Η ανακάλυψη νέων ταλέντων και δημιουργών που μετατοπίζουν το βλέμμα μας παραμένει στον πυρήνα του φεστιβάλ. Φέτος, στο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (2-12 Νοεμβρίου 2023), ταινίες από όλο τον κόσμο που προβάλλονται στα διαγωνιστικά τμήματα Διεθνές Διαγωνιστικό, Meet the Neighbors+, >>Film Forward και Immersive, μάς προτρέπουν να ζήσουμε συναρπαστικές και βαθιά ανθρώπινες κινηματογραφικές εμπειρίες.
Διεθνές Διαγωνιστικό
Το Διεθνές Διαγωνιστικό φιλοξενεί 11 πρώτες ή δεύτερες ταινίες νέων σκηνοθετών από όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους και τρεις ελληνικές.
Η κριτική επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνιστικού αποτελείται από τους:
Dieter Kosslick (κριτικός κινηματογράφου, δημοσιογράφος, ερευνητής, διευθυντής Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου από το 2001 έως το 2019)
Ελίνα Ψύκου (σκηνοθέτης και σεναριογράφος)
Diana Elbaum (παραγωγός)
Οι ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού Προγράμματος διαγωνίζονται για τα εξής βραβεία:
- Χρυσός Αλέξανδρος «Θόδωρος Αγγελόπουλος» – Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μεγάλου Μήκους, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ.
- Αργυρός Αλέξανδρος – Βραβείο Σκηνοθεσίας, που υποστηρίζεται με χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ από την COSMOTE TV.
- Βραβεία Ανδρικής και Γυναικείας Ερμηνείας.
- Βραβείο Σεναρίου ή Καλλιτεχνικής Επίτευξης.
Επίσης, η κριτική επιτροπή θα μπορεί να απονείμει, εάν το επιθυμεί, έως δύο ειδικές μνείες.
Ανακαλύψτε τις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού:
Animal
Σοφία Εξάρχου
Ελλάδα-Αυστρία-Ρουμανία-Κύπρος-Βουλγαρία, 2023, 116΄
Κάτω από τον καυτό ήλιο της ελληνικής υπαίθρου, οι ανιματέρ που δουλεύουν σε ένα all-inclusive ξενοδοχείο προετοιμάζονται για την τουριστική σεζόν. Η Κάλια είναι η αρχηγός της ομάδας. Καθώς το καλοκαίρι κορυφώνεται και η πίεση αυξάνεται, οι νύχτες τους γίνονται βίαιες και ο αγώνας της Κάλιας αποκαλύπτεται στο σκοτάδι. Αλλά όταν ανάψουν ξανά τα φώτα, το σόου θα πρέπει να συνεχιστεί.
Medium
Χριστίνα Ιωακειμίδη
Ελλάδα-Βουλγαρία, 2023, 100΄
Στο μεταίχμιο της ενηλικίωσης και έχοντας χάσει πρόσφατα τη μητέρα της, η Ελευθερία επισκέπτεται την ετοιμόγεννη μεγάλη της αδερφή στην Αθήνα. Περιπλανώμενη στο Αυγουστιάτικο καμίνι μιας άγνωστης μεγαλούπολης, γνωρίζει το ξύπνημα της σεξουαλικής επιθυμίας στο πρόσωπο του αινιγματικού Άγγελου, ο οποίος τη παρασύρει στον εκκεντρικό του κόσμο.
Ο τελευταίος ταξιτζής / The Last Taxi Driver
Στέργιος Πάσχος
Ελλάδα, 2023, 114΄
Ο Θωμάς, ένας πενηντάρης κατ’ ανάγκην ταξιτζής, ζει μαζί με τη γυναίκα του, τη Μαρία, και τον έφηβο γιο του, τον Τάσο. Παρότι έχει σπουδάσει φιλολογία και αγαπάει πολύ τη λογοτεχνία, ποτέ δεν κατάφερε να ζήσει σύμφωνα με τις προσδοκίες που είχε από τον εαυτό του. Η αυτοκτονία ενός πελάτη φέρνει στην επιφάνεια τα απωθημένα του και τον βυθίζει στην ερωτική εμμονή.
Fingernails
Χρήστος Νίκου
ΗΠΑ, 2023, 113΄
Μερικές φορές το να ερωτεύεσαι μπορεί να πονάει περισσότερο από το να σου βγάζει κάποιος ένα νύχι, αλλά αν μπορούσες να ξέρεις αν η αγάπη σου είναι αληθινή βγάζοντας ένα νύχι, θα το έκανες; Στον κόσμο της επόμενης ταινίας του Χρήστου Νίκου μετά τα Μήλα, αυτό ακριβώς είναι το τεστ που καθορίζει αν ένα ζευγάρι αγαπιέται αληθινά. Αλλά είναι πάντα αλάνθαστο; Η Άννα αρχίζει να αμφιβάλλει όταν ξεκινά να δουλεύει στο Ινστιτούτο Αγάπης τεστάροντας ζευγάρια που επιθυμούν να μάθουν την αλήθεια, ώσπου γνωρίζει τον Αμίρ, έναν συνάδελφο που μοιάζει να είναι το άλλο της μισό. Η ανάγκη μας για επιβεβαίωση δεν είναι μια μοντέρνα ασθένεια, αλλά γίνεται πολύ πιο επείγουσα σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία θεωρητικά προσφέρει ακράδαντες βεβαιότητες. Όμως τελικά η αγάπη είναι μετρήσιμη; Αυτά και άλλα τέτοιου είδους ερωτήματα διατυπώνει το βαθιά ρομαντικό, μελαγχολικά αστείο και γλυκόπικρα αληθινό φιλμ του Νίκου, το οποίο ξεχειλίζει ιδέες, τσαλακωμένη ποίηση κι ένα καστ που μοιάζει βγαλμένο από σινεφίλ όνειρο.
Άγγιγμα / Touched
Κλαούντια Ροράριους
Γερμανία, 2023, 135΄
Κάθε σώμα είναι διαφορετικό, αλλά κάθε σώμα έχει δικαίωμα στο άγγιγμα, στο να φιληθεί, να νιώσει επιθυμητό, να ικανοποιηθεί, ν’ αγαπηθεί. Αυτό το δικαίωμα αποφασίζουν να διεκδικήσουν, κόντρα σε κάθε ταμπού και προκατάληψη, η Μαρία, μια νοσοκόμα σε κέντρο αποκατάστασης κι ο Άλεξ, ένας παραπληγικός νεαρός που νοσηλεύεται εκεί. Η φροντίδα που προσφέρει η Μαρία στον Άλεξ θα γίνει σύντομα ερωτική, κι έτσι η σχέση τους θα διασχίσει τη διαδρομή από τη σεξουαλική επιθυμία σε κάτι βαθύτερο. Όμως η έλξη τους θα σκοντάψει στις δυσκολίες και των δύο τους να νιώσουν άνετα ως ζευγάρι που δεν υπακούει στις νόρμες του «συνηθισμένου», ενώ το μπέρδεμα της αγάπης με την ταπείνωση θα φέρουν τους δύο τους στα όριά τους. Ο έλληνας χορευτής και ηθοποιός Σταύρος Ζαφείρης και η Ιζόλντ Χαλντορουντότιρ είναι ατρόμητοι και συνταρακτικοί στους ρόλους των κεντρικών χαρακτήρων και η Κλαούντια Ροράριους χτίζει πάνω τους μια προκλητική και βαθιά τρυφερή ταινία που δεν παραδίδεται σε καμία προσδοκία, υπηρετώντας μόνο τη δική της συναισθηματική αλήθεια. Ο Σταύρος Ζαφειρίου και η Ιζόλντ Χαλντορουντότιρ κέρδισαν Βραβείο Ερμηνείας στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο (τμήμα «Filmmakers of the Present»).
