South by Southeast: Μια πλατφόρμα συνεργασίας για τα Κέντρα Κινηματογράφου Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο 57ο ΦΚΘ

57ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
3-13 Νοεμβρίου 2016

SOUTH BY SOUTHEAST:
ΜΙΑ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΤΟ 57ο ΦΚΘ

Η εγκαινίαση της πλατφόρμας συνάντησης «South by Southeast», με τη συμμετοχή εκπροσώπων των Κέντρων Κινηματογράφου από την Νοτιοανατολική Ευρώπη, πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2016, στην Αποθήκη Γ΄, στο πλαίσιο της Αγοράς του 57ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση ήταν συνδιοργάνωση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, του Γραφείου Creative Europe Media και του SEE Cinema Network, σε συνεργασία με το ΦΚΘ.

Έχοντας ως στόχο την ανεύρεση τρόπων για εποικοδομητικότερες συνεργασίες, το «South by Southeast» θα βοηθήσει να αναπτυχθούν συμπαραγωγές και συνεργασίες για τη διανομή ταινιών. Ορισμένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στη συνάντηση, ήταν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κινηματογραφικοί παραγωγοί στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η ανάγκη δημιουργίας συμπαραγωγών με διεθνείς εταιρείες και η διείσδυση τους στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά.

Την συζήτηση άνοιξε η διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου Ηλέκτρα Βενάκη, καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες: «Είμαστε εδώ για να ακούσουμε τους παραγωγούς, αυτό το κομμάτι της κινηματογραφικής βιομηχανίας που συνδιαλέγεται με τους δημιουργούς του σινεμά και να μάθουμε τους προβληματισμούς και τις εμπειρίες τους».

Τους πολλαπλούς τρόπους αλλά και το ιδιαίτερο περιβάλλον στο οποίο κινείται μια εταιρία κινηματογραφικής παραγωγής ανέφερε στην τοποθέτηση του ο Κωνσταντίνος Κοντοβράκης, εκπρόσωπος της εταιρίας παραγωγής Heretic Films: «Το πιο σημαντικό είναι να κατανοήσουμε το πώς εργαζόμαστε σε αυτή την συγκεκριμένη περιοχή της Ευρώπης, μια περιοχή με ποικιλία πολιτισμών και ιστορίας. Για μας ήταν ανάγκη να προσανατολιστούμε στο κομμάτι των πωλήσεων και να μην περιοριστούμε μόνο στην διαδικασία της παραγωγής. Καταφέραμε με αυτόν τον τρόπο να διαχειριζόμαστε σε διεθνές επίπεδο τα δικαιώματα σημαντικών τίτλων με δικαιώματα προβολής σε Φεστιβάλ και στην τηλεόραση και με διανομή στους κινηματογράφους».

Με τη σειρά της, η Μαρία Δρανδάκη από την εταιρία παραγωγής Homemade Films κατέθεσε τις εμπειρίες της από την συμπαραγωγή της ταινίας Interruption του Γιώργου Ζώη, η οποία πέρυσι συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του 56ου ΦΚΘ. «Ξεκινώντας το project του Interruption πριν τρία χρόνια, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια της προετοιμασίας μας ήταν η επαφή μας με ένα γραφείο παραγωγής από την Κροατία, το οποίο συμμετείχε ως συμπαραγωγός στην ταινία. Αυτό που έκανε ακόμη ενδιαφέρουσα την εμπειρία μας ήταν η κοινή πεποίθηση που υπήρχε και από τις δύο πλευρές ότι όποια χρήματα θα επενδύαμε από κοινού στο project θα έπρεπε απαραιτήτως να αφορούν όσο το δυνατόν περισσότερο στο δημιουργικό κομμάτι της ταινίας», είπε η κα Δρανδάκη. Η ίδια αναφέρθηκε και στον σημαντικότερο παράγοντα δυσκολίας, σε ότι αφορά στις συμπαραγωγές μεταξύ χωρών των Βαλκανίων: «Έχω την αίσθηση ότι το ασταθές πολιτικό περιβάλλον δημιουργεί πολλαπλές δυσκολίες σε ό,τι αφορά στην παραγωγή μιας ταινίας. Αυτό για μας σημαίνει καθυστερήσεις, ακυρώσεις, αναπροσαρμογές σχεδιασμού και προγραμματισμού, προκειμένου να γλιτώσουμε χρόνο και χρήμα».

