Μουσική σε κίνηση: Η τέχνη του film scoring

Πρόγραμμα & info

Μην σκέφτεσαι σαν συνθέτης
Coti K.
Κυριακή 3 Νοεμβρίου, Παύλος Ζάννας, 10:30-12:00
Ελεύθερη είσοδος, με σειρά προτεραιότητας

Ο μουσικός, μηχανικός ήχου, συνθέτης, installation artist και δισκογραφικός παραγωγός Coti K. θα ασχοληθεί με αυτοσχεδιασμούς, ανασφάλειες, τυχαιότητες, αποτυχίες, και εξωσωματικές εμπειρίες.

Ο Κωνσταντίνος Λουκάς Ρολάνδος Κυριάκος έχει γράψει μουσική και έχει σχεδιάσει τον ήχο σε δημιουργίες για το θέατρο, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, το χοροθέατρο, καθώς και για οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις. Έχει συνεργαστεί με πολλούς καλλιτέχνες, ανάμεσα στους οποίους είναι οι Tuxedomoon, Στέρεο Νόβα, Δημήτρης Παπαϊωάννου, Γιώργος Λάνθιμος, Άγγελος Φραντζής, Νίκος Βελιώτης, Μιχάλης Δέλτα, Γιάννης Αγγελάκας, Blaine Reininger κ.ά. Από το 1992 μέχρι σήμερα έχει κυκλοφορήσει επτά δίσκους ως Coti K. και άλλους τρεις ως The Man From Managra.

 

Ο ρόλος της κινηματογραφικής μουσικής
Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ
Δευτέρα 4 Νοεμβρίου, Παύλος Ζάννας, 11:00-12:30
Ελεύθερη είσοδος, με σειρά προτεραιότητας

Ο σπουδαίος Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ, ο κορυφαίος κινηματογραφικός συνθέτης της Πολωνίας, καθώς και ένας από τους πιο διαπρεπείς δημιουργούς μουσικής για τον κινηματογράφο της γενιάς του, θα μιλήσει για τον ρόλο της μουσικής στον κινηματογράφο, τον τρόπο με τον οποίο διασταυρώνονται η δουλειά ενός κινηματογραφικού συνθέτη με εκείνη του σκηνοθέτη, αλλα και για το κατά πόσο ένας συνθέτης έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει πρωτοβουλίες στο πλαίσιο μιας κινηματογραφικής παραγωγής.

Ο Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ απέκτησε φήμη διεθνούς κλίμακας μέσα από τη συνεργασία του με τον συμπατριώτη του, Κριστόφ Κισλόφσκι, γράφοντας τη μουσική για τις ταινίες Δίχως τέλος, Δεκάλογος, Η διπλή ζωή της Βερόνικα, καθώς και για την περίφημη Τριλογία των Χρωμάτων. Το 1998, ο Πράισνερ αφιέρωσε το έργο του Requiem for My Friend στον Κισλόφσκι, που είχε φύγει από τη ζωή δύο χρόνια νωρίτερα, ενώ δύο από τα κομμάτια του έργου ακούγονται στις ταινίες Το δέντρο της ζωής (2011) του Τέρενς Μάλικ και Η τέλεια ομορφιά (2013) του Πάολο Σορεντίνο, αντίστοιχα. Ο Πράισνερ έχει επίσης συνεργαστεί με πολλούς ακόμη διάσημους σκηνοθέτες, ανάμεσα στους οποίους οι Τόμας Βίντερμπεργκ, Λουί Μαλ, Έκτορ Μπαμπένκο, Ζαν Μπεκέρ, Σόρεν Γιάκομπσεν, Φερνάντο Τρουέμπα, Ανιέσκα Χόλαντ, ενώ η πιο πρόσφατη δουλειά του για τον κινηματογράφο ήταν στην ελληνική παραγωγή Ο άνθρωπος του Θεού (2021) σε σκηνοθεσία της Γελένα Πόποβιτς. Ο πολωνός συνθέτης έχει αμέτρητα βραβεία στο ενεργητικό του, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν η Αργυρή Άρκτος της Μπερλινάλε για την ταινία The Island on Bird Street (1997) του Σόρεν Γιάκομπσεν, καθώς και τα βραβεία Σεζάρ για τη μουσική στις ταινίες Τρία Χρώματα: Η κόκκινη ταινία (1994) του Κριστόφ Κισλόφσκι και Élisa (1996) του Ζαν Μπεκέρ.