Η αίσθηση πως έχει περάσει πια η ώρα για να γίνει κάτι / The Feeling that the Time for Doing Something has Passed
Τζοάνα Άροου
ΗΠΑ, 2023, 88΄
Αν είχατε ποτέ την αίσθηση πως η καθημερινότητά σας θα μπορούσε να είναι ένα σενάριο γραμμένο από κάποιον/-α που δεν είναι σίγουρος/-η για τα όρια ανάμεσα στο παράλογα αστείο και το απελπιστικά εκνευριστικό, τότε αυτή η ταινία είναι για εσάς. Όσο για τον κεντρικό χαρακτήρα, την Αν, αυτή προσπαθεί να κάνει ζογκλερικά τρικ, φέρνοντας σε ισορροπία μια αδιάφορη δουλειά, αδιέξοδες σχέσεις και ένα καθηλωτικό συναίσθημα κοινωνικής και οικογενειακής αμηχανίας – και κάπως έτσι θα γίνει η καλύτερή σας φίλη! Διότι αυτή η καυστική, πανέξυπνη κωμωδία (με αιχμηρά δόντια και BDSM) μοιάζει με χάρτη για τον γεμάτο σαμαράκια δρόμο της ενηλικίωσης, αλλά και οδηγό για τους ναυτιλομένους μιλένιαλ ή και οποι@δήποτε ένιωσε ποτέ ότι δεν ανήκει πουθενά. Η Τζοάνα Άρνοου γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί χωρίς φόβο αλλά με όλο το πάθος ενός ανθρώπου που μπορεί να δει ξεκάθαρα πόσο άβολο, παράλογο και σουρεαλιστικό είναι το κοινωνικό μας οικοδόμημα, παραδίδοντας το πιο αστείο φιλμ της χρονιάς.
Ανθρωπίστρια βρικόλακας αναζητά αυτοκτονικό άτομο / Humanist Vampire Seeking Consenting Suicidal Person
Αριάν Λουί-Σεζ
Καναδάς, 2023, 91΄
Η Σάσα έχει ένα σοβαρό πρόβλημα: είναι ένα έφηβο βαμπίρ που δεν μπορεί να σκοτώσει. Και η οικογένειά της, η οποία έχει βαρεθεί να μοιράζεται το αίμα της (ή, καλύτερα, το αίμα των άλλων), της δίνει τελεσίγραφο. Τότε ευτυχώς η Σάσα συναντά τον Πολ, έναν μοναχικό νεαρό με τάσεις αυτοκτονίας, ο οποίος δεν μπορεί να πάρει τη μεγάλη απόφαση. Ποιος είπε ότι δεν υπάρχει κάποιος για τον καθένα; Και, ναι: μπορείτε να πείτε με βεβαιότητα ότι αυτή είναι η πιο ασυνήθιστη ταινία με βρικόλακες που είδατε ποτέ, μια ταινία που η καρδιά της χτυπά δυνατά –αλλά μόνο στον δικό της ρυθμό– και που ανακαλύπτει την ομορφιά στο σκοτάδι, το χιούμορ στο μακάβριο και τον ρομαντισμό στα πιο απροσδόκητα μέρη. Αν ο Γουές Άντερσον και ο Τιμ Μπάρτον έκαναν ένα κινηματογραφικό παιδί, πιθανότητα θα έμοιαζε με το απολαυστικό φιλμ της Αριάν Λουί-Σεζ που όπως δείχνει από τον τίτλο του ήδη, δεν φοβάται τις αντιθέσεις και βαριέται τα συνηθισμένα.
Όνειρα Γλυκά / Sweet Dreams
Ένα Σεντιγιάρεβιτς
Ολλανδία-Σουηδία-Ινδονησία-Γαλλία, 2023, 98΄
Ο επιθανάτιος ρόγχος της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας δεν κινηματογραφήθηκε ποτέ με πιο ποπ και αισθητικά πληθωρικό τρόπο όσο σε αυτή την απολαυστικά κυνική ταινία. Όταν ο ιδιοκτήτης μιας φυτείας ζαχαροκάλαμου σε ένα νησί της Ινδονησίας θα πέσει νεκρός έπειτα από μια νυχτερινή επίσκεψη στην οικονόμο, ερωμένη και μητέρα του νόθου παιδιού του, η οικογένειά του θα βρεθεί αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες δοκιμασίες, ανάμεσα στις οποίες μια εξέγερση των εργατών τους και μια κοινωνία σε έναν τόπο που δεν τους θέλησε ποτέ εκεί. Κι όπως συνήθως συμβαίνει όταν ανατρέπεται μια εύθραυστη ισορροπία, το αληθινό πρόσωπο των ανθρώπων, τα βασικά τους ένστικτα και η μάχη για επικράτηση θα έρθουν σε πρώτο πλάνο, με απροσδόκητες συνέπειες. Κοιτάζοντας την ιστορία με μια λοξή (και meta!) ματιά, η ταινία ξετυλίγει με ευφυΐα και στιλ τη δηλητηριώδη φύση ενός ανήθικου συστήματος εκμετάλλευσης σε αυτό το ειρωνικό και οξυδερκές κοινωνικό θρίλερ, το οποίο λάμπει με την υφή ενός αλλόκοτου, ξεχωριστού κινηματογραφικού διαμαντιού.
Στον φακό / In Camera
Νακάς Καλίντ
Ηνωμένο Βασίλειο, 2023, 96΄
Τα όρια μεταξύ «αληθινού» και φαντασιακού μπερδεύονται, διαστρεβλώνονται κι επινοούνται εκ νέου σε ένα πορτρέτο του καλλιτέχνη σε νεαρή ηλικία – ενός βρετανού ηθοποιού, ο οποίος αποφασίζει να γίνει πρωταγωνιστής στη δική του ζωή. Κουρασμένος από τις άβολες ακροάσεις, τις επαναλαμβανόμενες απορρίψεις και τους ρόλους του πτώματος σε τηλεοπτικές σειρές, ο Έιντεν θα αποφασίσει πως ήρθε η ώρα να παίξει έναν καινούργιο ρόλο: μακριά από τις κάμερες, με στόχο να χτίσει ο ίδιος το αφήγημα της ζωής του και πιθανότατα δίχως να είναι έτοιμος για τις συνέπειες. Αποτυπώνοντας έναν κόσμο όπου η εικόνα ή ακόμη και ο εσωτερικός εαυτός μας μοιάζει συχνά με κατασκεύασμα, το Στον φακό ξετυλίγεται σαν ένας ηθικός και νοητικός γρίφος για την κατακερματισμένη φύση της σύγχρονης ύπαρξής μας, ή ακόμα και της ίδιας της πραγματικότητας. Ένα σαρδόνιο, υπαρξιακό «στο περίπου» θρίλερ για τους ρόλους που καλούμαστε να υποδυθούμε και για τη ρευστή, αποπροσανατολιστική φύση τού «εδώ και τώρα».
