«Το Σινεμά στη Σέντρα»
ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
1-7 Μαρτίου 2007, Θεσσαλονίκη,
ΟΛΥΜΠΙΟΝ GALAXIA VACATION CLUB
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το Υφυπουργείο Αθλητισμού διοργανώνουν κινηματογραφικό αφιέρωμα με τίτλο «Το σινεμά στη σέντρα». Το αφιέρωμα περιλαμβάνει ταινίες από την παγκόσμια κινηματογραφική παραγωγή, οι οποίες αναδεικνύουν την κινηματογραφική διάσταση του ποδοσφαίρου.
Το σινεμά στη σέντρα αποτελεί μία εικαστική πρόταση, αλλά ταυτόχρονα και μια απόπειρα ανάδειξης της σχέσης ανάμεσα στην τέχνη και την κοινωνία - με την τέχνη να προσφέρει αφορμές κοινωνικής συνειδητοποίησης, και την κοινωνία να αποτελεί πηγή έμπνευσης για την τέχνη.
«Ποδόσφαιρο και Κινηματογράφος. Δύο τέχνες δημοφιλείς με ισχυρά συναισθήματα που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο. Δύο κόσμοι διαφορετικοί αλλά και παράλληλοι, με πολλά κοινά χαρακτηριστικά όπως και τεράστια απήχηση η οποία δεν γνωρίζει σύνορα, γλώσσες ή κοινωνικές διαφορές. Τη μοναδική αυτή σχέση συνύπαρξης στο κινηματογραφικό πανί, έρχεται να αναδείξει για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, το πρωτότυπο αυτό και ενδιαφέρον κινηματογραφικό αφιέρωμα, καρπός της συνεργασίας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με το Υφυπουργείο Αθλητισμού. Οι ταινίες που θα προβληθούν αφορούν όλους όσους αγαπούν το ποδόσφαιρο αλλά και όλους εκείνους που δεν έχουν καταφέρει ακόμη να αποκωδικοποιήσουν το μυστήριο, το πάθος αλλά και τη λάμψη που προκαλεί η τεράστια αυτή βιομηχανία του θεάματος αλλά και το πιο συναρπαστικό και δημοφιλές άθλημα του πλανήτη» τονίζει σε μήνυμά του ο Υφυπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα Αθλητισμού Γιώργος Ορφανός.
«Ένα γήπεδο ποδοσφαίρου και μια κινηματογραφική αίθουσα μπορεί εκ πρώτης όψεως να δείχνουν ότι βρίσκονται στους δυο αντίθετους πόλους του αισθητικού και κοινωνικού φάσματος. Σε μια πιο προσεκτική ματιά, όμως, το σινεμά και η «μπάλα» έχουν περισσότερα κοινά από όσα αυτή η θεώρηση θα ήθελε να παραδεχτεί. Ο κινηματογράφος αποτελεί χώρο διάθλασης, αλλά και συνειδητής ανάλυσης της κοινωνικής κατάστασης και το ποδόσφαιρο αποτελεί μορφή έκφρασης της ίδιας της κοινωνικής πραγματικότητας, οπότε ήταν σχεδόν μοιραίο οι δρόμοι τους να διασταυρωθούν από νωρίς. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, θέλοντας να αναδείξει αυτή την σχέση ποδοσφαίρου και κοινωνίας και την χρησιμότητα του αθλήματος ως δείκτη πολιτισμού, παρουσιάζει στο πλαίσιο της ετήσιας δραστηριότητάς του, το αφιέρωμα «Το σινεμά στη σέντρα» με ταινίες από τον παγκόσμιο κινηματογράφο που αναδεικνύουν καθεμία με τον τρόπο της την κινηματογραφική διάσταση του ποδοσφαίρου. Πολύτιμος συνεργάτης και συνδιοργανωτής σε μια εκδήλωση που το αφορά κατεξοχήν, το Υφυπουργείο Αθλητισμού, που αντιλήφθηκε άμεσα την αναγκαιότητα μιας τέτοιας εκδήλωσης, καθώς δεν παρουσιάζει μόνο ένα διαφορετικό πρόσωπο ενός συχνά αδικημένου στις εκτιμήσεις ενός ευρύτερου κοινού σπορ, αλλά συνιστά εικαστική πρόταση και απόπειρα ανάδειξης της σχέσης ανάμεσα στην ψυχαγωγία (της τέχνης ή του αθλητισμού) και την κοινωνία, μια σχέση που είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο στενή και ουσιαστική απ’ όσο μερικές φορές θα μπορούσαμε να φανταστούμε» υπογραμμίζει η Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δέσποινα Μουζάκη.