MASTERCLASS ΟΛΙΒΕΡ ΣΤΟΟΥΝ
Το πολιτικό σινεμά και η τελευταία του ταινία W μονοπώλησαν το ενδιαφέρον στο masterclass που παρέδωσε ο διεθνούς φήμης σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν, στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα Σταύρος Τορνές, την Τρίτη 16 Νοεμβρίου, παρουσία του προέδρου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Γιώργου Χωραφά και της Διευθύντριάς του Δέσποινας Μουζάκη.
Η κ. Μουζάκη χαρακτήρισε τον Όλιβερ Στόουν ως έναν άνθρωπο ασυμβίβαστο, έναν πολιτικό σκηνοθέτη που δεν χωρά στα πρότυπα του συντηρητικού συστήματος παραγωγής του Χόλιγουντ: «Δημιούργησε μερικές από τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες του αμερικάνικου σινεμά. Ακόμα και αν επιλέγει να δουλεύει «εκ των έσω», υπήρξε και παραμένει επαναστατικό πνεύμα. Γι' αυτόν η τέχνη και η ζωή συμπορεύονται σε έναν κοινό σκοπό και η πολιτική δεν μπορεί να λείπει από καμία από τις δύο».
Η συζήτηση ξεκίνησε με τον συντονιστή του masterclass, δημοσιογράφο και κριτικό κινηματογράφου, Γιώργο Κρασσακόπουλο να ρωτά ευθέως τον Όλιβερ Στόουν τον λόγο που αποφάσισε να σκηνοθετήσει μια ταινία για έναν εν ενεργεία Αμερικανό πρόεδρο. «Ο Μπους ήθελε να γράψει ιστορία. Άλλαξε την Αμερική με καταλυτικό τρόπο, κάνοντας ακραίες επιλογές, σαν τους αρχαίους τυράννους. Οι συνέπειες στη χώρα μου, όπως και στη δική σας, ξεπέρασαν την πολιτική που είχαν ακολουθήσει ο Νίξον ή ο Κένεντι. Μεγάλωσα με έναν πατέρα που υποστήριζε τον Νίξον και έφτασα να είμαι υπέρ του Κένεντι. Αυτοί οι δύο ήταν το δίπολο της νεανικής μου ηλικίας. Δεν φανταζόμουν ότι θα έκανα ξανά μια ταινία για κάποιον πρόεδρο. Ο Κλίντον δεν με ενδιέφερε. Μετά γνώρισα τον Μπους. Στα 40 του ήταν αλήτης. Δεν είχε δουλειά, έπινε, ζούσε στη σκιά του πατέρα του. Πρέπει να δείτε την ταινία για να καταλάβετε γιατί ένας τέτοιος άνθρωπος έγινε πρόεδρος», σχολίασε ο σκηνοθέτης και πρόσθεσε: «Είχα αντιταχθεί στην πολιτική κατά της τρομοκρατίας που προπαγάνδιζε η κυβέρνηση του Μπους και χαρακτηρίστηκα αντιπατριώτης. Ο Μπους ήταν ο «Πρόεδρος του Πολέμου». Μπορούσε να βομβαρδίσει τους πάντες, επειδή το ήθελε. Αυτή ήταν η εντύπωση που σχηματίστηκε στον κόσμο το 2002. Οι άνθρωποι όμως ξεχνάνε. Ο Μπους επανεκλέχθηκε από τους ίδιους ανθρώπους που τον κατηγορούσαν και τον κορόιδευαν».
