Την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον σουηδό σκηνοθέτη Ρούμπεν Έστλουντ είχαν την Τετάρτη 8 Νοεμβρίου 2017, νέοι επαγγελματίες του κινηματογραφικού χώρου που συμμετέχουν στη δράση Thessaloniki Locarno Industry Academy International της Αγοράς του 58ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ο σκηνοθέτης, ο οποίος βραβεύτηκε με το Χρυσό Φοίνικα στο φετινό Φεστιβάλ Καννών για την νέα του ταινία Το τετράγωνο, βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη με αφορμή τη ρετροσπεκτίβα που φιλοξενεί η φετινή διοργάνωση στο έργο του.
Μετά την περσινή επιτυχημένη πρεμιέρα του, το Thessaloniki Locarno Industry Academy International στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο -μια συνεργασία του ΦΚΘ με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο- επιστρέφει στην Αγορά του 58ου ΦΚΘ (6-11 Νοεμβρίου 2017). Το Thessaloniki Locarno Industry Academy International είναι μια εκπαιδευτική πλατφόρμα που έχει ως στόχο να βοηθήσει τους νέους επαγγελματίες του κινηματογραφικού χώρου να επεκτείνουν τις επαγγελματικές εμπειρίες και διασυνδέσεις τους στους τομείς των διεθνών πωλήσεων, του μάρκετινγκ, της διανομής, της παρουσίασης και του προγραμματισμού. Στο παρελθόν, το Locarno Industry Academy International έχει ήδη πραγματοποιηθεί με επιτυχία στο Μεξικό, στη Βραζιλία και στη Νέα Υόρκη.
Στην κουβέντα, την οποία συντόνισε η Vanja Kaludjercic, Regional Project Manager του Locarno Industry Academy International, ο Ρούμπεν Έστλουντ επεσήμανε πολλές φορές ότι είναι πολύ σημαντικό για έναν δημιουργό να λαμβάνει feedback και να αφουγκράζεται τις γενικότερες αντιδράσεις πάνω στην ιδέα ή την κινηματογραφική του σύλληψη. «Όμως στο τέλος, κάποιος πρέπει να πάρει την ευθύνη του πρότζεκτ. Κάποιος πρέπει να αποφασίσει ποιες ιδέες θα μπούνε τελικά στην ταινία και ποιες όχι», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα της συζήτησης ήταν αυτό των συμβιβασμών, σκηνοθετικών και μη, κατά τη διάρκεια της δημιουργίας μιας κινηματογραφικής ταινίας. «Δεν νομίζω ότι συμβιβάστηκα ποτέ μου, ούτε δέχτηκα ποτέ πίεση από κάποια εταιρία διανομής» σημείωσε ο Ρούμπεν Έστλουντ, υπογραμμίζοντας ότι κάθε κρίκος της μεγάλης αλυσίδας της κινηματογραφικής βιομηχανίας έχει το δικό του σημαντικό ρόλο. Στάθηκε επίσης στη μεγάλη διαφορά μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής, όσον αφορά στην παραγωγική αλλά και μετα-παραγωγική διαδικασία ενός φιλμ. Μιλώντας για ζητήματα κρατικών επιχορηγήσεων παρατήρησε ότι στην Ευρώπη κανένας δεν σου ζητά να φτιάξεις μια ταινία, να έχεις μια πρωτόλεια ιδέα. Πρέπει ο σκηνοθέτης να βρει έναν τρόπο να πλησιάσει τις εταιρίες ή να αποσπάσει κρατικά χρήματα για το θέμα που θέλει να κινηματογραφήσει.
Αναφερόμενος σε μια από τις παλιότερες ταινίες του, το Play (2011) και το χαρακτηρισμένο ως αμφιλεγόμενο θέμα του, ο Έστλουντ υποστήριξε ότι η πραγματική ιστορία στην οποία βασίστηκε η ταινία (και αφορά συμμορίες ανηλίκων στο Γκέτεμποργκ οι οποίες ληστεύουν κυρίως άλλους ανήλικους σε εμπορικά κέντρα της πόλης) εγείρει αντιπαράθεση από μόνη της, χωρίς ιδιαίτερη σκηνοθετική συμβολή. «Πάντως, μόλις αποκτήσεις μια γενική ιδέα για μια ταινία, το πρώτο πράγμα που έχεις να κάνεις είναι να πείσεις αμέσως κάποιον άλλο γιατί αυτή η ιδέα είναι τελικά ενδιαφέρουσα. Αυτός είναι ο βασικός κανόνας. Και αυτό ίσως να είναι ένα μεγάλο πρόβλημα με τη βιομηχανία του σινεμά στην Ευρώπη. Εδώ, οι περισσότεροι κάνουν αιτήσεις για χρήματα, αντί να προσπαθήσουν να προωθήσουν τις ιδέες τους για τις ταινίες που θέλουν να γυρίσουν. Στην Αμερική, πάλι, είναι όλα θέμα επιβίωσης. Είσαι εκεί έξω, στο δρόμο. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η σύγκριση των δύο συστημάτων, τα οποία έχουν πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα», επισήμανε ο σκηνοθέτης. Πάνω σε αυτό, ο ίδιος εστίασε στη διαφορετική καλλιτεχνική προσέγγιση των ταινιών στις δύο ηπείρους, χαρακτηρίζοντας την Αμερική πιο συμβατική και παραδοσιακή τόσο στη φόρμα, όσο και στο περιεχόμενο των φιλμ, ενώ στη Ευρώπη, όπως είπε, ακόμη και οι εταιρίες παραγωγής λειτουργούν διαφορετικά. «Οι διανομείς στην Ευρώπη είναι γενικά ασφαλείς. Έχουν ήδη λάβει κρατικά χρήματα για τη διανομή μιας ταινίας και δεν μοιάζουν να ενδιαφέρονται όσο στην Αμερική. Αυτό βέβαια δεν συμβαίνει παντού και πάντοτε», εξήγησε.
