18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –
Εικόνες του 21ου Αιώνα
11-20 Μαρτίου 2016
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
ΣΠΟΥΡΓΙΤΙ-ΧΟΥΛΙΓΚΑΝ / ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΝΤΟΥΛΑΠΑ / ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΤΗ ΔΑΝΙΑ
Εικόνες του 21ου Αιώνα
11-20 Μαρτίου 2016
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
ΣΠΟΥΡΓΙΤΙ-ΧΟΥΛΙΓΚΑΝ / ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΝΤΟΥΛΑΠΑ / ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΤΗ ΔΑΝΙΑ
Συνέντευξη Τύπου παραχώρησαν την Τετάρτη 16 Μαρτίου 2016, στο πλαίσιο του 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, οι σκηνοθέτες Νάνφου Ουάνγκ (Σπουργίτι-χούλιγκαν), Σοφία Λουβαρά (Μέσα στην κινέζικη ντουλάπα) και Μίκαελ Γκράβερσεν (Ονειρεύομαι τη Δανία).
Τον λόγο πήρε αρχικά η Νάνφου Ουάνγκ, η οποία στο ντοκιμαντέρ Σπουργίτι-χούλιγκαν ακολουθεί τη γενναία Κινέζα ακτιβίστρια Γε Χαϊγιάν, με το παρατσούκλι «σπουργίτι», η οποία χρησιμοποιεί το σώμα της ως εργαλείο ακτιβισμού. Μάλιστα, η ίδια στο παρελθόν είχε μπει σε οίκο ανοχής για να εκθέσει την έλλειψη δικαιωμάτων των γυναικών που εργάζονται εκεί. Αρχική πρόθεση της σκηνοθέτιδας ήταν να εστιάσει σε όσους εργάζονται στη βιομηχανία του σεξ. Στην πορεία όμως, το θέμα της έγινε η ίδια η ακτιβίστρια, που λόγω της διαμαρτυρίας της για μια υπόθεση βιασμού μαθητριών από έναν διευθυντή σχολείου και έναν κυβερνητικό αξιωματούχο, τέθηκε υπό στενή παρακολούθηση από τις κινεζικές αρχές. «Μας ακολουθούσε η μυστική αστυνομία αλλά και ένστολοι αστυνομικοί, στην περιπλάνησή μας σε έξι επαρχίες. Η κάμερά μας δεν ήταν μεγάλη σε μέγεθος, αλλά παρόλα αυτά όποτε την έβλεπαν οι αστυνομικοί μας απειλούσαν, γι’ αυτό και χρησιμοποιούσαμε κρυφή κάμερα και κασετόφωνο. Κάθε μέρα έπρεπε να περάσω κρυφά το υλικό γιατί θα μπορούσαν να μπουν στο σπίτι και να το πάρουν» αφηγήθηκε η κ. Ουάνγκ. Η ίδια ανακρίθηκε από τις κινεζικές αρχές και είπε ψέματα ότι δεν ολοκλήρωσε την ταινία της, ενώ πλέον δεν ξέρει αν θα της επιτραπεί η είσοδος στη χώρα ή αν τη σταματήσουν στο αεροδρόμιο. Μεγαλύτερους περιορισμούς από την κινηματογραφίστρια έχουν υποστεί οι κεντρικοί χαρακτήρες της ταινίας της. «Άνθρωποι σαν τη Γε Χαϊγιάν αγωνίζονται να υπερασπιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρότι το τίμημα είναι τεράστιο. Η ίδια συνελήφθη δυο φορές και της πήραν το διαβατήριο, ενώ μια συνεργάτιδά της που επίσης εμφανίζεται στην ταινία είναι καταδικασμένη σε ισόβια» σημείωσε η σκηνοθέτιδα.