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 5 Μαρτίου στις 19:00 στο Ολύμπιον Galaxia Vacation Club, συζήτηση με θέμα «Η βία στα γήπεδα και η μεταφορά της στο σινεμά», ανοιχτή στο κοινό. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Αντώνης Καρπετόπουλος. Συμμετέχουν οι:
· Γεώργιος Ορφανός, Υφυπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα Αθλητισμού
· Γεώργιος Φλωρίδης (Βουλευτής, τ. Υφυπουργός Αθλητισμού)
· Νίκος Κωνσταντόπουλος (Βουλευτής ΣΥΝ)
· Διονύσης Ψωμιάδης, (Αντινομάρχης Θεσσαλονίκης)
· Δέσποινα Μουζάκη, Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης,
· Πέτρος Κόκκαλης, (Πρόεδρος Super League)
· Γιάννης Βαρδινογιάννης, (Πρόεδρος Παναθηναϊκού)
· Ντέμης Νικολαΐδης (Πρόεδρος ΑΕΚ)
· Αλέξης Κούγιας, (Πρόεδρος ΠΑΣ Γιάννενα)
· Δημήτρης Κούκης, (Πρόεδρος ΠΑΕ Αιγάλεω)
· Βασίλης Τριανταφυλλίδης (Χάρυ Κλυν), (τ. Πρόεδρος Απ. Καλαμαριάς),
· Κύρος Βασσάρας, (Διεθνής Διαιτητής)
· Κώστας Ζουράρις, (Διευθυντής της εφημερίδας Μακεδονία, Καθηγητής, Συγγραφέας)
· Γιάννης Αναστασίου (διεθνής ποδοσφαιριστής ¶γιαξ)
· Στράτος Κερσανίδης (κριτικός κινηματογράφου)
· Στράτος Τζώρτζογλου, (ηθοποιός)
Παρεμβαίνουν οι :
· Γιώργος Κυριακός, Γενικός Διευθυντής Super League
· ¶ρις Νικολάκης, (Δημοσιογράφος)
· Ιωάννης Κομπότης, (Πρόεδρος Ένωσης Ποδοσφαιρικών Ομάδων Β’ και Γ’ Κατηγορίας)
· Θεόδωρος Μπιτίτσιος, (Πρόεδρος Διαρκούς Επιτροπής Αντιμετώπισης Βίας (Δ.Ε.Α.Β.)
· Περικλής Στέλλας (Δημοσιογράφος)
· Βασίλης Κεχαγιάς, (Δημοσιογράφος, Διευθυντής Μουσείου Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης)
· Νίκος Γουλιάς (Δημοσιογράφος)
Υποστηρικτές του αφιερώματος είναι η Νομαρχία Θεσσαλονίκης, ο Δήμος Θεσσαλονίκης, το Ινστιτούτο Γκαίτε, η Superleague και η Adidas. Χορηγοί επικοινωνίας είναι η ΕΡΤ3, η εφημερίδα MetroSport, το Metropolis Radio, οι εφημερίδες Μακεδονία, Αγγελιοφόρος, Σπορ του Βορρά, Αθλητική Μακεδονίας-Θράκης και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί ExtraSport FM, Libero FM.
Η έναρξη του αφιερώματος θα γίνει με την προβολή για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη της ταινίας Ζιντάν: Ένα πορτρέτο του 21ου αιώνα. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα λειτουργεί Έκθεση Βιβλίων και Λευκωμάτων για την Ιστορία και την προσφορά των Ποδοσφαιρικών Ομάδων της Θεσσαλονίκης.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του αφιερώματος, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει την ποδοσφαιρική ιστορία των ομάδων της Θεσσαλονίκης μέσα από μια έκθεση φωτογραφίας. Επίσης, στο βιβλιοπωλείο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα παρουσιάζονται και τα λευκώματα των ομάδων της πόλης.
