Βαμπίρ

Vampyr

Άλλοτε εφιάλτης κι άλλοτε νανούρισμα, το Βαμπίρ είναι μία από τις πιο επιδραστικές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Η ιστορία είναι αποσπασματική και σύνθετη: οι χαρακτήρες (ένας άντρας, μια γυναίκα, η αδελφή της, μία κατάρα) στοιχειώνουν ο ένας τον άλλο, συνιστώντας διαφορετικά ορχηστρικά μέρη σε ένα έργο για την ελευθερία, τη λαγνεία και το πεπρωμένο. Εικόνες-φαντάσματα, η σύνθεση και ο φωτισμός των οποίων καλύπτουν όλο το εύρος της ασπρόμαυρης φωτογραφίας: υποφωτισμένα δωμάτια που κρύβουν μυστικά στις σκιές τους, γκρίζα τοπία της εξοχής που μοιάζουν σαν να ξεπήδησαν από την περίοδο τρόμου του Μονέ, εκτυφλωτικές εικόνες ενός ζωντανού-νεκρού σώματος. Ένα απολαυστικό κράμα εξπρεσιονισμού, παραμυθιού και λαχτάρας, όπου όλα είναι πιθανά και όλα οριστικά ανεκπλήρωτα, μια κατ’ ουσίαν κινηματογραφική πράξη, η οποία αποκαλύπτει όλες τις φυσικές και μεταφυσικές δυνάμεις του σινεμά.

Πρόγραμμα Προβολών

Δεν υπάρχουν προγραμματισμένες προβολές σε φυσικές αίθουσες.

Σκηνοθεσία: Καρλ Ντράγιερ

Σενάριο: Carl Th. Dreyer, Christen Jul (ελεύθερη διασκευή του διηγήματος «Καρμίλα» του Σέρινταν Λε Φανού)

Διεύθυνση φωτογραφίας: Rudolph Maté

Μοντάζ: Tonka Taldy

Ήχος: Hans Bittmann, Paul Falkenberg

Μουσική: Wolfgang Zeller

Ηθοποιοί: Julian West, Henriette Gerard, Jan Hieronimko, Maurice Schutz, Rena Mandel, Sybille Schmitz, Albert Bras, N. Babanini, Jane Mora, George Boidin

Παραγωγή: Film-Production Carl Dreyer

Σχεδιασμός παραγωγής: Hermann Warm

Σκηνικά: César Silvagni

Φορμάτ: DCP

Χρώμα: A/M

Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Γερμανία

Έτος Παραγωγής: 1932

Διάρκεια: 73'

Επικοινωνία: Danish Film Institute

Καρλ Ντράγιερ

Ο Δανός σκηνοθέτης Καρλ Ντράγιερ είναι παγκοσμίως γνωστός για τις ταινίες του για το πάθος και τη συμπόνια. Το έργο του χαρακτηρίζεται από εμφατικές απεικονίσεις της θρησκείας και κυρίως της μοίρας των γυναικών σε ανδροκρατούμενες κοινωνίες. Παράλληλα, η ιδιαίτερη μορφή ρεαλισμού που ακολουθεί, σύμφωνα με την οποία οι μικρές εκφράσεις του προσώπου είναι πιο σημαντικές από τις μεγαλύτερες κινήσεις στον χώρο, αποτελεί πηγή έμπνευσης για φιλοσοφικές αναλύσεις που υπερβαίνουν τον χρόνο παραγωγής. Ο Ντράγιερ γεννήθηκε στην Κοπεγχάγη το 1889. Ξεκίνησε την καριέρα του ως δημοσιογράφος και στη συνέχεια σκηνοθέτησε 14 ταινίες μεγάλου μήκους και 8 μικρού μήκους στη Δανία και τη Γαλλία. Οι ταινίες του εμπνέουν ιδιαίτερη συμπόνια για τις γυναίκες που βιώνουν αδικίες, αλλά οι καταπιεσμένες ηρωίδες του, συχνά απόκληρες της κοινωνίας, επιδεικνύουν πνευματική υπεροχή, ενσυναίσθηση και (συχνά θρησκευτική) πίστη. Είναι διάσημος για τη σχολαστική σχεδίαση του κάθε κάδρου πριν από κάθε γύρισμα και για το τολμηρά μοντέρνο κινηματογραφικό του στυλ. Στο βωβό αριστούργημά του Το πάθος της Ιωάννας της Λωραίνης (1928), τα κοντινά πλάνα στο ειλικρινές πρόσωπο της ηθοποιού Ρενέ Φαλκονετί δίνουν μια απτή, αισθητή ή «απτική» απεικόνιση του πνευματικού πάθους της αγίας, σε αντίθεση με την κακία που διακρίνει τους δικαστές της. Μια άλλη ταινία που άγγιξε περισσότερο το κοινό είναι η ταινία μικρού μήκους They Reached the Ferry (1948), με θέμα την βόλτα ενός ζευγαριού με μια μοτοσικλέτα. Η ταχύτατη διαδρομή τους σε κατάσταση ευφορίας μέσα σε ένα δανέζικο τοπίο λήγει άδοξα – με τη μεταφορά τους σε φέρετρα. Η ταινία Ο Λόγος (1955) συνιστά παράδειγμα της «κινηματογραφικής υπερβατικότητας», καθώς μια γυναίκα ανασταίνεται από τον θάνατο χάρη στην πίστη της κόρης της και στα λόγια του Αγίου Ιωάννη: «και ο λόγος έγινε σάρκα». Στο έργο Μέρες οργής (1943) ο Ντράγιερ μελετά την έλλειψη συναισθημάτων και τη δυνατότητα υπερφυσικής μεταφοράς στις ανθρώπινες σχέσεις στο πλαίσιο ενός κυνηγιού μαγισσών, ενώ και στο Βαμπίρ (1932), μια σχεδόν σουρεαλιστική περιγραφή της παραφροσύνης και της εξαφάνισης της υποκειμενικότητας δίνει υπόσταση σε εικονικές, φιλοσοφικές δυνάμεις. Η τελευταία του ταινία, η Γερτρούδη (1964), διερευνά την πραγματικότητα και τη σημασία των μεγαλειωδών συναισθημάτων στην ατομική ζωή. Ο Ντράγιερ πέθανε στην Κοπεγχάγη το 1968.