Σε ερώτηση για το αν πιστεύει πως το W επηρέασε το αποτέλεσμα στις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές, η απάντηση του Όλιβερ Στόουν ήταν αρνητική, καθώς, όπως σημείωσε, η ταινία του δεν προσπαθεί να στρέψει τον κόσμο εναντίον του Τζορτζ Μπους: «Βασίσαμε τη μυθοπλασία μας σε πραγματικά γεγονότα. Προσπαθήσαμε να μπούμε στη θέση του Μπους και όχι να σχολιάσουμε τις κινήσεις και τις επιλογές του. Θέλαμε να δείξουμε τον αληθινό άνθρωπο που σηκώνεται το πρωί από το κρεβάτι του και του αρέσει αυτό που βλέπει, υποστηρίζει αυτό που κάνει, γιατί πιστεύει ότι κάνει καλό. Μην φέρνετε τις ιδεολογικές σας “αποσκευές” σ' αυτή την ταινία, ελάτε να δείτε τον άνθρωπο”.
Στη συνέχεια της συζήτησης ο σκηνοθέτης ρωτήθηκε για τις ιστορικές ανακρίβειες και τις αντιφάσεις που χρεώνουν οι κριτικοί στα έργα του. Ο ίδιος υποστήριξε ότι σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να έγιναν λάθη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι τόσο σημαντικά ώστε να ακυρώσουν το συνολικό αποτέλεσμα. Όταν η κουβέντα στράφηκε στις ταινίες του με θέμα τον πόλεμο του Βιετνάμ και τον αντίκτυπο που είχαν για τον ίδιο, αλλά και το κοινό που τις παρακολούθησε, ο Ολιβερ Στόουν είπε ότι στις τρεις ταινίες για το Βιετνάμ που σκηνοθέτησε (Πλατούν, Γεννημένος την 4η Ιουλίου, Heaven and Earth), προσπάθησε να προσεγγίσει το θέμα από όλες τις πλευρές. «Οι αλλαγές στις κοινωνίες και δη την αμερικανική, γίνονται, όμως, πολύ αργά. Μην πιστεύετε πως μέσω του κινηματογράφου μπορεί να αλλάξει ο κόσμος», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Σχετικά με την ταινία Μέγας Αλέξανδρος και τις αντιδράσεις που προκάλεσε ο τρόπος που σκιαγραφείται σ’ αυτήν το πρόσωπο του πρωταγωνιστικού χαρακτήρα, ο Όλιβερ Στόουν είπε πως κατά τη γνώμη του ο Μέγας Αλέξανδρος είχε μια πολύ ισχυρή «θηλυκή» πλευρά και σχολίασε σχετικά: «Όσοι δεν το καταλαβαίνουν αυτό είναι στενόμυαλοι. Εγώ προσωπικά τον θαυμάζω αφάνταστα διότι ήταν ένας άνδρας με δυνατή θέληση και βαθιές γνώσεις. Βοήθησε το ελληνικό πνεύμα να κρατηθεί ζωντανό».
Αναφορικά με το αν θα μπορούσε να γίνει πολιτικός, ο Στόουν παραδέχτηκε ότι μάλλον δεν είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για μια τέτοια θέση, καθώς δεν μπορεί να κάνει χάρες για να γίνει αρεστός στους άλλους, ενώ σε ερώτηση για τις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές είπε πως στηρίζει τον Μπαράκ Ομπάμα, αλλά στις ταινίες του προτιμά να αφήνει απ' έξω τις προσωπικές του πολιτικές πεποιθήσεις.
Απαντώντας σε ερωτήσεις που αφορούσαν στην ελευθερία επιλογών και κινήσεων που του δίνεται από τα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο, ο Αμερικανός σκηνοθέτης τόνισε ότι από τις 17 ταινίες που έχει σκηνοθετήσει είχε σχεδόν απόλυτη ελευθερία στις 16, με μικρούς συμβιβασμούς: «Από το Salvador και μετά κάνω αυτό που θέλω στις ταινίες μου. Τα χρόνια που έρχονται, ωστόσο, θα είναι δύσκολα για τους κινηματογραφιστές. Τα μεγάλα στούντιο ασχολούνται με ταινίες μαζικής παραγωγής, χωρίς μεγάλο προϋπολογισμό, απευθύνονται στο κοινό με τετριμμένες συνταγές επιτυχίας».