Eυχαριστούμε θερμά: τις ΠΑΕ ΑΕΚ, Απόλλωνα Καλαμαριάς, ¶ρη, Ηρακλή και ΠΑΟΚ για την προσφορά των αναμνηστικών δώρων και φωτογραφιών από το αρχείο τους, το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και όλους όσοι συνέβαλαν στην πραγματοποίηση του αφιερώματος.
Ακολουθεί το πρόγραμμα προβολών, καθώς και οι συνόψεις των ταινιών.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ / ΠΑΡΑΛΛΗΛΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
Πέμπτη 1/3
19:00 Ζιντάν: Ένα πορτρέτο του 21ου αιώνα / Zidane, un portrait du 21e siècle
21:00 Goal!
23:00 Boleiros-Μια εποχή ποδοσφαίρου / Boleiros-Era Uma Vez o Futebol...
Παρασκευή 2/3
19:00 Shoot Goals! Shoot Movies!: Α’ ημίχρονο
21:00 Ένας τελικός αλλιώτικος από τους άλλους / The other final
23:00 Τέτοιο ποδόσφαιρο δεν έχει ξαναπαιχτεί / Fußball wie noch nie
Σάββατο 3/3
17:00 Φίμπεν, ο μπόμπιρας των γηπέδων / Fimpen (Ειδικά για παιδιά)
19:00 Shoot Goals! Shoot Movies!: Β’ ημίχρονο
21:00 Ζιντάν: Ένα πορτρέτο του 21ου αιώνα / Zidane, un portrait du 21e siècle
23:00 Goal!
Κυριακή 4/3
12:00 «Ο κόσμος της μπάλας από γενιά σε γενιά».
Εκδήλωση αφιερωμένη στις παιδικές ακαδημίες και τη νέα γενιά των ποδοσφαιριστών. Την εκδήλωση συντονίζει ο δημοσιογράφος ¶ρις Νικολάκης.
- Προβολή της ταινίας Ζιντάν: Ένα πορτρέτο του 21ου αιώνα
- Προσφορά αθλητικών ειδών και αναμνηστικών δώρων από ομάδες
- Στην εκδήλωση θα βραβευθούν οι:
Βασίλης Χατζηπαναγής, Γιάννης Βένος, Σταύρος Σαράφης,Απόστολος Παπαδόπουλος, Γιώργος Τουρσουνίδης, Χρήστος Κωστής, Ζήσης Τσέκος, Κυριάκος Μπιμπισίδης
17:00 Φίμπεν, ο μπόμπιρας των γηπέδων / Fimpen (Ειδικά για παιδιά)
19:00 Η φανέλα με το Νο 9
21:00 Boleiros-Μια εποχή ποδοσφαίρου / Boleiros-Era Uma Vez o Futebol...
23:00 Offside
Δευτέρα 5/3
19:00 Ανοιχτή συζήτηση με θέμα: “Βία στα γήπεδα και η μεταφορά της στο σινεμά”.
Με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων από τον χώρο της πολιτικής, της δημοσιογραφίας και του αθλητισμού.
Θα ακολουθήσει η προβολή της ταινίας Εργοστάσιο ποδοσφαίρου / Football Factory, του Nick Love
23:00 Goal!
Τρίτη 6/3
19:00 Shoot Goals! Shoot Movies!: Α’ ημίχρονο
21:00 Offside
23:00 Ζιντάν: Ένα πορτρέτο του 21ου αιώνα / Zidane, un portrait du 21e siècle
Τετάρτη 7/3
19:00 Shoot Goals! Shoot Movies!: Β’ ημίχρονο
21:00 Boleiros-Μια εποχή ποδοσφαίρου / Boleiros-Era Uma Vez o Futebol...