 

Σκέψεις για τη μουσική στον κινηματογράφο
Νίκος Κυπουργός
Δευτέρα, 4 Νοεμβρίου, Παύλος Ζάννας, 13:00-14:30
Ελεύθερη είσοδος, με σειρά προτεραιότητας

Ο Νίκος Κυπουργός μάς προσκαλεί σε μια μικρή ξενάγηση στην ιστορία και στον ρόλο της μουσικής του κινηματογράφου, στα στάδια της παραγωγής της, στις συνεργασίες με τον σκηνοθέτη, τον μοντέρ, τον σχεδιαστή ήχου σε μια ταινία, παρουσιάζοντας μια σειρά από σκέψεις και προβληματισμούς μέσα από την πολυετή προσωπική εμπειρία του ως συνθέτης.

Ο Νίκος Κυπουργός σπούδασε Θεωρία της Μουσικής και Σύγχρονες Τεχνικές με τον Γιάννη A. Παπαϊωάννου και, παράλληλα, Νομική και Πολιτικές Επιστήμες στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Συνέχισε τις μουσικές του σπουδές στο Παρίσι με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση, στο Conservatoire de Paris, καθώς και δίπλα στους Max Deutsch και Ιάννη Ξενάκη. Μελέτησε επίσης Εθνομουσικολογία και Μουσική Παιδαγωγική. Στενός συνεργάτης του Μάνου Χατζιδάκι και ενορχηστρωτής σημαντικών έργων του, έχει γράψει έργα για ορχήστρα και για χορωδία, μουσική για χορό, τραγούδια. Έχει επίσης ασχοληθεί με το μουσικό θέατρο (όπερα, μουσική κωμωδία, μιούζικαλ), έχοντας συνθέσει μουσική για περισσότερες από εβδομήντα θεατρικές παραστάσεις και άλλες τόσες ταινίες, ελληνικές και διεθνείς. Για τη μουσική του έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

 

Συνθέτοντας μια ζωή ανάμεσα στο Χόλιγουντ και την Ελλάδα
Κώστας Χριστίδης (Kostas Christides)
Συντονίστρια: Ελένη Μητσιάκη
Τρίτη 5 Νοεμβρίου, Παύλος Ζάννας, 11:00-12:30
Ελεύθερη είσοδος, με σειρά προτεραιότητας

Μια ανοιχτή συζήτηση για τη σύνθεση μουσικής για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση στο Χόλιγουντ. Από το «πώς να βρω δουλειά» στο «πώς να κάνω τη δουλειά». Ο συνθέτης Κώστας Χριστίδης (Kostas Christides) θα μιλήσει για τη διαδικασία της σύνθεσης μουσικής για τον κινηματογράφο, αλλά και για το πώς μετατρέπεται η πρωτότυπη μουσική σε σημαντικό και θεμελιώδες στοιχείο της αφήγησης. Μια διαδικασία που δεν εξαντλείται σε ένα απλό «γράφω τη μουσική μιας ταινίας», αλλά και επεκτείνεται στο πώς να χτίσει κανείς τη σωστή σχέση εργασίας με τον σκηνοθέτη, να φανεί αποδοτικός και συνεπής απέναντι στα χρονοδιαγράμματα της παραγωγής, αλλά και να συνεργαστεί επιτυχημένα με μια ομάδα ανθρώπων που θα συνεισφέρει στην ολοκλήρωση του πρότζεκτ. Επιπλέον, θα σταθεί στις διαφορές της σύνθεσης μουσικής για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, καθώς και στο πώς προσαρμόζει και εφαρμόζει τις μεθόδους του δουλεύοντας για λογαριασμό μιας ελληνικής παραγωγής. Στη διάρκεια της συζήτησης θα παρουσιαστεί οπτικοακουστικό υλικό, το οποίο περιλαμβάνει αρχεία από ηχογραφήσεις, κινηματογραφικές σκηνές, αναλύοντας το «πριν» και το «μετά» την προσθήκη της μουσικής, καθώς και πρωτότυπα αρχεία εργασίας που φέρνουν στο φως τα διάφορα στάδια της δουλειάς του.

