι εξαιρετικό. Τι παραπάνω μπορώ να περιμένω;».
Το αφιέρωμα στον Εγιάλ Σιβάν χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων δράσεων του 14ου ΦΝΘ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007-2013.