23:00 Τέτοιο ποδόσφαιρο δεν έχει ξαναπαιχτεί / Fußball wie noch nie
ΣΥΝΟΨΕΙΣ ΤΑΙΝΙΩΝ
Φίμπεν, ο μπόμπιρας των γηπέδων / Fimpen
Σουηδία, 1974
Σκηνοθεσία/ Σενάριο: Μπο Βίντεμπεργκ, Φωτογραφία: Τζον Όλσον, Μοντάζ: Μπο Βίντεμπεργκ, Μουσική: Σεργκέι Προκόφιεφ, Σκηνογραφία: Λότα Μέλαντον, Ηθοποιοί: Γιόχαν Μπέργκμαν, Μόνικα Ζέτερλουντ, Μάγκνους Χόρενσταμ, ¶ρνε Μπέργκμαν, Παραγωγή: Μπο Βίντεμπεργκ, Έγχρωμο, 89’
Δεν χρειάζονται πάνω από πέντε λεπτά για να καταλάβει κανείς ότι ο εξάχρονος Γιόχαν Φίμπεν, δεν έχει απλώς ταλέντο στο ποδόσφαιρο, έχει το αστέρι! Η άνεση του μέσα στο γήπεδο, η ευστοχία του αλλά και οι απίστευτες ντρίμπλες του, τον καθιστούν στα έξι του χρόνια, μέλος της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου της Σουηδίας. Σύντομα, αναδεικνύεται σε σωτήρα της ομάδας, και όλα τα βλέμματα στρέφονται επάνω του. Η δόξα και το χρήμα όμως, έρχονται σε αντίθεση με τη μικρή του ηλικία και το «σταρ σύστεμ», καθώς αν μη τι άλλο, δεν μπορεί καν να υπογράψει τα αυτόγραφα που του ζητούν, καθώς δεν ξέρει να γράφει!
Ο πατέρας του Τόμας Βίντεμπεργκ (Οικογενειακή γιορτή) υπογράφει αυτή την, γυρισμένη σε σινεμασκόπ, ταινία, σε μία εποχή που το ποδόσφαιρο ήταν ακόμη ένα αθώο παιχνίδι. Μία τρυφερή κωμωδία που παρουσιάζει τη βαθιά μοναξιά του παιδιού-θαύματος, καταγράφοντας τα αγεφύρωτα ηλικιακά χάσματα και τα προβλήματα επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο κόσμους που δεν γεφυρώνονται, ούτε καν μέσα στο γήπεδο. Στην ταινία εμφανίζεται η Εθνική Ομάδα της Σουηδίας των αρχών της δεκαετίας του 1970.
«Η φανέλα με το Νο 9»
Ελλάδα, 1988
Σκηνοθεσία: Παντελής Βούλγαρης Σενάριο: Βαγγέλης Ραυτόπολος, Μένης Κουμανταρέας, Διέυθυνση Φωτογραφίας: Αλέξης Γρίβας, Μουσική: Σταμάτης Σπανουδάκης, Μοντάζ: Τάκης Γιαννόπουλος, Σκηνικά-Κοστούμια: Ιουλία Σταυρίδου, Ήχος: Ανδρέας Αχλάδης, Ηθοποιοί: Θέμις Μπαζάκα, Στράτος Τζώρτζογλου, Θανάσης Μυλωνάς, Γιάννης Χατζηγιάννης, Παραγωγή: ΕΡΤ, ΕΚΚ, Έγχρωμο, 117’
Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα, η ταινία αφηγείται τη ζωή και τα έργα του Βασίλη Σερέτη, νέου, άγνωστου, φτωχού, αλλά ταλαντούχου και φιλόδοξου ποδοσφαιριστή, που ονειρεύεται να κατακτήσει τα γήπεδα. Ο ήρωας, είναι διατεθειμένος να τα δώσει όλα και να υποστεί ό,τι χρειαστεί, προκειμένου να κατακτήσει το ποδοσφαιρικό στερέωμα. Έχοντας ως μόνο όπλο το ταλέντο του, προσπαθεί να ορίσει τη μοίρα του, σε μια διαδρομή από τη Θεσσαλονίκη, στο Βόλο και από εκεί στην Αθήνα. Μαζί του, γευόμαστε τη λάσπη των γηπέδων, τη μοναξιά της επαρχίας, τους "πουλημένους" αγώνες, αλλά και την εφήμερη λάμψη της επιτυχίας.
Ο Παντελής Βούλγαρης υπογράφει μια ταινία που άφησε εποχή, καθώς, εκτός από την πρωτότυπη σκηνοθετική οπτική της, σκιαγραφεί με ποιητικό και ταυτόχρονα ρεαλιστικό τρόπο το φαινόμενο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ελληνική επαρχία, στημένοι αγώνες, όνειρα, φιλοδοξίες, προσδοκίες, αποτυχίες, συνθέτουν ένα μωσαϊκό συναισθημάτων και καταστάσεων, που χαρακτηρίζεται ως σύγχρονο, παρά το γεγονός ότι η ταινία γυρίστηκε πριν από 20 χρόνια.
