57ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
3-13 Νοεμβρίου 2016
ΤΟ LOCARNO INDUSTRY ACADEMY INTERNATIONAL
ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Συζήτηση με τον σκηνοθέτη Αμίρ Ναντερί,
πρόεδρο της διεθνούς κριτικής επιτροπής του 57ου ΦΚΘ
3-13 Νοεμβρίου 2016
ΤΟ LOCARNO INDUSTRY ACADEMY INTERNATIONAL
ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Συζήτηση με τον σκηνοθέτη Αμίρ Ναντερί,
πρόεδρο της διεθνούς κριτικής επιτροπής του 57ου ΦΚΘ
Την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον ιρανό σκηνοθέτη και πρόεδρο της κριτικής επιτροπής του 57ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Αμίρ Ναντερί, είχαν την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2016, νέοι επαγγελματίες του κινηματογραφικού χώρου που συμμετέχουν στο Locarno Industry Academy International που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Αγοράς της φετινής διοργάνωσης.
Το Locarno Industry Academy International είναι μια εκπαιδευτική πλατφόρμα που έχει ως στόχο να βοηθήσει τους νέους επαγγελματίες του σινεμά να επεκτείνουν τις επαγγελματικές εμπειρίες και διασυνδέσεις τους στους τομείς των διεθνών πωλήσεων, του μάρκετινγκ, της διανομής, της παρουσίασης και του προγραμματισμού. Η επίσημη «πρεμιέρα» του Locarno Industry Academy International στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της Αγοράς του ΦΚΘ και ολοκληρώνεται την Παρασκευή 11 Νοεμβρίου.
Στη συζήτηση, την οποία συντόνισε ο παραγωγός Μπεχρούζ Χασεμιάν, ο Αμίρ Ναντερί παρομοίασε τον κινηματογράφο με την ερωτική σχέση που «κάποιες φορές σε κάνει να αισθάνεσαι υπέροχα, ενώ άλλοτε σε πονάει», ενώ ο ίδιος δήλωσε ότι εξακολουθεί να είναι ερωτευμένος με το σινεμά για περισσότερο από 40 χρόνια.
Αρχικά ο κ. Ναντερί ανέφερε ότι έκανε την πρώτη του ταινία όταν ήταν 23 ετών, αλλά από τα 17 του εργαζόταν στα κινηματογραφικά πλατό κάνοντας βοηθητικές δουλειές. Το 1968 ταξίδεψε στο Λονδίνο, όπου ήρθε σε επαφή με το νέο κύμα του γαλλικού σινεμά και έπειτα αποφάσισε να κάνει την πρώτη του ταινία, χωρίς να έχει καθόλου χρήματα. Συνεργάστηκε μάλιστα με κάποιον που ήθελε να γίνει ηθοποιός, ο οποίος μάλιστα πούλησε τα κοσμήματα της γυναίκας του για να συνεισφέρει οικονομικά, ενώ ο ίδιος ο σκηνοθέτης αναγκάστηκε να δανειστεί χρήματα. «Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί η πρώτη μου ταινία, κατά τη διάρκεια των οποίων έμαθα πολλά για την αγάπη, τη φιλοδοξία, τη ζωή και φυσικά το σινεμά. Τότε ήμουν νέος και ανόητος με την καλή έννοια. Κάποιες φορές μπορεί να μην έχεις λεφτά αλλά παίρνεις ρίσκα και συνεχίζεις. Αφού κάνεις δυο-τρεις ταινίες αποκτάς εμπειρία, αλλά αρχίζεις να χάνεις την αθωότητά σου και ο κινηματογράφος τα χρειάζεται και τα δύο».
Όπως είπε ο κ. Ναντερί οι επόμενες ταινίες του ήταν πιο μεγάλες, με επαγγελματίες ηθοποιούς και είχαν εμπορικό προσανατολισμό, ωστόσο «δεν έβγαιναν από την καρδιά μου. Τώρα είμαι στο ίδιο επίπεδο με εσάς», είπε στους νέους δημιουργούς, συμπληρώνοντας «παλεύω να βρω χρήματα και χώρους για να προβάλλω την ταινία μου, όμως κάνω τις ταινίες που θέλω κι αυτό με κάνει ευτυχισμένο».
Ο σκηνοθέτης ρωτήθηκε για την πορεία του στο σινεμά και για τους αγαπημένους του σκηνοθέτες. Όπως ανέφερε, στο Ιράν είχε επαφή περισσότερο με το αμερικάνικο σινεμά, ενώ γνώρισε το ευρωπαϊκό μόνο όταν εξοικονόμησε κάποια χρήματα και ταξίδεψε στην Ευρώπη. Ο ίδιος είπε ότι έμαθε πολλά από τον Φελίνι και τον Κιαροστάμι, χωρίς να σκεφτεί ποτέ να τους αντιγράψει γιατί «το σημαντικό είναι να είσαι αυθεντικός», όπως σημείωσε. Επίσης, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον Θόδωρο Αγγελόπουλο, μιλώντας για την τεχνική του αρτιότητα στη χρήση της κάμερας, αλλά και στον Τζον Κασσαβέτη για την ευαισθησία και την αγάπη του για τον άνθρωπο, καθώς και τον τρόπο που άλλαξε το σινεμά.