Ο Κώστας Χριστίδης (Kostas Christides) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Έχοντας αναπτύξει πάθος για την κινηματογραφική μουσική ήδη από την εφηβική ηλικία, και αφότου ολοκλήρωσε τις μουσικές σπουδές του στο Λονδίνο, μετακόμισε στο Λος Άντζελες, όπου γνώριστηκε και συνεργάστηκε με τον καταξιωμένο συνθέτη του Χόλιγουντ, Κρίστοφερ Γιανγκ. Λίγα χρόνια αργότερα, ξεκίνησε να εργάζεται ως ανεξάρτητος συνθέτης και ενορχηστρωτής. Ο κατάλογος με τις δουλειές του περιλαμβάνει τις παραγωγές του Netflix Benji, Love and Gelato, Baytown Outlaws, Love Happens, Dark Ride, ενώ έχει αναλάβει την ενορχήστρωση σε πολλές ακόμη ταινίες, μεταξύ των οποίων οι Spiderman 3, The Hurricane, Swordfish, Sweet November, The Core, The Exorcism Of Emily Rose, A Quiet Place: Day One. Έχει επίσης ενώσει δυνάμεις με ορισμένους από τους επιφανείς έλληνες κινηματογραφιστές όπως ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης. Έπειτα από τη συνεργασία τους στις ταινίες Αν… και Ένας άλλος κόσμος, τη σκυτάλη πήρε η δεύτερη σεζόν του Μαέστρο, της πρώτης ελληνικής τηλεοπτικής σειράς που πήρε παγκόσμια διανομή από την πλατφόρμα του Netflix.

 

O ήχος του σκηνοθέτη και το βλέμμα της μουσικού
Ευανθία Ρεμπούτσικα & Τάσος Μπουλμέτης
Τρίτη 5 Νοεμβρίου, Παύλος Ζάννας, 13:00-14:30
Ελεύθερη είσοδος, με σειρά προτεραιότητας

Ο Τάσος Μπουλμέτης και η Ευανθία Ρεμπούτσικα παρουσιάζουν και συνομιλούν για τον τρόπο και τη μέθοδο της συνεργασίας τους. Στο masterclass θα συζητηθούν θεματικές όπως η μουσική στο στάδιο της γραφής του σεναρίου και της προετοιμασίας, η σχέση σκηνοθέτη και μουσικού πριν και μετά τα γυρίσματα, τα θέματα, τα μοτίβα και οι γέφυρες σε ένα κινηματογραφικό score, τα ηχητικά αποσπάσματα, όπως και η σχέση ανάμεσα στον σχεδιασμό ήχου (sound design) και τη μουσική.

Η Ευανθία Ρεμπούτσικα σπούδασε βιολί στο Πατραϊκό Ωδείο και συνέχισε με θεωρητικά στο Ωδείο Αθηνών και στην École Normale de Musique, στο Παρίσι. Ξεκίνησε την καριέρα της στην ελληνική μουσική σκηνή ως μέλος του κουαρτέτου των αδελφών Ρεμπούτσικα, με το οποίο περιόδευσε στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 1970 μέχρι το 1979, συνεργάστηκε με πολλούς Έλληνες συνθέτες και ερμηνευτές. Έχει συνεργαστεί ως βιολίστρια με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Τρίτου προγράμματος καθώς και με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 συμμετείχε στον Μουσικό Αύγουστο, που διοργάνωσε ο Μάνος Χατζιδάκις. Η πρώτη δισκογραφική δουλειά της Στη Λίμνη με τις παπαρούνες (Lyra) ήρθε το 1993, όταν σε συνεργασία με τον Παναγιώτη Καλαντζόπουλο έγραψε τη μουσική για τα τραγούδια που ερμήνευσε η Κρίστυ Στασινοπούλου. Ακολούθησαν πάνω από δέκα ακόμη δισκογραφικές δουλειές. Έχει συνθέσει μουσική για πολλές τηλεοπτικές σειρές και θεατρικές παραστάσεις. Υπέγραψε τη μουσική στις κινηματογραφικές ταινίες: Πολίτικη κουζίνα, Νοτιάς και 1968 του Τάσου Μπουλμέτη, Φωνή Αιγαίου της Λυδίας Καρρά, Babam ve Oğlum και Ulak του Τζαγκάν Ιρμάκ και Birlesen Gönüller του Χασάν Κιράτζ. Για τη μουσική του Babam ve Oğlum, το 2006, ανακηρύχθηκε Μουσική Ανακάλυψη της χρονιάς από τη Διεθνή Ακαδημία Σάουντρακ και τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερου Νέου Συνθέτη.