Ζιντάν: πορτρέτο του 21ου αιώνα / Zidane: un portrait du 21e siecle
Γαλλία, 2006
Σκηνοθεσία: Ντάγκλας Γκόρντον, Φελίπε Παρένο. Διεύθυνση φωτογραφίας: Ντάριους Κόντζι. Μουσική: Mogwai. Μοντάζ: Ερβέ Σνάιντ. Παραγωγή: Σιγκουριόν Σιγβατσόν, ¶ννα Βάνεϊ, Βικτοριέν Βάνεϊ. Έγχρωμη, 90’, Ντοκιμαντέρ
Ο Ντάγκλας Γκόρντον τοποθετεί 17 κάμερες στο τερέν του αγώνα Ρεάλ Μαδρίτης - Βαγιαρεάλ τον Απρίλιο του 2005 και εστιάζει στον Ζινεντίν Ζιντάν. Κάθε ανάσα, κάθε κίνηση και κάθε ματιά του γάλλου ποδοσφαιριστή, με ή χωρίς την μπάλα στα πόδια, καταγράφηκαν και μεγεθύνθηκαν για να υμνήσουν έναν ζωντανό θρύλο των γηπέδων. «Δεν πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ, αλλά για ψυχολογικό πορτρέτο. Θέλαμε να φτιάξουμε το πορτρέτο ενός άντρα του 21ου αιώνα και επιλέξαμε τον Ζιντάν. Αυτό σημαίνει κάτι σημαντικό για τους φίλους του ποδοσφαίρου, αλλά ταυτόχρονα αντιπροσωπεύει και κάτι περισσότερο» δήλωσε ο Γκόρντον.
Διακεκριμένος εικαστικός, ο Ντάγκλας Γκόρντον εμπνέεται από έναν από τους καλύτερους παίχτες όλων των εποχών και φιλοτεχνεί το πορτρέτο του. Υπό τους καταιγιστικούς ήχους των Mogwai και με τη φωνή του Ζιζού η ταινία αποτελεί μια ωδή στη μοναξιά ενός εξαιρετικού αθλητή.
Offside
Ιράν, 2006
Σκηνοθεσία: Τζαφάρ Παναχί. Σενάριο: Τζαφάρ Παναχί, Σαντμερ Ραστίν. Διεύθυνση φωτογραφίας: Ραμί Αγκαμί, Μαχμούντ Καλαρί. Μουσική: Γιουβάλ Μπαραζανί, Κορός Μποζοργκμπουρ. Μοντάζ: Τζαφάρ Παναχί. Ηθοποιοί: Σίμα Μομπάρακ – Σαχί, Σαγεστέ Ιρανί. Παραγωγή: Τζαφάρ Παναχί. Έγχρωμη, 93’.
Η ταινία πραγματεύεται την ιστορία μιας ομάδας από σύγχρονες Καλιπάτηρες που θέλουν να παρακολουθήσουν τον ποδοσφαιρικό αγώνα, της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου του Ιράν ενάντια στο Μπαχρέιν για το Μουντιάλ του 2006. Καθώς απαγορεύεται δια νόμου η παρουσία γυναικών στις αθλητικές εγκαταστάσεις, οι γυναίκες μεταμφιέζονται σε άντρες για να μπουν στο γήπεδο Αζάντι της Τεχεράνης. Κάποιες αποκαλύπτονται και συλλαμβάνονται, κάποιες άλλες τα καταφέρνουν και περνούν απαρατήρητες.
O Τζαφάρ Παναχί καταγράφει και καταγγέλλει, για μια ακόμη φορά, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την υποτιμητική θέση της γυναίκας στην σύγχρονη Ιρανική κοινωνία. Mε αμεσότητα και ρεαλισμό, ακροβατώντας στα όρια του ντοκιμαντέρ, αλλά κυρίως με καυστική ειρωνεία και χιούμορ, η ταινία αφηγείται έναν διπλό αγώνα: αυτόν του γηπέδου και έναν πολύ πιο σημαντικό, αυτόν των γυναικών να αποτινάξουν τα δεσμά που τις κρατούν μονίμως στην Β’ Εθνική κατηγορία πολιτών. Η ταινία βραβεύτηκε με την Αργυρή ¶ρκτο στο περασμένο Φεστιβάλ του Βερολίνου, ενώ η προβολή της απαγορεύτηκε στο Ιράν.