Τα χαμένα αγόρια / The Lost Boys
Ζενό Γκρατόν
Βέλγιο-Γαλλία, 2023, 85΄
Μπορείς να βρεις την ελευθερία στην φυλακή; Ο 17χρονος Τζο ετοιμάζεται να εγκαταλείψει το αναμορφωτήριο στο οποίο πέρασε τα τελευταία χρόνια, όταν η άφιξη του Γουίλιαμ, ενός νέου κρατούμενου, θα αλλάξει την ιδέα του για το τι είναι ελευθερία. Το ηλεκτρισμένο και γεμάτο αυτοπεποίθηση ντεμπούτο του Ζενό Γκρατόν κινηματογραφεί έναν έρωτα σπάνιας δύναμης και ευαισθησίας, ενώ ταυτόχρονα κοιτάζει από διαφορετικό πρίσμα τις κρατούσες ιδέες για τον ανδρισμό, τη σεξουαλικότητα και τις δομές εξουσίας. Με λυρισμό, ομορφιά αλλά και τη δύναμη μιας βαθιάς συναισθηματικής αλήθειας, η ταινία Τα χαμένα αγόρια γεννιέται στο σημείο που το Un chant d’amour του Ζαν Ζενέ συναντά το πρόσφατο The Great Freedom, κι εκεί όπου ένα σινεμά βαθιά κοινωνικό αποκτά το δικαίωμα στο ρομάντσο, στην ελπίδα και στην ποίηση που μπορεί να φυτρώσει σαν λουλούδι ακόμη και στις ρωγμές του πιο άγριου τοίχου.
Χάρη / Grace
Ίλια Ποβολότσκι
Ρωσία, 2023, 119΄
Μακριά απ’ τον κόσμο: έτσι ζει η έφηβη πρωταγωνίστρια, η οποία ταξιδεύει με τον πατέρα της στην άλλη άκρη της Ρωσίας, τρέχοντας μακριά από τη χώρα που κάποτε αποκαλούσαν πατρίδα τους, αποζητώντας την ελευθερία. Κατοικούν στο φορτηγό τους, που εκτός από σπίτι-κιβωτός αναμνήσεων και συναισθημάτων, είναι κι ένα περιπλανώμενο σινεμά που χαρίζει μοναδικές εικόνες στους εκάστοτε θεατές, κερδίζοντας έτσι το πενιχρό τους εισόδημα. Το ταξίδι τους είναι μαζί πραγματικό και μεταφορικό, σχεδόν μεταφυσικό – μια διαδρομή σε έναν κόσμο φαντασμάτων, σε έναν τόπο που δεν αναγνωρίζουν. Μια τροχιά διαφυγής από την αφιλόξενη πραγματικότητα, η οποία κινηματογραφείται με έναν άχρονο, ποιητικό τρόπο που παραπέμπει στο σινεμά του Ταρκόφσκι. To ντεμπούτο του Ίλια Ποβολότσκι στη μυθοπλασία (πολλοί θα θυμούνται το ντοκιμαντέρ Froth, το οποίο είχε προβληθεί στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης) είναι μια αμιγώς ανεξάρτητη ταινία που δεν υποκύπτει σε καμιά νόρμα και που αποδεικνύει πως ένα ριζικά διαφορετικό σινεμά είναι πιθανό· ακόμη και στη Ρωσία τού σήμερα.
Meet the Neighbors+
Το ενισχυμένο Meet the Neighbors+ περιλαμβάνει Διαγωνιστικό τμήμα με νέα βραβεία και αυξημένα χρηματικά έπαθλα.
Το τμήμα περιλαμβάνει πρώτες ή δεύτερες ταινίες νέων δημιουργών που επιχειρούν να μας προσφέρουν μεγαλύτερη κατανόηση για τη ζωή, τους ανθρώπους και την κατάσταση των πραγμάτων στην ευρύτερη περιοχή μας ή που κοιτάζουν τον κόσμο πέρα από «τη γειτονιά μας» με μια ξεχωριστή και νεωτερική καλλιτεχνική ματιά. Περιλαμβάνει 11 ταινίες, ανάμεσά τους και δύο ελληνικές.
Η κριτική επιτροπή του Meet the Neighbors+ αποτελείται από τους:
Cedric Succivalli (προγραμματιστής σε φεστιβάλ, κριτικός κινηματογράφου)
Nahuel Pérez Biscayart (ηθοποιός)
Ξένια Καλδάρα (πρόεδρος Δ.Σ και Γενική Διευθύντρια του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, ιδρύτρια και Διευθύντρια της εταιρείας Παραγωγής «TEOXENIA»)
Τα βραβεία και τα χρηματικά έπαθλα αυξάνονται και εξισώνονται με το Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ.
Συγκεκριμένα, ο Χρυσός Αλέξανδρος, ο οποίος από φέτος μετονομάζεται σε Χρυσό Αλέξανδρο «Μισέλ Δημόπουλος» τιμώντας τη μνήμη του Μισέλ Δημόπουλου, ο οποίος διεύρυνε τους ορίζοντες του θεσμού, κάνοντας πραγματικότητα τη διεθνοποίησή του, θα συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ (όπως και ο Χρυσός Αλέξανδρος στο Διεθνές Διαγωνιστικό), ενώ ο Αργυρός Αλέξανδρος – Βραβείο Σκηνοθεσίας θα συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ. Προστίθενται, επίσης, βραβεία Ανδρικής και Γυναικείας Ερμηνείας, και Βραβείο Σεναρίου ή Καλλιτεχνικής Επίτευξης, ενώ η κριτική επιτροπή που θα αποτελείται από σημαντικές προσωπικότητες του κινηματογράφου από την Ελλάδα και ολόκληρο τον κόσμο θα μπορεί να απονείμει, εάν το επιθυμεί, έως δύο ειδικές μνείες.
Ανακαλύψτε τις ταινίες του διαγωνιστικού Meet the Neighbors+:
Guest Star
Βασίλης Χριστοφιλάκης
Ελλάδα, 2023, 90΄
Ζώντας στη σκιά των δύο σταρ γονιών του που έχουν φύγει εδώ και καιρό από τη ζωή, ο Λουκιανός Ασβεστόπουλος αποδέχεται την πρόταση να γίνει ο νέος κεντρικός παρουσιαστής ενός γνωστού καναλιού. Τα πράγματα γίνονται πολύπλοκα όταν στήνεται γύρω από το όνομά του ένα ψεύτικο ερωτικό ειδύλλιο με την Τζένα, μια εκκεντρική νεαρή τραγουδίστρια με τα δικά της προβλήματα.