Το ντοκιμαντέρ Μέσα στην κινεζική ντουλάπα της Σοφία Λουβαρά προβάλλει μια ακόμη πτυχή της καταπίεσης των ελευθεριών στην Κίνα, εστιάζοντας στο πώς αντιμετωπίζουν τους ομοφυλόφιλους η κοινωνία αλλά και οι οικογένειές τους. «Το θέμα ήταν εντελώς άγνωστο για μένα, όπως και για πολλούς άλλους Ευρωπαίους, γιατί τα ΜΜΕ δεν αναφέρουν οτιδήποτε σχετικό. Ξεκινήσαμε από τη Σαγκάη όπου από το 1987 η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί αδίκημα, ενώ από το 2001 έχει πάψει να θεωρείται ψυχική διαταραχή. Δεν σε ενοχλούν αν είσαι ομοφυλόφιλος, αρκεί να μη διεκδικείς δικαιώματα και αρκεί να γίνονται όλα πίσω από κλειστές πόρτες» είπε η σκηνοθέτιδα. «Οι ομοφυλόφιλοι στην Κίνα δέχονται μεγάλη πίεση και η κρατική πολιτική που δημιούργησε μια ολόκληρη γενιά από μοναχοπαίδια επιδεινώνει την κατάσταση. Θέλησα να προσεγγίσω το θέμα από μια ανθρώπινη κι όχι από μια πολιτική οπτική γωνία», σημείωσε η κ. Λουβαρά. Η ίδια αρχικά ζήτησε άδεια από τις αρχές και όταν η απάντηση ήταν αρνητική προχώρησε χωρίς αυτή, χρησιμοποιώντας μικρές κάμερες, ενώ η κυβέρνηση «έκανε τα στραβά μάτια», όπως είπε. Οι κεντρικοί χαρακτήρες του φιλμ είναι ο Άντι και η Τσέρι. Ο Άντι προσπαθεί να συνάψει ένα «λευκό γάμο» με μια λεσβία που θα μπορούσε πιθανότατα να κυοφορήσει το παιδί του, γιατί αυτό είναι που θέλει η οικογένειά του, παρότι γνωρίζει ότι ο γιος τους είναι γκέι. Η Τσέρι είναι μια «χαρισματική προσωπικότητα», που έχει μια ευτυχισμένη σχέση με τη σύντροφό της και επίσης επιδιώκει να αποκτήσει παιδί. Όπως πρόσθεσε η κ. Λουβαρά, «η ταινία δεν πρόκειται να προβληθεί ποτέ στην Κίνα», καθώς η νομοθεσία προβλέπει ότι δεν πρέπει προβάλλονται οποιεσδήποτε εικόνες που περιέχουν στοιχεία για την ομοφυλοφιλία στη χώρα.
Το ντοκιμαντέρ Ονειρεύομαι τη Δανία του Μίκαελ Γκράβερσεν παρακολουθεί την οδύσσεια ενός νεαρού πρόσφυγα, του Γιασουλάχ, ο οποίος έφτασε ολομόναχος από το Αφγανιστάν στην Δανία. Ο σκηνοθέτης τον συνάντησε σε ένα άσυλο ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων όταν γυρνούσε την προηγούμενη ταινία του No Man’s Land και τον ακολούθησε μετά την έξοδό του από το άσυλο αυτό, όταν πια είχε ενηλικιωθεί και δεν βρισκόταν υπό την προστασία του. Η κάμερα ακολουθεί τον Γιασουλάχ στην Κοπεγχάγη και μετά όταν διέφυγε στην Ιταλία με την ελπίδα ότι θα πάρει την άδεια παραμονής που θα του επέτρεπε να επιστρέψει στη Δανία, την οποία θεωρούσε πλέον σπίτι του. «Στην Ιταλία ο Γιασουλάχ υπέστη νευρικό κλονισμό, δεν μπορούσε να θυμηθεί ποιος είναι. Δεν με αναγνώριζε, αναγκάστηκα να έρθω σε επαφή μαζί του μέσω φίλων κι έπρεπε να ξεκινήσουμε από την αρχή τη σχέση μας» αφηγήθηκε ο σκηνοθέτης. Ο ίδιος εξακολουθεί να έχει επαφή με τον Γιασουλάχ, ο οποίος απέκτησε προσωρινό άσυλο για πέντε χρόνια στη Δανία, αλλά εάν δεν μπορέσει να βρει δουλειά θα καταλήξει πάλι άστεγος στους δρόμους. Όπως είπε ο κ. Γκράβερσεν, όταν έκανε την ταινία δεν μπορούσε να αντιληφθεί πόσο επίκαιρη θα ήταν σήμερα. «Σκέφτομαι ότι λίγα χιλιόμετρα από εδώ είναι η Ειδομένη, όπου βρίσκονται 14.000 πρόσφυγες, που μάλιστα πριν λίγες μέρες προσπάθησαν να διασχίσουν τα σύνορα. Υπάρχει μεγάλη αντιπαράθεση και διχασμός στην κοινωνία για το συγκεκριμένο ζήτημα. Είναι πολύ σημαντικό το εάν θα κλείσουν τα σύνορα και το βάρος θα επωμιστούν χώρες όπως Ελλάδα και η Ιταλία. Πρέπει να δείξουμε αλληλεγγύη. Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν γίνονται με το σωστό τρόπο. Θα πρέπει να προσεγγίσουμε το ζήτημα ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε χώρας, το να απομονωνόμαστε δεν είναι η λύση» τόνισε ο σκηνοθέτης.
