18ο ΦΘΝ: Masterclass EDN

18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –
Εικόνες του 21ου Αιώνα
11-20 Μαρτίου 2016
 
MASTERCLASS EDN

 
Στο πλαίσιο του Docs in Thessaloniki Pitching Forum 2016 του 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, masterclass με τίτλο «Δημιουργώντας σειρές ντοκιμαντέρ με την παραγωγό Σίγκριντ Ντούκγιερ».  
 
Εισηγήτρια του masterclass, το οποίο αποτελεί συν-διοργάνωση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ήταν η Δανέζα παραγωγός Σίγκριντ Ντούκγιερ, η οποία με υπόδειγμα το ντοκιμαντέρ Bugs σε σκηνοθεσία Αντρέας Γιόνσεν, στο οποίο επιμελείται την παραγωγή, παρουσίασε μια βαθύτερη όψη της σειράς ντοκιμαντέρ και μια εκ των έσω ματιά στις οικονομικές και δημιουργικές παραμέτρους της παραγωγής σειρών διεθνών δημιουργικών ντοκιμαντέρ.
 
Όπως επεσήμανε ο Ove Rishoj Jensen, Film & Media Consultant του EDN, ο οποίος συντόνισε την εκδήλωση, το τελευταίο διάστημα συζητείται όλο και πιο συχνά στα pitching forums των φεστιβάλ η προοπτική των δημιουργών να παρουσιάσουν τη δουλειά τους σε σειρά επεισοδίων αντί για αυτοτελές φιλμ.
 
Με τη σειρά της, η παραγωγός Σίγκριντ Ντούκγιερ (Danish Documentary Production) μίλησε για τις διάφορες πλατφόρμες και μορφές του ντοκιμαντέρ Bugs σε σκηνοθεσία Αντρέας Γιόνσεν. Στη συγκεκριμένη εταιρεία παραγωγής ακολουθείται μια διαφορετική προσέγγιση από την κλασική (σενάριο, pre-production, γύρισμα, μοντάζ, post-production, κλπ), η οποία συνεπάγεται κινηματογράφηση μεγαλύτερου όγκου υλικού απ’ ό,τι αν υπήρχε σενάριο και επεξεργασία κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Αυτό σημαίνει ότι πολλές ιστορίες του αρχικού υλικού μπορεί να μη βρουν τη θέση τους σε ένα ντοκιμαντέρ διάρκειας μιας ώρας. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο η εταιρεία παραγωγής δοκίμασε διαφορετικής μορφής και διάρκειας φιλμ με το ίδιο κινηματογραφικό υλικό που συγκεντρώθηκε για την ταινία Bugs, το μοντάζ της οποίας ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες. Πρόκειται για μια διεθνή παραγωγή, με θέμα το κατά πόσο μπορούν να ενταχθούν τα έντομα στη διατροφή του ανθρώπου. Το υλικό που έχει συλλεχθεί θα παρουσιαστεί ως α) μια ταινία 90 λεπτών, β) μια ταινία 58 λεπτών, γ) πέντε επεισόδια των 45 λεπτών στο ύφος των ντοκιμαντέρ του Νational Geographic που εστιάζουν κυρίως στη γαστρονομία και τις παραδόσεις και δ) οκτώ επεισόδια των 28 λεπτών για την τηλεόραση, με μεγαλύτερη έμφαση στο ταξιδιωτικό σκέλος.
 
«Γιατί να σκεφτείτε να παρουσιάσετε το υλικό σας και ως ταινία και ως σειρά; Υπάρχουν πολλοί λόγοι. Αξιοποιείτε όσο περισσότερο υλικό γίνεται, τόσο από δημιουργικής όσο και από οικονομικής άποψης. Με διαφορετικά φορμάτ αυξάνετε την πιθανότητα διανομής» είπε η κ. Ντούκγιερ. Η ίδια πρόσθεσε ότι το πρώτο βήμα είναι ο δημιουργός να έχει ξεκάθαρο όραμα και στόχους, ως προς το θέμα του, το κοινό στο οποίο απευθύνεται, καθώς και το πόσο χρόνο και χρήμα μπορεί να επενδύσει σε ένα τέτοιο πρότζεκτ. Στη συνέχεια, ανέλυσε την στρατηγική που ακολουθήθηκε για το Bugs, δίνοντας παράλληλα συμβουλές στους δημιουργούς που παρακολούθησαν το masterclass.
 
Όπως είπε η κ. Ντούκγιερ, είναι σημαντικό να διερευνηθεί η δυνατότητα συμπαραγωγής με εταιρείες σε άλλες χώρες, όχι μόνο για τη χρηματοδότηση αλλά κι επειδή γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες κάθε αγοράς. Στην περίπτωση του Bugs, και με δεδομένο ότι κάποια από τα γυρίσματα έγιναν στην βόρεια Ευρώπη, βρέθηκαν συμπαραγωγοί στην Ολλανδία και το Βέλγιο, εκεί όπου υπήρχε προοπτική προσέλκυσης κοινού. Δύο ακόμη κρίσιμα ζητήματα είναι η γλώσσα του ντοκιμαντέρ, καθώς τα αγγλικά αυξάνουν την πιθανότητα ανοίγματος σε περισσότερες αγορές, αλλά και το καθεστώς πνευματικών δικαιωμάτων, ανάλογα με το φορμάτ κάθε προϊόντος.
 