Φόνισσα / Murderess
Εύα Νάθενα
Ελλάδα, 2023, 97΄
Βασισμένο στο κλασικό αριστούργημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η Φόνισσα εκτυλίσσεται σε ένα απομακρυσμένο νησί της Ελλάδας γύρω στο 1900. Εκεί η Χαδούλα έχει μάθει να επιβιώνει στην ανδροκρατούμενη, πατριαρχική κοινωνία υπηρετώντας αυτό που της μετέδωσε η μητέρα της: την υποτίμηση και την περιφρόνηση στο φύλο της. Μέσα της, όμως, η Χαδούλα αντιστέκεται και τελικά επαναστατεί εμπράκτως.
Àma Gloria
Mαρί Αματσουκελί
Γαλλία, 2023, 84΄
Ξεχειλίζοντας από μια τρυφερότητα που μπορεί να σου ραγίσει την καρδιά, αλλά και από την αλήθεια εμπειριών που περιέχει η βιωμένη, αιμάτινη, πραγματική εμπειρία, το Àma Gloria δοκιμάζει να διερευνήσει το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένοι οι δεσμοί της αγάπης – και το βρίσκει περίπλοκο, σύνθετο, σκληρό και αβάσταχτα εύθραυστο. Η εξάχρονη Κλεό αγαπά την νταντά της Γκλόρια περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Όταν η γυναίκα γυρίζει πίσω στην πατρίδα της, η Κλεό θα την επισκεφτεί για να περάσουν μαζί ένα τελευταίο καλοκαίρι που θα τις αλλάξει και τις δυο. Μπορεί ο όρος «δράμα ενηλικίωσης» να μην είναι δόκιμος σε μια ταινία που έχει για πρωταγωνίστρια ένα κορίτσι μόλις έξι ετών (και λάμπει από τη συγκλονιστική ερμηνεία της μικρής πρωταγωνίστριας Λουίζ Μορί-Πανζανί), αλλά περιγράφει με ακρίβεια μια συναισθηματική οδύσσεια γεμάτη βάθος και δύναμη, απαλλαγμένη από γλυκερές κορυφώσεις και προσηλωμένη στην πυκνή, ακαταμάχητη καθαρότητα.
Day of the Tiger
Αντρέι Τανάσε
Ρουμανία-Γαλλία-Ελλάδα, 2023, 80΄
Μια τίγρη που βρίσκεται να τριγυρνά ελεύθερη σε μια μικρή πόλη τρομοκρατώντας τους κατοίκους, γίνεται η αφορμή για την εξερεύνηση της άγριας φύσης του ανθρώπινου θυμικού, της ζούγκλας της αγάπης, της ερήμου της απώλειας και της θλίψης, σε αυτό το ευρηματικό, «λυγερό» ντεμπούτο που αποκαλύπτει ένα νέο ταλέντο στην πλούσια δεξαμενή του ρουμανικού σινεμά. Η Βέρα, η κτηνίατρος του τοπικού ζωολογικού κήπου, θα αναγνωρίσει κάτι από εκείνη στο ζώο που όλοι κυνηγούν, καθώς θα της ξυπνήσει ένα αίσθημα φροντίδας που νόμιζε ότι δεν έχει· την ίδια στιγμή, αλήθειες από το παρελθόν της και από την κατάσταση του γάμου της θα ξεφύγουν από τα δικά τους κλουβιά φέρνοντας τα πάνω κάτω στην ζωή της. Προχωρώντας πέρα από τα εσκαμμένα ενός γνώριμου ρεαλισμού, ο Αντρέι Τανάσε φιλοτεχνεί μια σπουδή χαρακτήρων και μιας ολόκληρης κοινωνίας, καταγράφοντας μια βαθύτερη αλήθεια ενώ την ίδια στιγμή φλερτάρει με το παράδοξο, με απροσδόκητο και καίριο τρόπο.
Αγόρι, δόξα τω Θεώ / Inshallah a Boy
Αμτζάντ Αλ Ρασίντ
Ιορδανία-Γαλλία-Σαουδική Αραβία-Κατάρ, 2023, 113΄
Όταν ο άντρας της Ναγουάλ πεθαίνει ξαφνικά δίχως να έχει αφήσει διαθήκη, η νεαρή γυναίκα και η μικρή κόρη της βρίσκονται αντιμέτωπες με μια αδιέξοδη μοίρα. Σύμφωνα με τον ιορδανικό νόμο, αν δεν υπάρχει ένα αγόρι να κληρονομήσει τον πατέρα τότε όλη η περιουσία θα πάει στον αδερφό του. Ο μόνος τρόπος για να αποφύγει να χάσει το σπίτι της αλλά ακόμη και την κηδεμονία της κόρης της θα είναι να γεννήσει ένα αγόρι. Inshallah! Το φιλμ του Αμτζάντ Αλ Ρασίντ –η πρώτη ταινία από την Ιορδανία που προβλήθηκε ποτέ στις Κάννες– είναι ένα ιδιοφυές δείγμα κοινωνικού σινεμά, που ξεχειλίζει ένταση και εσωτερική αγωνία, κοιτάζοντας διαπεραστικά την πολύπλοκη ηθική, κοινωνική και ιδεολογική διαστρωμάτωση μιας χώρας που παραμένει δέσμια μιας άκαμπτης και σκληρής παράδοσης.
Ασφυξία / Without Air
Καταλίν Μολντοβάι
Ουγγαρία, 2023,104΄
Μέσα από ένα σενάριο που θα μπορούσε να έχει βγει από την πρόσφατη ελληνική επικαιρότητα –και μάλιστα με αναφορά στα πιο «κίτρινα» ελληνικά tabloid για την ταινία Αγόρια στο ντους–, αυτό το γενναίο, σκεπτόμενο φιλμ μάς μεταφέρει στα άδυτα ενός σχολείου της Ουγγαρίας. Εκεί μια ορεξάτη καθηγήτρια, καθώς κάνει μάθημα για την ποίηση του Αρτίρ Ρεμπό, προτείνει στην τάξη να δουν -προαιρετικά– την ταινία της Ανιέσκα Χόλαντ Total Eclipse, η οποία βιογραφεί τη σχέση αυτού του καταραμένου ποιητή με τον ομότεχνό του, τον Πολ Βερλέν. Όταν ο πατέρας ενός μαθητή θα δει ένα μέρος της ταινίας, θα κατηγορήσει το σχολείο ότι προωθεί την ομοφυλοφιλία, κι ένα σκάνδαλο δεν θα αργήσει να ξεσπάσει... Ένα συναρπαστικό tour de force, που μπορεί να εκτυλίσσεται με φόντο μία από τις πιο συντηρητικές κι οπισθοδρομικές χώρες της Ευρώπης, αλλά κάνει σαφές πως κανένα κοινωνικό περιβάλλον δεν είναι ασφαλές από το μίσος και τον σκοταδισμό.