Football factory
Μεγάλη Βρετανία, 2004
Σκηνοθεσία: Νικ Λοβ, Σενάριο: Τζον Κινγκ, Νικ Λοβ, Φωτογραφία: Ντάμιαν Μπρόμλεϊ, Μοντάζ: Στιούαρτ Μπρόμλεϊ, Μουσική: Ίβορ Γκεστ, Σκηνογραφία: Έμιλι Στρέϊτ, Ηθοποιοί: Ντάνι Ντάϊερ, Φρανκ Χάρπερ, Τέϊμερ Χασάν, Ρόναλντ Μανούκιαν, 91’, Έγχρωμο
Το Football factory είναι κάτι περισσότερο από μία μελέτη για την αγγλική εμμονή με τη βία στα γήπεδα. Επί της ουσίας πρόκειται για μία ταινία μυθοπλασίας που αγγίζει τα όρια του ντοκιμαντέρ και περιγράφει με ιδιαίτερα ρεαλιστικό τρόπο την ακατανίκητη ανάγκη των ανδρών να αποτελούν τμήμα ενός συνόλου. Οι τέσσερις πρωταγωνιστές της ταινίας, με τις παρακινδυνευμένες πράξεις τους και το καυστικό τους χιούμορ ενσαρκώνουν τα θέλω και τις σκέψεις του μέσου φίλαθλου που περιμένει την κάθε Κυριακή ως τη σημαντικότερη στιγμή της εβδομάδας.
Ο σκηνοθέτης Νικ Λοβ, βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Τζον Κινγκ, και κατάφερε να προσεγγίσει το περίπλοκο θέμα της βίας στα αγγλικά γήπεδα, από την οπτική γωνία των φιλάθλων. Οι ήρωές του αντιπροσωπεύουν τους πλέον φανατικούς οπαδούς που κάποιες στιγμές μοιάζει σαν μέσα από αυτήν τη διαδικασία, να παίρνουν το αίμα τους πίσω, για ό,τι άλλο υπομένουν στην καθημερινή τους ζωή. Η ταινία προκάλεσε έντονη συζήτηση γύρω από το φλέγον θέμα της βίας στα γήπεδα.
Goal!
Η.Π.Α., 2005
Σκηνοθεσία: Ντάνι Κάνον, Σενάριο: Μάικ Τζέφερις, ¶ντριαν Μπούτσαρτ, Διεύθυνση Φωτογραφίας: Μάικλ Μπάρετ, Μοντάζ: Κρις Ντίκενς, Σκηνικά: Μπομπ Κένσινγκερ, Μουσική: Γκρεμ Ρέβελ, Ηθοποιοί: Κούνο Μπέκερ, Αλεσάντρο Νιβόλα, ¶ννα Φρίελ, Στέγεν Ντιλέιν, Έγχρωμο, 118’
Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Ρίγκμπι, η ταινία αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με κεντρικό ήρωα έναν ταλαντούχο λατινοαμερικανό ποδοσφαιριστή από το Λος Αντζελες. Όπως εκατομμύρια άλλα παιδιά στον κόσμο, ο Σαντιάγο, ονειρεύεται να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής και να παίξει σε κάποια ευρωπαϊκή ομάδα. Ενώ είναι πεπεισμένος ότι τελικά η επιθυμία του θα παραμείνει στο χώρο του φαντασιακού, μία απροσδόκητη εξέλιξη του ανοίγει τον δρόμο προς το όνειρο. Πολύ σύντομα θα βρεθεί να παίζει μπάλα μαζί με τα είδωλά του, στην Newcastle United.