Μιλώντας για ζητήματα διαφήμισης και προώθησης των ταινιών του, ο σκηνοθέτης επισήμανε ότι αυτό που κάνει ο ίδιος είναι να ταξιδεύει πολύ και να δίνει πολλές συνεντεύξεις. «Αυτή είναι μια πολύ παραδοσιακή εικόνα ενός κινηματογραφιστή που πρέπει να αγωνίζεται για το έργο του. Δεν είναι κακό αυτό, απλά πάρα πολύ χρονοβόρο» σημείωσε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στον τρόπο με τον οποίο συνεχώς προσπαθεί να «ξεγελάσει» τα μέσα ενημέρωσης, κάνοντας λόγο για το βίντεο που ο ίδιος γύρισε και δημοσίευσε πριν κάποια χρόνια, το οποίο τον έδειχνε να γίνεται έξαλλος ακούγοντας ότι η ταινία του Ανωτέρα βία δεν κατάφερε να είναι μέσα στη λίστα με τις υποψηφιότητες για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας το 2014. «Πρέπει να μπορείς να παίζεις με τις συμβάσεις του συστήματος, να γίνεσαι ευρηματικός για να μπορείς να εκμεταλλευτείς το σύστημα προς όφελός σου», υπογράμμισε σχετικά.
Σχετικά με την αναγνώριση του έργου του σκηνοθέτη, ο παραγωγός και σταθερός συνεργάτης του, Erik Hemmendorff, που έδωσε επίσης το παρών στην συζήτηση, σημείωσε ότι αντιθέτως με τη γενική πεποίθηση, οι ταινίες του Ρούμπεν Έστλουντ έτυχαν θερμής υποδοχής στη χώρα του. Ωστόσο, ο κίνδυνος της αποτυχίας είναι πάντα υπαρκτός. «Έχουμε τη δική μας εταιρία παραγωγής και βάζουμε εμείς τα χρήματα. Άρα παίρνουμε διαρκώς και το μεγαλύτερο ρίσκο. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από κάποιον άλλο να δράσει για εμάς. Πρέπει να εφευρίσκουμε συνεχώς λύσεις στα προβλήματά μας» τόνισε ο παραγωγός.
Από την πλευρά του, ο Ρούμπεν Έστλουντ επέμεινε πολύ στην ανάγκη οι κινηματογραφιστές να μπορούν να διαμορφώνουν ένα ευρύ δίκτυο επικοινωνίας μεταξύ τους αλλά και με άλλους επαγγελματίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, έτσι ώστε όχι μόνο να εμπνέονται από νέες ιδέες, αλλά και να έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν και οι ίδιοι τις προτάσεις και τις γνώμες τους. «Είναι πολύ σημαντικό να μπορείς να διατηρείς καλές σχέσεις» επισήμανε. «Βγαίνοντας από τη σχολή κινηματογράφου νομίζεις ότι το παν είναι ένα καλό σενάριο. Ένα στιβαρό σενάριο θα μπορέσει να γίνει σίγουρα ταινία. Δυστυχώς όμως δεν είναι έτσι. Η ποιότητα ενός κινηματογραφικού προϊόντος βασίζεται προφανώς στην ενέργεια που βάζεις σε αυτό. Το οικονομικό κομμάτι όμως στηρίζεται κυρίως σε ένα κοινωνικό πλαίσιο που δεν μπορείς να αποφύγεις», πρόσθεσε ο ίδιος.
Για τη σχέση του με το κοινό, ο σουηδός σκηνοθέτης υποστήριξε ότι σε γενικές γραμμές οι αντιδράσεις των θεατών στις ταινίες του είναι περίπου οι ίδιες παντού, εξαιρουμένων κάποιων μικρών πολιτισμικών διαφορών. «Δεν καταφέρνουν να με εκπλήξουν εύκολα οι θεατές» πρόσθεσε, αφήνοντας ως εξαίρεση την Πολωνία, στην οποία οι ταινίες του πήγαν ανέλπιστα καλά εμπορικά και χωρίς ιδιαίτερη διαφήμιση. Ο ίδιος μίλησε επίσης και για άλλα ενδιαφέροντα θέματα που αφορούν στη ζωή του, τον τρόπο με τον οποίο εμπνεύστηκε την τελευταία του ταινία Το τετράγωνο, αλλά και τα μελλοντικά του κινηματογραφικά σχέδια, θεματικές που ανέπτυξε και στην ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 7 Νοεμβρίου 2017 στο πλαίσιο του φετινού φεστιβάλ.
Να σημειωθεί ότι οι νέοι και ανερχόμενοι εκπρόσωποι πωλήσεων, διανομείς και ειδικοί των νέων μέσων που συμμετέχουν στο φετινό Thessaloniki Locarno Industry Academy International είναι οι Maximilien Dejoie (Just a Moment, Λιθουανία), Anjali Mandalia (Thunderbird Releasing, Ηνωμένο Βασίλειο), Ivan Mihalic (Everything Works, Κροατία), István Mráz (Mozinet, Ουγγαρία), Joanna De Sousa (Outsider Films, Πορτογαλία), Isabella Weber (Europa Distribution, Ιταλία) και Χριστίνα Λιάπη (Heretic Outreach, Ελλάδα).
Χορηγός του Thessaloniki Locarno Industry Academy International είναι η εταιρεία παραγωγής Faliro House.