Στις ιδιαιτερότητες που αφορούν στην παραγωγή μιας ταινίας τεκμηρίωσης (ντοκιμαντέρ) αναφέρθηκε αμέσως μετά η παραγωγός Μαρτίτσκα Μποζίλοβα από την εταιρία παραγωγής Agitprop: «Ενδεχομένως να υπάρχουν πολλά γραφεία και εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο, ωστόσο δεν υπάρχει για όλους η απαιτούμενη πρακτική γνώση για το πώς θα προωθήσουν μια ταινία στα κινηματογραφικά φεστιβάλ. Ειδικά σε ότι αφορά στο ντοκιμαντέρ, συμβαίνει η υποστήριξη να μην είναι πάντα το ίδιο θερμή, όπως ίσως συμβαίνει στις ταινίες τεκμηρίωσης, καθώς η θεματολογία ποικίλει και τα θέματα πολλές φορές δεν είναι το ίδιο ελκυστικά όπως στις ταινίες μυθοπλασίας. Ως προς αυτό, ξεχωριστή για παράδειγμα είναι η περίπτωση του ντοκιμαντέρ Κισμέτ της Νίνας Μαρίας Πασχαλίδου, που είχε ένα αρκετά ελκυστικό θέμα -τις τουρκικές σαπουνόπερες και την προβολή τους στο εξωτερικό-, ώστε να βρει εύκολα τα αντίστοιχα κεφάλαια σε πολλές χώρες. Εκείνο, ωστόσο, που είναι ακόμη πιο δύσκολο για αυτές τις περιπτώσεις είναι η διανομή και η προώθηση των συγκεκριμένων ταινιών».

Ένας ακόμη παράγοντας δυσκολιών στο κομμάτι των συμπαραγωγών ανάμεσα στους αντίστοιχους κινηματογραφικούς φορείς και τις κινηματογραφικές εταιρίες παραγωγής των Βαλκανίων είναι και το θέμα της διαφορετικής κινηματογραφικής πολιτικής και νομοθεσίας ανά χώρα, όπως επεσήμανε η Νάνσυ Κοκολάκη από την εταιρία παραγωγής Bad Crowd, η οποία μίλησε γι’ αυτά τα θέματα φέρνοντας ως παράδειγμα το φιλμ Μια ιστορία της Πόλης της Φωτεινής Σισκοπούλου, που προβάλλεται στο 57ο ΦΚΘ. «Ήταν εντυπωσιακό για μας κατά την προετοιμασία μας για την συγκεκριμένη ταινία, το ότι διαπιστώσαμε πως στην Τουρκία δεν υπάρχει σχετική νομοθεσία που να ενθαρρύνει τις συμπαραγωγές και πιο συγκεκριμένα την συμμετοχή Τούρκων παραγωγών σε projects άλλων χωρών».

Την σημασία της συνεργασίας και της διαχείρισης των δικαιωμάτων διανομής μιας ταινίας ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Νίκος Μούτσελος, εκπρόσωπος της εταιρίας 2|35: «Το να είσαι ανοιχτός σε συνεργασίες στον χώρο μας είναι απαραίτητο όσο και η διερεύνηση σε κάθε περίπτωση διαφορετικών πόρων για τη χρηματοδότηση κάθε κινηματογραφικού project. Ίσως το πιο θετικό κομμάτι σε αυτή την διαδικασία είναι ότι εμείς εμπλεκόμαστε στην όλη διαδικασία αρκετά νωρίς, πράγμα που είναι από οικονομικής και δημιουργικής άποψης πιο αποτελεσματικό και ωφέλιμο για το πρότζεκτ εν τέλει».

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Eurimages, Αντόν Καγιέχα, τόνισε: «Μετά την σχετική ευελιξία σε σχέση με την συνεργασία και τις συμπαραγωγές ευρωπαϊκών κινηματογραφικών εταιρειών με αντίστοιχες εταιρίες εκτός Ευρώπης, σχεδιάζουμε να κάνουμε πιο ευέλικτη την συμφωνία Ευρωπαϊκών Συμπαραγωγών. Αυτό σημαίνει ότι οι στο άμεσο μέλλον τα απαραίτητα ελάχιστα ποσοστά συμμετοχής σε επίπεδο συμπαραγωγής στην ταινία μειώνονται. Έτσι διευκολύνεται η συμμετοχή στο πρόγραμμα χωρών που διαθέτουν λιγότερες πηγές χρηματοδότησης. Η επίσημη ανακοίνωση του νέου αυτού κανονισμού θα γίνει στο προσεχές Φεστιβάλ του Ρότερνταμ».

Μετά τις εισηγήσεις, ακολούθησε συζήτηση – παρουσίαση γνωριμίας με εκπροσώπους από τα Κέντρα Κινηματογράφου των χωρών της Νοτιανατολικής Ευρώπης και συγκεκριμένα των Ilir Butka (Αλβανία), Kamen Balkanski (Βουλγαρία), Boban Jevtic (Σερβία), Mimi Giorgoska (FYROM), Alex Traila (Ρουμανία), καθώς επίσης και των Διομήδη Νικήτα (εκπρόσωπος Eurimages στην Κύπρο) και Rafaella Delvecchio (εκπρόσωπος Apulia Film Commission, Ιταλία).

Όλες οι ενότητες και η Αγορά του 57ου ΦΚΘ χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2014-2020.