Η ταινία πραγματοποιήθηκε με τις ευλογίες της FIFA, γεγονός όμως που έκανε τον Μάικλ Γουϊντερμπότομ, ο οποίος αρχικά είχε αναλάβει τη σκηνοθεσία, να παραιτηθεί, καθώς η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου προκειμένου να παραχωρήσει άδεια για κινηματογράφηση σε πραγματικά γήπεδα, ζήτησε να εγκρίνει το σενάριο. Βέβαια, το γεγονός αυτό, το ότι, δηλαδή, η ταινία γυρίστηκε σε πραγματικά γήπεδα και αθλητικές εγκαταστάσεις στο Νιουκάστλ, αποτελεί τελικά και το βασικότερο προτέρημά της, καθώς με αυτόν τον τρόπο το Goal καθίσταται ιδιαίτερα αληθοφανές. Η συμμετοχή μεγάλων ονομάτων του παγκοσμίου ποδοσφαιρικού στερεώματος όπως οι Ντέιβιντ Μπέκαμ, Ζινεντίν Ζιντάν κ.ά., δίνουν ακόμη μία αύρα ρεαλισμού στην ταινία και γοητεύουν τα πλήθη.
Boleiros-Μια εποχή ποδοσφαίρου / Boleiros-Era Uma Vez o Futebol...
Βραζιλία, 1998
Σκηνοθεσία/Σενάριο: Ούγκο Τζιορτζέτι, Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ροντόλφο Σάντσεζ, Μοντάζ: Μαρκ ντε Ρόσι, Μουσική: Μάουρο Τζιορτζέτι, Ηθοποιοί: Οτάβιο Αουγκούστο, Αντριάνο Στιούαρτ, Αντρέ Αμπουζάμρα, Παραγωγή: Μάλου Ολιβέιρα, Έγχρωμο, 93’
Έξι ηλικιωμένοι συναντιούνται σ' ένα καφενείο στο Σάο Πάολο. Οι παλιές φωτογραφίες στους τοίχους τους θυμίζουν τις παλιές επιτυχίες, αλλά τους φέρνουν και μία άλλη σκέψη στο μυαλό: ότι εκείνος ο καιρός έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Μιλούν για τα περασμένα ποδοσφαιρικά μεγαλεία, για ξεπεσμένους παράγοντες ή προπονητές, για την ακμή και την παρακμή παλιών άσων του γηπέδων, για την διαπλοκή και τα συμφέροντα, για τα βρώμικα ποδοσφαιρικά κυκλώματα.
Μια βραζιλιάνικη ταινία με έναν γλυκόπικρο αέρα νοσταλγίας. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι, ενώ οι ιστορίες που παρουσιάζονται έχουν λάβει χώρα στη Βραζιλία, θα μπορούσαν λίγο πολύ να έχουν διαδραματιστεί σ' όλες χώρες του κόσμου, καθώς τα σκάνδαλα με τους διαιτητές, τα παράνομα στοιχήματα και οι στημένοι αγώνες είναι μια παγκόσμια πραγματικότητα.
Ένας τελικός αλλιώτικος από τους άλλους / The other final
Ολλανδία, 2003
Σκηνοθεσία/ Σενάριο: Γιόχαν Κράμερ, Διεύθυνση Φωτογραφίας: Λεξ Μπραντ, Μοντάζ: Τζόνο Γκρίφιθς, Μουσική: Μαρσέλ Βάλβις, Παραγωγή: Ζακλίν Κούβενμπερχ , Έγχρωμο, 78’, Ντοκιμαντέρ
Όταν η Ολλανδία το 2002, εντελώς απρόσμενα δεν προκρίθηκε για την τελική φάση του Μουντιάλ της Ιαπωνίας και της Κορέας, στο μυαλό του Ολλανδού διαφημιστή και επικοινωνιολόγου Matthijs de Jongh γεννήθηκε μια ασυνήθιστη ιδέα. Βρήκε ποιες από τις 203 χώρες της λίστας της FIFA είχαν έρθει τελευταίες και πρότεινε να γίνει μεταξύ τους ο τελικός των εσχάτων, την ίδια μέρα που στην Γιοκοχάμα θα γινόταν ο τελικός των πρώτων. Έτσι λοιπόν το Μπουτάν, και το νησί της Καραιβικής Μονσερά, θα αναμετρηθούν στη Θιμπού, στα υψίπεδα των Ιμαλαίων πρωτεύουσα του Μπουτάν, σ’ έναν άλλο αγώνα που μιλά για τη αλληλεγγύη, την αλληλογνωριμία, και την αλληλοκατανόηση.