Σύμφωνα με την κ. Ντούκγιερ, χρειάζονται επίσης δημόσιες σχέσεις, ένα σχέδιο μάρκετινγκ και συνεργασία με έναν ατζέντη πωλήσεων (sale agent) από πολύ νωρίς, εάν είναι δυνατόν ήδη από  το αρχικό στάδιο της παραγωγής, με στόχο την παρουσίαση των διαφορετικών φορμάτ του υλικού ως «πακέτο» στους πιθανούς αγοραστές και διανομείς. Μια αποτελεσματική καινοτομία του πρότζεκτ Bugs ήταν η καμπάνια προσέγγισης του κοινού (outreach campaign). Η ομάδα παραγωγής δημιούργησε μια διαδικτυακή πλατφόρμα (www.bugsfeed.com) όπου συζητιούνται όλες οι διαστάσεις του θέματος που θίγει το ντοκιμαντέρ. Η πλατφόρμα αυτή δεν διαφημίζει την ταινία, αλλά προσπαθεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον των ανθρώπων που τους απασχολεί η θεματολογία του Bugs.  Ένας κειμενογράφος (copywriter) παράγει πρωτογενές περιεχόμενο (άρθρα, συνεντεύξεις και ειδήσεις σχετικά με τη διατροφή, κλπ), το οποίο ενημερώνεται συνεχώς στην πλατφόρμα, ενώ ο campaign manager διαχέει την πληροφορία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αναζητά χρήστες των social media με αντίστοιχα ενδιαφέροντα. Έτσι έχουν προσελκυστεί στην πλατφόρμα 12.380 χρήστες, με τους οποίους υπάρχει διάδραση και οι οποίοι αποτελούν μια βάση δεδομένων ενός δυνητικού ακροατήριου για την ταινία.
 
Σε ερώτηση του Ove Rishoj Jensen σχετικά με την παράλληλη δουλειά του μοντάζ στα διαφορετικά φορμάτ που θα πάρει το υλικό, η κ. Ντούκγιερ  εξήγησε ότι υπάρχουν τρεις διαφορετικοί μοντέρ που δουλεύουν ξεχωριστά, αλλά εμπνέονται ο ένας από τον άλλον. Το πρώτο ερώτημα που τέθηκε από το κοινό ήταν σχετικά με το πόσο επηρεάζει τον προϋπολογισμό της ταινίας η προσέγγιση που ακολουθήθηκε στο Bugs. Η κ. Ντούκγιερ απάντησε ότι η ταυτόχρονη δουλειά σε διαφορετικά φορμάτ πάνω στο ίδιο υλικό μπορεί να εξοικονομεί χρήματα, αλλά από την άλλη χρειάζονται περισσότερα χρήματα και χρόνος για το μοντάζ. Σχετικά με το εάν αν η προβολή του φιλμ προηγείται ή έπεται σε σχέση με τη σειρά ντοκιμαντέρ, η Δανέζα παραγωγός σημείωσε ότι αυτό εξαρτάται κυρίως από τις κινηματογραφικές αίθουσες που δεν επιθυμούν να προηγηθεί η προβολή της σειράς στα τηλεοπτικά κανάλια, προσθέτοντας ότι ένας τρόπος για να παρακαμφθεί αυτό το εμπόδιο είναι οι εκδηλώσεις ειδικών προβολών του ντοκιμαντέρ.
 
Πολλά ερωτήματα του κοινού αφορούσαν στην καμπάνια προσέλκυσης του κοινού μέσω του bugsfeed.com. «Αν δεν έχετε κάποιον να διαχειριστεί μια αντίστοιχη καμπάνια, μην το κάνετε, αλλά δημιουργήστε απλώς μια ιστοσελίδα για την προβολή της ταινίας σας. Αν θέλετε να ανοίξετε τη συζήτηση, να μιλήσετε για νέα πράγματα, να δημιουργήσετε μια τάση, πρέπει να έχετε ανθρώπους να τρέξουν την καμπάνια, με παραγωγή πρωτογενούς περιεχομένου» συμβούλευσε η κ. Ντούκγιερ. Όσο για τη διάρκεια μιας τέτοιας καμπάνιας, η ίδια υπογράμμισε ότι μπορεί να είναι από μισό έως ένα χρόνο και περισσότερο με την προϋπόθεση ότι θα βρεθεί χρηματοδότηση από πηγές που ενδιαφέρονται να τροφοδοτούν τη συζήτηση γύρω από το θέμα της ταινίας.