Εκεί που φυσάει ο άνεμος / Where the Wind Blows
Μάρκο Ρίγκι
Ιταλία, 2023, 109΄
Σε μια μικρή πόλη στα βουνά της Ιταλίας ένας νεαρός βιώνει τη δική του προσωπική θρησκευτική αποκάλυψη και βρίσκει το ποίμνιό του στο πρόσωπο ενός απλοϊκού αγρότη, ο οποίος θα ανάψει ξανά την φλόγα της πίστης του που έμοιαζε να τρεμοσβήνει. Γεμάτο θρησκευτικές αναφορές αλλά κηρύττοντας ένα δικό του «αιρετικό» ευαγγέλιο, το φιλμ του Μάρκο Ρίγκι πιστεύει πάνω απ’ όλα στον άνθρωπο και στη σχεδόν μυστικιστική δύναμη ενός σινεμά εσωτερικού, διαπεραστικού, πρόθυμου να διερωτηθεί για έννοιες βαθιές και πανανθρώπινες. Ήσυχη και γαλήνια σαν ένα ανακουφιστικό βραδινό αεράκι ή σαν τον μακρινό ήχο μιας καμπάνας σε μια βουνοπλαγιά, αυτή η ταινία κουβαλά ένα βαθιά ουμανιστικό μήνυμα και μιλά για τη σχέση μας με πράγματα αόρατα και προσωπικά. Δίχως να προσπαθεί να προσηλυτίσει κανέναν σε τίποτα, θέλει να αφήσει το μυαλό και την ψυχή σου να περιπλανηθούν σε ιδέες και πιθανότητες με τρόπο ελεύθερο. Όπως φυσάει ο άνεμος.
Ουδέποτε υπήρξαμε μοντέρνοι / We Have Never Been Modern
Μάκιεϊ Χλουπάτσεκ
Τσεχία-Σλοβακία, 2023, 117΄
Μια ταινία εποχής που είναι απροσδόκητα σύγχρονη, ένα φιλμ αγωνίας που υψώνει ταυτόχρονα μια queer και φεμινιστική σημαία, το Ουδέποτε υπήρξαμε μοντέρνοι ξεπερνά με τον τρόπο του κάθε προσδοκία. Τοποθετώντας τη δράση το 1937 σε μια πόλη της Ανατολικής Ευρώπης –η οποία χτίζεται στις παρυφές ενός εργοστασίου και φιλοδοξεί να αποτελέσει παράδειγμα μιας σύγχρονης μητρόπολης– η ταινία ακολουθεί τη γυναίκα του διευθυντή καθώς έρχεται αντιμέτωπη με ένα μυστήριο που κανείς δεν θέλει να λύσει: το νεκρό σώμα ενός ίντερσεξ βρέφους θα βρεθεί θαμμένο σ’ έναν μικρό λόφο από άμμο, φέρνοντας τους πάντες αντιμέτωπους με το μέτρο του εαυτού τους και των προκαταλήψεων τους. Παίρνοντας τον τίτλο του από το βιβλίο του γάλλου ανθρωπολόγου Μπρούνο Λατούρ, ο οποίος διερωτάται αν η πρόοδος είναι αρκετή για να αποκόψει τον σύγχρονο άνθρωπο από την φύση του αρχέγονου εαυτού του, το φιλμ του Μάκιεϊ Χλουπάτσεκ επανασυστήνει με έναν αληθινά κινηματογραφικό τρόπο ανάλογα ερωτήματα που ισχύουν ακόμη περισσότερο στο τώρα των θεατών παρά στο τότε της ταινίας.
Ο στρατιώτης που εξαφανίστηκε / The Vanishing Soldier
Ντάνι Ρόζεμπεργκ
Ισραήλ, 2023, 96΄
H σκιά του πολεμου, η μόνιμη αίσθηση μιας απειλής, το ψυχολογικό βάρος που κουβαλά ένας ολόκληρος λαός: όλα είναι απόλυτα διακριτά στην τεταμένη, δεύτερη ταινία του Ντάνι Ρόζεμπεργκ μετά το εξαιρετικό Ο θάνατος του σινεμά, αλλά και του πατέρα μου. Στη διάρκεια μιας αδυσώπητης μάχης στη Λωρίδα της Γάζας, ένας 18χρονος ισραηλινός εγκαταλείπει το στράτευμα κι επιστρέφει στο Τελ Αβίβ για να βρει την κοπέλα του. Όμως οι ανώτεροί του είναι πεπεισμένοι ότι πιάστηκε όμηρος και κάπως έτσι η φυγή του προς την ελευθερία, θα μεταμορφωθεί ξαφνικά σε κάτι εξαιρετικά σύνθετο και πολλαπλά προβληματικό. Όπως και η ίδια η ζωή, έτσι και Ο στρατιώτης που εξαφανίστηκε μπλέκει το τραγικό με το αστείο στη διάρκεια 24 ξέφρενων ωρών, κατά τις οποίες ο τρόμος θα δώσει τη θέση του στην ελπίδα και το ρομάντζο στον εφιάλτη.
Σημειώσεις ενός καλοκαιριού / Notes on a Summer
Ντιέγκο Γιορέντε
Ισπανία, 2023, 83'
Η ζωή της Μάρτα στη Μαδρίτη ισορροπεί ανάμεσα στην ακαδημαϊκή της καριέρα και τη σχέση της με τον Λέο. Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών της διακοπών στο πατρικό της, όμως, θα συναντήσει ξανά τον παλιό της έρωτα και θα έρθουν τα πάνω κάτω. Ένα καταπληκτικό αισθηματικό φιλμ που μεταδίδει ατόφια την αίσθηση της καλοκαιρινής ανεμελιάς, της γλυκιάς ανευθυνότητας της νεότητας (που χρονοτριβεί απολαυστικά προκειμένου να καθυστερήσει λίγο το πέρασμα στον κόσμο των πολύ σταθερών καταστάσεων), το συναίσθημα του να μην ανήκεις –ακόμα– εντελώς στον κόσμο των ενηλίκων. Μεταξύ άλλων, το Σημειώσεις ενός καλοκαιριού είναι και μια γλυκόπικρη παρουσίαση του τρόπου με τον οποίο η αρχή της ηδονής συγκρούεται με την αρχή της πραγματικότητας όταν καλούμαστε να ωριμάσουμε. Ανεπαίσθητα μελαγχολικό, αισθησιοκρατικά γοητευτικό, απλό κι ανεπιτήδευτο, αυτό το κινηματογραφικό καλοκαίρι θα σας μείνει αξέχαστο.
Σχολική εκδρομή / Excursion
Ούνα Γκούνιακ
Βοσνία και Ερζεγοβίνη-Κροατία-Σερβία-Γαλλία-Νορβηγία, 2023, 94΄
Αν κάποτε η εφηβική σεξουαλικότητα ήταν ένα ανεξερεύνητο μυστικό, στις μέρες των social media και των ασταμάτητων share είναι κάτι που βιώνεται σχεδόν δημόσια και πολύ συχνά διαστρεβλωμένα. Κάπως έτσι, ένα γυμνασιοκόριτσο στο Σαράγεβο, κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού «θάρρος ή αλήθεια» λέει ψέματα πως έχει κάνει σεξ με τον φίλο της – και παγιδευμένη σε αυτά τα ψέματα αναγκάζεται να επινοήσει μια εγκυμοσύνη με απρόβλεπτες συνέπειες. Συλλαμβάνοντας αριστοτεχνικά τις αποχρώσεις της πατριαρχίας, της παράδοσης, της σεξουαλικότητας, της κοινωνικής πίεσης, των προσδοκιών και της πραγματικότητας, η Ούνα Γκούνιακ στήνει μια διακριτική πλην αληθινά ηλεκτρισμένη ταινία. Αν το σινεμά αποτελεί ένα παράθυρο σε διαφορετικούς κόσμους, ή στους εσωτερικούς κόσμους των άλλων, όταν λειτουργεί με τον πρέποντα τρόπο σε στρέφει εντός σου, σε οδηγεί να διερωτηθείς για τα πιστεύω, τις απόψεις, την ηθική σου ζυγαριά. Και η Σχολική εκδρομή το κάνει αριστοτεχνικά.