Σε αυτόν τον εναλλακτικό τελικό, ο αθλητισμός αποκτά το χαμένο του νόημα και την παλιά του δύναμη. Μεταμορφώνεται σε γέφυρα πολιτιστικής ανταλλαγής, επικοινωνίας, άμιλλας και φιλίας ανάμεσα σε χώρες και λαούς που πιθανόν και να αγνοούσαν ο ένας την ύπαρξη του άλλου. Μάλιστα ο σταρ του ιταλικού ποδοσφαίρου Ρομπέρτο Μπάτζιο είπε για το ντοκιμαντέρ: «Σε καιρούς που όλα στον αθλητισμό στρέφονται γύρω από το εμπόριο και την κατανάλωση, αυτό το σχεδόν αφελές εγχείρημα είχε ως προϋπόθεση την αληθινή αγάπη για το ποδόσφαιρο». Μήπως αυτό το παιχνίδι όπου «οι τελευταίοι έσονται πρώτοι» ήταν ο πραγματικός τελικός του Μουντιάλ του 2002;
Τέτοιο ποδόσφαιρο δεν έχει ξαναπαιχτεί/ Fußball wie noch nie
Γερμανία, 1970
Σκηνοθεσία/Σενάριο: Χέλμουτ Κόσταρντ, Διεύθυνση Φωτογραφίας: Βόλφανγκ Φίσερ, Γιούγκεν Γιούργκες, Μοντάζ: Χέλμουτ Κόσταρντ, Ίνγκριντ Φίσερ, Παραγωγή: Βέρνερ Γκράσμαν, Έγχρωμη, 100’, Ντοκιμαντέρ
12 Σεπτεμβρίου 1970. Manchester United εναντίον Coventry
Ο Hellmuth Costard, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γερμανικού πειραματικού κινηματογράφου, κινηματογράφησε το παιδί θαύμα από το Μπέλφαστ, τον Τζορτζ Μπεστ, τον επονομαζόμενο και ως πέμπτο μέλος των Beatles. Η ταινία αισθητικά είναι ακριβώς το αντίθετο από οποιαδήποτε κινηματογραφική ή τηλεοπτική καταγραφή ενός ποδοσφαιρικού αγώνα που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Δεν βλέπουμε καν τα γκολ, αφού η κάμερα προσπαθεί να αποτυπώσει και την παραμικρή χειρονομία, έκφραση ή στιγμιότυπο, σαν να θέλει να συλλάβει το αδύνατο: τη στιγμή της έμπνευσης και της επινόησης, καθώς αυτές γεννιούνται στο μυαλό μιας ποδοσφαιρικής ιδιοφυίας.
Shoot Goals! Shoot Movies!
Το 2004 το Talent Campus της Μπερλινάλε διοργάνωσε διαγωνισμό με θέμα το ποδόσφαιρο. Στον διαγωνισμό έλαβαν μέρος 611 νέοι σκηνοθέτες από 75 χώρες. Τελικά επιλέχθηκαν 44 ταινίες μικρού μήκους και animation από 29 χώρες, οι οποίες απαντούν στην ίδια ερώτηση-κλειδί: «γιατί αγαπάτε το ποδόσφαιρο;». Μία ξεχωριστή προσέγγιση της παγκόσμιας λατρείας για την στρογγυλή θεά, ιδωμένη πέρα από τις συμβατικότητες και την καθιερωμένη δραματουργία του εμπορικού κινηματογράφου.
Οι ταινίες θα προβληθούν σε δύο «ημίχρονα» και προέρχονται από τις εξής χώρες: Αργεντινή, Βραζιλία, Γερμανία, Γουατεμάλα, ΗΠΑ, Δανία, Ελβετία, Ινδίες, Ινδονησία, Ισπανία, Ιράν, Ισραήλ, Καναδάς, Κένυα, Κολομβία, Μεγάλη Βρετανία, Μεξικό, Μπενίν, Νιγηρία, Νότιος Αφρική, Ολλανδία, Ουγγαρία, Ουγκάντα, Ουρουγουάη, Ρουμανία, Σερβία & Μαυροβούνιο, Σουηδία, Σρι Λάνκα, Φιλιππίνες.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, προβάλλεται με την υποστήριξη της Berninale, του Talent Campus και της ΕΡΤ.