Ο Τάσος Μπουλμέτης σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και Παραγωγή και Σκηνοθεσία Κινηματογράφου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (UCLA), με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση. Στο UCLA υπήρξε βοηθός καθηγητή στη σκηνοθεσία ηθοποιών για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Στην Ελλάδα ξεκίνησε την καριέρα του ως σκηνοθέτης/παραγωγός τηλεοπτικών εκπομπών. Το 1990 έγραψε, σκηνοθέτησε κι ήταν συμπαραγωγός στην ταινία Εργοστάσιο ονείρων που γυρίστηκε σε βίντεο και μεταγράφηκε σε φιλμ 35mm. Η ταινία κέρδισε 8 βραβεία στην Ελλάδα και το Χρυσό Βραβείο Ταινίας Φαντασίας στο Φεστιβάλ του Χιούστον. Επί σειρά ετών σκηνοθετούσε τηλεοπτικά διαφημιστικά για ελληνικά και ευρωπαϊκά πρακτορεία. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του ήταν η Πολίτικη κουζίνα στην οποία υπήρξε σεναριογράφος, σκηνοθέτης και συμπαραγωγός. Η ταινία κατέγραψε τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών στην Ελλάδα, με πάνω από 1,6 εκ. εισιτήρια, διανεμήθηκε σε 45 χώρες σε όλο τον κόσμο, προβλήθηκε σε πολλά διεθνή φεστιβάλ και τιμήθηκε με 8 Βραβεία Ποιότητας στην Ελλάδα, ενώ αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της χώρας για τα Όσκαρ του 2005. Η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του, Νοτιάς, είναι μια κωμωδία ενηλικίωσης στην Ελλάδα του ’70, ενώ η πιο πρόσφατη δουλειά του, το 1968, είναι ένα docufiction για τον θρυλικό ευρωπαϊκό τελικό μπάσκετ μεταξύ ΑΕΚ και Σλάβια Πράγας, στις 4 Απριλίου 1968, την ημέρα που δολοφονήθηκε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου και ο πρώτος εκλεγμένος Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Εργάζεται, επίσης, ως επισκέπτης Καθηγητής σε εκπαιδευτικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο, όπως στο UCLA, το Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, το Πανεπιστήμιο Bilgi της Κωνσταντινούπολης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Βηρυτού, το Metropolitan College Αθηνών κ.ά. Αυτή την περίοδο είναι τακτικός Καθηγητής της Παραγωγής Ντοκιμαντέρ στο New York College Αθηνών.

 

Το ταξίδι της μουσικής σε μια κινηματογραφική ταινία
Σουζάνα Πέριτς
Τετάρτη, 6 Νοεμβρίου, Παύλος Ζάννας, 11:00-12:30
Ελεύθερη είσοδος, με σειρά προτεραιότητας

Από την πρωτότυπη ιδέα μιας ιστορίας μέχρι την τελική μορφή ενός σεναρίου, το κάστινγκ, τη φωτογραφία, τα κουστούμια και τον σχεδιασμό της παραγωγής, πότε ακριβώς τρυπώνει η σκέψη της μουσικής στην εξίσωση; Η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει ακριβώς απάντηση. Δεν υπάρχει σωστός ή λανθασμένος δρόμος, δεν υπάρχουν κανόνες που καθορίζουν τη διαδικασία. Το μόνο σίγουρο είναι πως η ταινία βρίσκεται πάντα στη θέση του οδηγού, εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή στον χρόνο, με το συγκεκριμένο σύνολο από χαρακτήρες. Ωστόσο, εκεί που υπάρχει απάντηση είναι στο πώς εδραιώνει η μουσική τη θέση της εκείνη τη χρονική στιγμή, αλλά και στο πώς μετατρέπεται σε κομβικό σκέλος μιας συγκεκριμένης ιστορίας. Η αποστολή ενός μοντέρ μουσικής είναι να αναζητήσει αυτή την απάντηση, ενώ εκείνη του συνθέτη είναι να την ανακαλύψει.

H Σουζάνα Πέριτς εργάζεται ως μοντέζ μουσικής από το 1986, έχοντας συμμετάσχει σε διάσημες ταινίες, τόσο παραγωγές μεγάλων στούντιο όσο και ανεξάρτητα φιλμ, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν οι Something Wild (1986), Casualties of War (1988), Naked Lunch (1991), The Silence οf the Lambs (1991), Philadelphia (1993), Kundun (1997), The Lord οf the Rings (2001), The Pianist (2002), Angels In America (2003), All Is Lost (2012), Lady Bird (2017), Little Women (2019), Never Rarely Sometimes Always (2019), Barbie (2023). Έχει συνεργαστεί με σπουδαίους κινηματογραφικούς δημιουργούς όπως οι Γκρέτα Γκέργουιγκ, Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, Τζόναθαν Ντέμι, Ρόμαν Πολάνσκι, Μάρτιν Σκορσέζε, Πίτερ Τζάκσον, Τζέι Σι Τσάντορ, αλλά και με θρυλικούς κινηματογραφικούς συνθέτες όπως οι Φίλιπ Γκλας, Ένιο Μορικόνε, Αλεξάντρ Ντεσπλά, Ρέιτσελ Πόρτμαν, Χάουαρντ Σορ. Είναι μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών & Επιστημών, καθώς και τακτικό μέλος στην κριτική επιτροπή που απονέμει το Όσκαρ Καλύτερης Σπουδαστικής Ταινίας.