>>Film Forward
To αγαπημένο τμήμα >>Film Forward φιλοξενεί 11 ταινίες –ανάμεσά τους και δύο ελληνικές– από τολμηρούς δημιουργούς που αμφισβητούν τις κινηματογραφικές συμβάσεις.
Η κριτική επιτροπή του >>Film Forward αποτελείται από τους:
Νίκο Πάστρα (σκηνοθέτης)
Köken Ergun (σκηνοθέτης και καλλιτέχνης βίντεο)
Ana Grgić (κινηματογραφίστρια, συγγραφέας και ακαδημαϊκός)
Οι ταινίες του τμήματος θα διεκδικήσουν τον Χρυσό Αλέξανδρο >>Film Forward – Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μεγάλου Μήκους, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 8.000 ευρώ, καθώς και τον Αργυρό Αλέξανδρο >>Film Forward – Βραβείο Σκηνοθεσίας, που προσφέρει χρηματικό έπαθλο 4.000 ευρώ. Η Κριτική Επιτροπή μπορεί επιπλέον να απονείμει έως δύο ειδικές μνείες.
Ανακαλύψτε τις ταινίες του διαγωνιστικού >>Film Forward:
Κάμπια νύμφη πεταλούδα / Embryo Larva Butterfly
Κύρος Παπαβασιλείου
Κύπρος-Ελλάδα, 2023, 61΄
Σε έναν κόσμο όπου ο χρόνος αλλάζει αυθαίρετα, η σχέση της Πηνελόπης και του Ισίδωρου δοκιμάζεται καθώς οι ατομικές και κοινές αναμνήσεις του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος αλλάζουν αδιάκοπα.
Μικρά πράγματα που πήγαν λάθος / Little Things That Went Wrong
Χάρης Βαφειάδης
Ελλάδα, 2023, 96΄
Μετά την τηλεοπτική δόξα που γνώρισε, ο Φάνης έχει πάρει για τα καλά την κατηφόρα. Το μόνο που χρειάζεται πλέον για να επανέλθει είναι ένα θεϊκό σημάδι. Ο Παύλος ζει στον τέλειο κόσμο. Εκείνο όμως που τον κρατάει μακριά από την καριέρα και την ιδανική οικογενειακή ζωή είναι η ίδια πραγματικότητα. Οι ζωές τους μπερδεύονται, όταν ένα σκυλάκι με το όνομα Μάφιν είναι πια νεκρό.
Hello Dankness
Soda Jerk
Αυστραλία, 2022, 69΄
Αν κάθε εικόνα μεταφέρει ένα νόημα, κάθε νόημα μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τον τρόπο που θα δείξεις την εικόνα. Ιδού μια παρατήρηση την οποία παραδειγματοποιεί με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο το σκηνοθετικό δίδυμο των Αυστραλών Soda Jerk, οι οποίες έχουν σαμπλάρει περισσότερα από 500 κλιπ από ταινίες, σειρές, διαφημίσεις και ειδήσεις ώστε να αφηγηθούν με τον πιο πρωτότυπο τρόπο την πρόσφατη πολιτική ιστορία των ΗΠΑ, από τις εκλογές του 2016 που έφεραν στην εξουσία τον Τραμπ μέχρι σήμερα. Ταινίες τρόμου ή κωμωδίες αλλά και γνώριμοι χαρακτήρες αποκτούν νέα σημαινόμενα, καθώς η ταινία τούς μετατρέπει σε γείτονες ενός επινοημένου προαστίου, που έχει ήδη περάσει στο συλλογικό μας ασυνείδητο μέσα από την ποπ κουλτούρα. Το αποτέλεσμα είναι ένα απολαυστικά σουρεαλιστικό αναρχικό κολάζ, το οποίο αγγίζει απολύτως καίριες θεματικές – από τα deepfakes και τα fake news ως τη βαθύτερη πολιτική φύση των εικόνων και τη βαθιά δύναμή τους. Όπως κάνει σαφές το Hello Dankness –με τρόπο απενοχοποιημένο πλην ανησυχητικό–, όποιος ελέγχει τις εικόνες, ελέγχει και το νόημά τους.
Η αυγή του ανθρώπου 3 / The Human Surge 3
Εντουάρντο Γουίλιαμς
Αργεντινή-Πορτογαλία-Βραζιλία-Ολλανδία-Ταϊβάν-Χονγκ Κονγκ-Σρι Λάνκα-Περού, 2023, 122΄
Τα σύνορα του πλανήτη και του σινεμά δεν υφίστανται για τον ατρόμητο εξερευνητή του κόσμου που εκτείνεται ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο, τον Εντουάρντο Γουίλιαμς. Όπως και στο The Human Surge (κι αν αναρωτιέστε, όχι, δεν υπάρχει The Human Surge 2), γυρίζει τον κόσμο κινηματογραφώντας ομάδες ανθρώπων να αλληλεπιδρούν μέσα από σώματα, πνεύματα ή οθόνες και παραδίδει ένα queer ποίημα για τον τόπο και τον χρόνο, για τις αισθήσεις και τα αισθήματα, για τη ρευστή φύση της ύπαρξης και τους διάφανους ιστούς που μας ενώνουν στη μεγάλη σφαίρα του πλανήτη και στα αχανή δίκτυα που χτίζουμε γύρω του. Γυρισμένο με μια κάμερα 360 μοιρών, το φιλμ μεταμορφώνεται σε μια εμβυθιστική εμπειρία δίχως να χρειάζεται κανένα άλλο εξοπλισμό εκτός από τις μαγικές εικόνες του και τις συναρπαστικές ιδέες του.
Βουρνταλάκ / Vourdalak
Αντριάν Μπο
Γαλλία, 2023, 90΄
Το σινεμά είδους προσφέρεται για γόνιμο πειραματισμό και το Βουρνταλάκ τον προσφέρει άφθονο μαζί με σκοτεινές, βαθιές ανατριχίλες και μια υπέροχη γοτθική αύρα. Ένας πατέρας επιστρέφει νεκρός αλλά μαζί ζωντανός (είναι πλέον ένας βουρνταλάκ) από τον πόλεμο πίσω στα παιδιά του την ίδια στιγμή που ένας απεσταλμένος του βασιλιά της Γαλλίας φτάνει στο χαμένο στο σκιερό δάσος σπίτι τους. Βαθιά ατμοσφαιρική, ανεξάντλητα ανησυχαστική, η ταινία είναι μια αληθινά μοναδική ταινία τρόμου που βυθίζεται στις απαρχές του σινεμά για να γεννήσει κάτι δραστικά καινούριο. Γυρισμένη σε 16mm με τον πατέρα βουρνταλάκ να είναι μια απειλητική, δυσοίωνη μαριονέτα και την Αριάν Λαμπέντ να ενσαρκώνει μια απόκοσμα όμορφη και μυστηριώδη κόρη, το φιλμ είναι εξίσου παράδοξο και μαγνητικό. Ένα ντεμπούτο που αποκαλύπτει το σπουδαίο ταλέντο ενός δημιουργού (με προϋπηρεσία στις Καλές Τέχνες και τη σκηνογραφία) να δημιουργεί, με τα πιο απλά μα απρόσμενα υλικά, έναν γεμάτο σκιές, πτυχώσεις και βάθος κόσμο.