O κ. Ναντερί αναγνώρισε ότι για τους σημερινούς νέους κινηματογραφιστές η κατάσταση είναι πολύ πιο δύσκολη σε σχέση με πριν από μερικές δεκαετίες, γιατί αν παλαιότερα ήταν 5 ή 10 οι σκηνοθέτες που πάλευαν να βρουν χρηματοδότηση και διανομή σε μια χώρα, τώρα είναι εκατοντάδες. «Οι σκηνοθέτες αφιερώνουν το 90% της ενέργειάς τους στο να βρουν χρηματοδότηση και το 10% στο δημιουργικό κομμάτι, πράγμα που τους προκαλεί μεγάλη πίεση», υπογράμμισε ο δημιουργός. Όπως είπε, και ο ίδιος ως μέλος κριτικών επιτροπών αισθάνεται πίεση γιατί οι δημιουργοί έχουν επενδύσει μεγάλο κομμάτι από το χρόνο και την ενέργειά τους, καθώς οι ταινίες είναι πολλές και τα βραβεία λίγα.
Αν και ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν βρέθηκε στο Locarno Industry Academy International για να δώσει κάποια συνταγή επιτυχίας, ούτε να θέσει κανόνες, αφού όπως είπε «η τέχνη είναι κάτι πολύ αφηρημένο, είναι το πεδίο των συναισθημάτων». Το τρίπτυχο των συμβουλών που έδωσε ο ίδιος ήταν «αυθεντικότητα, συνέπεια, δίψα για μάθηση». Επίσης πρότεινε στους νέους δημιουργούς να ξεκινήσουν κάνοντας ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού, έτσι ώστε κάνεις να μην ζημιωθεί, αν η ταινία δεν πάει καλά εμπορικά.
«Μείνετε πιστοί στην αυθεντικότητα», επανέλαβε πολλές φορές ο κ. Ναντερί κατά τη διάρκεια της συζήτησης με τους νέους κινηματογραφιστές, συμβουλεύοντάς τους να ακολουθούν τις δικές τους επιλογές, όχι να αντιγράφουν άλλους. «Η αυθεντικότητα είναι το απόλυτο κριτήριο, χωρίς μια αυθεντική ιστορία θα χαθείτε, έχοντας ξοδέψει χρήματα και ενέργεια. Το κοινό οσμίζεται τι είναι αντιγραφή και τι πηγάζει από την καρδιά σας και είναι διατεθειμένο να πληρώσει για καθετί αυθεντικό. Θα βρείτε το κοινό σας, ακόμα και αν είναι πέντε άτομα μέσα στην κινηματογραφική αίθουσα. Πέρα από την τεχνική, ο κινηματογράφος είναι επικοινωνία από καρδιάς. Αν παραμείνετε πιστοί στην αυθεντικότητα, έχετε περισσότερες πιθανότητες να βρείτε κοινό και χώρο να προβάλλετε την ταινία σας. Αν δεν πάει καλά η πρώτη ταινία, τότε να έχετε υπομονή για τη δεύτερη ή την τρίτη. Ο κινηματογράφος είναι σαν τον μαραθώνιο αγώνα δρόμου, χρειάζεται επιμονή» είπε ο δημιουργός, προσθέτοντας ότι η μάθηση προκύπτει από τα λάθη που κάνει ο καθένας στην πορεία του κι όχι από τα σωστά.
«Μαθαίνετε όσα περισσότερα μπορείτε από άλλους σκηνοθέτες, μαθαίνετε διαρκώς νέα πράγματα για τη δουλειά σας, αυτό θα σας δώσει αυτοπεποίθηση» προέτρεψε ο κ. Ναντερί τους νέους επαγγελματίες. Η συμβουλή που έδωσε ο ίδιος είναι να επιλέξει κάθε δημιουργός δύο ή τρεις αγαπημένους του σκηνοθέτες -κατά προτίμηση όχι από τη χώρα του- και να παρακολουθήσει τον τρόπο που κάνουν σινεμά, πώς χρησιμοποιούν την κάμερα, τους ήχους, τις σιωπές.
Ο κ. Ναντερί επέμεινε πολύ στην ανάγκη οι κινηματογραφιστές να διατηρούν καλή φυσική κατάσταση, να αποφεύγουν το αλκοόλ, το κάπνισμα ή τη χρήση ουσιών, γιατί κάτι τέτοιο μπορεί να τους κάνει δύσθυμους ή ευέξαπτους. «Ποτέ δεν ξέρετε πότε θα προκύψει η ευκαιρία για να κάνετε την ταινία που θέλετε. Πρέπει λοιπόν να αισθάνεστε καλά, να είστε έτοιμοι ψυχικά και σωματικά. Να ασκείστε κάθε πρωί, τουλάχιστον μισή ώρα και να κοιμάστε αρκετά για να έχετε ενέργεια, όπως οι δρομείς. Έχετε υπομονή, καλή υγεία και αυθεντικότητα, συνεχίστε να μαθαίνετε και μη χάνετε την ελπίδα σας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Να σημειωθεί ότι στο Locarno Industry Academy International οι νέοι και ανερχόμενοι εκπρόσωποι πωλήσεων, διανομείς και ειδικοί των νέων μέσων συμμετέχουν σε ένα ειδικό workshop όπου έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν, να μοιραστούν εμπειρίες και να συναντήσουν σημαντικούς επαγγελματίες του διεθνούς κινηματογραφικού χώρου, μέσα από συζητήσεις, παρουσιάσεις και ομαδικά εργαστήρια. Επιπλέον, παίρνουν μέρος σε μια σειρά από δραστηριότητες που διοργανώνει η Αγορά του 57ου ΦΚΘ, όπως, μεταξύ άλλων, συναντήσεις και σεμινάρια με εκπροσώπους του παγκόσμιου κινηματογραφικού τομέα.
Χορηγός του Locarno Industry Academy International στη Θεσσαλονίκη είναι η εταιρεία παραγωγής Faliro House.
Όλες οι ενότητες και η Αγορά του 57ου ΦΚΘ χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2014-2020.