Γάλα / Melk
Στέφανι Κολκ
Ολλανδία, 2023, 96΄
Τι γεύση έχει το μητρικό φίλτρο; Tι διάρκεια ζωής έχει η θλίψη; Ποια είναι η ημερομηνία λήξης της απώλειας; Η Ρόμπιν θα χάσει το μωρό της στη γέννα αλλά λίγες μέρες το στήθος της θα αρχίσει να παράγει γάλα. Μη μπορώντας να το πετάξει, θα αναζητήσει τρόπους να το δωρίσει, αλλά όταν αυτό θα αποδειχθεί πιο δύσκολο απ’ ότι περίμενε, μπουκάλια από γάλα θα αρχίσουν να συσσωρεύονται στον καταψύκτη της, περιπλέκοντας τη ζωή της και τις σχέσεις της. Στο μετρημένο, αλλά εντυπωσιακά δυνατό ντεμπούτο της, η Στέφανι Κολκ χτίζει με αφαιρετικό τρόπο ένα υπόκωφο δράμα κλιμακούμενης έντασης για τις πιο σύνθετες αποχρώσεις της μητρότητας και τις πιο σκοτεινές λόχμες της οδύνης. Με μια ιδιαίτερη κινηματογραφική γλώσσα και αγγίζοντας θέματα για τα οποία συχνά δυσκολευόμαστε να μιλήσουμε το Γάλα είναι ένα γεμάτο υποσχέσεις ντεμπούτο, από μια δημιουργό που δεν μπορείς παρά να προσέξεις.
Θυμάμαι την κάθε νύχτα/ Remembering Every Night
Γιούι Κιγιοχάρα
Ιαπωνία, 2022, 117΄
Τι μπορεί να κρύβει μια ημέρα από την καθημερινότητα τριών γυναικών στο Tama New Town, το αχανές προάστιο του Τόκιο που λίγη σχέση έχει πια σε σύγκριση με τον άλλοτε φιλόδοξο σχεδιασμό τού να καλύψει το στεγαστικό πρόβλημα της ιαπωνικής πρωτεύουσας στα 60s; Η Γιούι Κιγιοχάρα απαντά με ένα φιλμ αιθέριο, που κινείται στα όρια της κινηματογραφικής μυθοπλασίας και που πιάνει τον παλμό από ξέχωρες ατομοκεντρικές τροχιές, κατά τεκμήριο ασύνδετες και μόνο συγκυριακά εφαπτόμενες, για να αναδείξει χειρουργικά το αόρατο νήμα που συνδέει το αστικό τοπίο με την ανθρωπογεωγραφία του. Ειδική μνεία αξίζει στο οργανικό μοντάζ, εξ ορισμού ορθάνοιχτο στο πώς η εκεί γυναικεία ιδιοσυγκρασία επιλέγει να διαπραγματευτεί το δικό της πλαίσιο, και απόλυτα αφοσιωμένο στους διαφορετικούς ρυθμούς που μόνο ένα αστικό case study όπως αυτό μπορεί αληθινά να αφουγκραστεί.
Το κάμπινγκ στη λίμνη / Camping du Lac
Ελεονόρ Σεντανιάν
Βέλγιο-Γαλλία, 2023, 68΄
«Θα ήθελα να σας πω κάτι παράξενο που συνέβη»: κάπως έτσι ξεκινούν οι καλύτερες ιστορίες, κι έτσι ακριβώς ξεκινά και η ταινία της Ελεονόρ Σεντανιάν, που είναι διασκεδαστική και παιχνιδιάρικη, αλλά και αινιγματική και μυστηριώδης. Η Ελεονόρ ταξιδεύει προς τη θάλασσα, αλλά όταν το αυτοκίνητό της χαλάει, βρίσκεται φιλοξενούμενη σε ένα κάμπινγκ, δίπλα σε μια λίμνη στην οποία σύμφωνα με τις φήμες ζει ένα μυθικό τέρας. Η Ελεονόρ θα μείνει εκεί και θα δοκιμάσει να ανακαλύψει την μυστική ζωή της λίμνης και των ανθρώπων που την περιβάλλουν, ανοίγοντας μια πόρτα στην μυθοπλασία της καθημερινότητας να εισβάλει στη ζωή της. Κρατώντας τον ρόλο της πρωταγωνίστριας μπροστά και πίσω από τον φακό της κάμερας, η Σεντανιάν κάνει μια ταινία για τη χαρά της αφήγησης, για το πώς οι άνθρωποι πλάθουν ιστορίες και πώς οι ιστορίες χτίζουν με την σειρά τους τον κόσμο μας, σε μια ταινία που ασπάζεται θερμά το στοιχείο της έκπληξης για να γίνει μία από τις πιο ευχάριστες εκπλήξεις της χρονιάς.
Κυρίως τη νύχτα / Foremost by Night
Βίκτορ Ιριάρτε
Ισπανία-Πορτογαλία-Γαλλία, 2023, 109΄
Καταλαβαίνοντας το σινεμά ως πεδίο πειραματισμού, αλλά με μόνο σκοπό να αφηγηθεί μια ιστορία με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, ο σκηνοθέτης αυτού του ακατάτακτου, ηλεκτρισμένου ντεμπούτου δεν διστάζει να προχωρήσει σε ραγδαίες εναλλαγές του τόνου και του ρυθμού, ακροβατώντας δίχως φόβο ανάμεσα στο μελόδραμα και στο νουάρ, στο heist film και στο πολιτικό θρίλερ. Η ιστορία μιας μητέρας που αναζητά τον γιο της ήδη από τα χρόνια του Φράνκο, όταν έγινε βορά στο κύκλωμα της παράνομης υιοθεσίας, είναι η αφετηρία ενός συναρπαστικού κινηματογραφικού ταξιδιού. Όταν η Βέρα συναντά την Κόρα και τον δεκαοχτάχρονο υιοθετημένο γιο της, η ζωή των τριών ανθρώπων θα αλλάξει για πάντα. Μπορεί οι χαρακτήρες της ταινίας να έχουν ξεπηδήσει από τη φαντασία του δημιουργού τους, όμως η ιστορία τους είναι βασισμένη σε μια σοκαριστική πραγματικότητα: από το 1940 ως το 1990 στην Ισπανία, σχεδόν 300.000 παιδιά κλάπηκαν από τις μητέρες τους αμέσως μετά τη γέννα για να δοθούν σε άλλες οικογένειες.
Όλοι οι χωματόδρομοι έχουν γεύση από αλάτι / All Dirt Roads Taste of Salt
Ρέιβεν Τζάκσον
ΗΠΑ, 2023, 97΄
Τα τρυφερά χάδια και οι σφιχτές αγκαλιές είναι τα σημεία εισόδου μας στη ζωή της Μακ, μιας μαύρης γυναίκας που ζει στο Μισισίπι. Διατρέχοντας την προσμονή, την αγάπη και την απογοήτευση που βιώνει από την παιδική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση, αυτό το εξπρεσιονιστικό ταξίδι σε παραγωγή του Μπάρι Τζένκινς είναι μια ωδή στην ανθρώπινη ανάγκη για σύνδεση – τόσο με αγαπημένα πρόσωπα όσο και με τον τόπο. Το εντυπωσιακό ντεμπούτο της Ρέιβεν Τζάκσον ξεδιπλώνει ένα αποφασιστικό όραμα που δεν φοβάται να μας βυθίσει σε στιγμές θλίψης και λαχτάρας ή μέσα στην άβυσσο των ανείπωτων πραγμάτων. Η κάμερά της είναι υπομονετική και στοργική, καθώς απαθανατίζει την ομορφιά των μαύρων σωμάτων και της καθημερινότητας. Η ησυχία της υπαίθρου είναι γεμάτη από τους μεταφορικούς ήχους των γρύλων, των βατράχων και του νερού. Μια αντισυμβατική αφήγηση αντλεί από τη γλώσσα της μνήμης. Ο διάλογος είναι συγκρατημένος και οι ερμηνείες είναι λεπτές και στιβαρές. Επιστρατεύοντας τη δύναμη της αφής να μεταδώσει ό,τι αποφεύγει η προφορική γλώσσα, η ταινία αποτελεί μια μοναδική, ενσώματη, βιωματική εμπειρία που τιμά την πολυτέλεια της ζωής και σε αφήνει να νιώθεις τη βροχή στο δέρμα σου.
Σαμσάρα / Samsara
Λόις Πατίνιο
Ισπανία, 2023, 113΄
Μια ταινία υπερβατική, η οποία μας καλεί να την παρακολουθήσουμε με πολύ διαφορετικό τρόπο, πέρα από το οπτικό μας πεδίο, ως μια εμπειρία που σε αγγίζει ως τα βαθύτερα στρώματα της ύπαρξης και σε οδηγεί σε μια διάσταση μακριά από τις γνώριμες αισθήσεις. Το ταξίδι ξεκινά από έναν βουδιστικό ναό στο Λάος, εκεί όπου δεκάδες νεαροί μαθητεύουν δίπλα σε σοφούς μοναχούς. Ένας από αυτούς διασχίζει κάθε μέρα το ποτάμι για να διαβάσει ένα κείμενο σε μια γυναίκα-ψυχοπομπό. Όταν θα έρθει η σειρά της να πεθάνει, το πνεύμα της θα πάρει τον δρόμο για την μετεμψύχωση. Από το Λάος στην Ζανζιβάρη και από τις εικόνες στην απουσία τους –μιας που η ταινία σου ζητά κάποια στιγμή να κλείσεις τα μάτια–, ο θεατής καλείται να αφεθεί στη γαλήνη και στην πνευματικότητα, σε μια διαδρομή που σου αποκαλύπτει νοητικές, αισθητικές και κινηματογραφικές απολαύσεις και δοκιμάζει να αλλάξει τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε το σινεμά.
Διαγωνιστικό τμήμα Immersive
Το πρωτοποριακό διαγωνιστικό τμήμα Immersive αγκαλιάζει δημιουργίες που αξιοποιούν τις πιο σύγχρονες νέες τεχνολογίες και αποδεικνύει πως το νέο αυτό μέσο ανοίγει καινούργιους δρόμους στην κινηματογραφική εμπειρία και τέχνη. Το διαγωνιστικό τμήμα Immersive του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει 8 νέες ταινίες που μας ταξιδεύουν από την Ολλανδία και τη Γαλλία, μέχρι τη Βραζιλία, την Αμερική και την Ιαπωνία. Από φανταστικούς κόσμους μέχρι φανταστικούς φίλους και από τη δύναμη της μουσικής μέχρι την έμπνευση που φέρνει η διαφορετικότητα, οι ταινίες του τμήματος προσφέρουν μια συναρπαστική διαδραστική εμπειρία θέασης, ξεπερνώντας τα κινηματογραφικά είδη και εντάσσοντας τον θεατή μέσα στο περιβάλλον της εκάστοτε ταινίας.
Η κριτική επιτροπή του Immersive αποτελείται από τους:
Pedro Harres (δημιουργός περιεχομένου, νικητής Χρυσού Αλέξανδρου 2022)
Πάνο Γιαννικόπουλο (επιμελητής εκθέσεων και ιστορικός τέχνης)
Θέλγια Πετράκη (σκηνοθέτρια, σεναριογράφος και ανθρωπολόγος)
Στην Καλύτερη Ταινία Immersive θα απονεμηθεί Χρυσός Αλέξανδρος, ο οποίος συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ.
Shinigami
Γιοσίγια Οκογιάμα / Yoshiya Okoyama
Ιαπωνία, 2023, 20΄
Ένα διαδραστικό κινούμενο σχέδιο εικονικής πραγματικότητας της ρουτίνας Shinigami, χαρακτηριστική της παραδοσιακής τέχνης της Ιαπωνίας που είναι γνωστή ως rakugo. Ο θεατής μπορεί να περπατήσει ελεύθερα στον εικονικό κόσμο και να βιώσει διαφορετικές πτυχές της ιστορίας ανάλογα με τις επιλογές που έχει κάνει.
Επιτέλους εγώ / Finally Me
Μάρσιο Σαλ
Βραζιλία, 2023, 17΄
Ο κύριος Σαούλ είναι ένας ηλικιωμένος μουσικός, επιβαρυμένος από μια ζωή γεμάτη απόρριψη και ντροπή, που τον έχει αναγκάσει να συγκαλύπτει τα πιο κρυφά του μυστικά. Αλλά το ζωηρό κλίμα του βραζιλιάνικου καρναβαλιού τού δίνει έμπνευση, κι έτσι διανύει ένα μεταμορφωτικό ταξίδι αυτό-αποδοχής μέσω της δύναμης της μουσικής.
H κάθοδος / The Descent
Τατιάνα Κολέτ Απραξίν
Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, 2022, 14’
Ένα ταξίδι εικονικής πραγματικότητας στον μυθικό Κάτω Κόσμο, το οποίο διερευνά θεματικές του πένθους και της απώλειας. Ένας στοχασμός για το πένθος είναι μια από τις πιο ισχυρές και επώδυνες οικουμενικές εμπειρίες της ανθρώπινης ύπαρξης. Βυθίζει τον θεατή σε ένα μυστικιστικό ταξίδι σε αρχαία βασίλεια και υφαίνει ένα πλούσιο ηχητικό μωσαϊκό από φωνές μαζί με εντυπωσιακά οπτικά στοιχεία.
Η ώρα των σκιών / Shadowtime
Sister Sylvester, Deniz Tortum
Ολλανδία, ΗΠΑ, Τουρκία, 2023, 18΄
Βρίσκεσαι σε δύο κόσμους ταυτόχρονα. Το σώμα σου είναι στον άλλο κόσμο, αλλά η καρδιά σου είναι σε αυτόν εδώ.
Ο φανταστικός φίλος / The Imaginary Friend
Steye Hallema
Ολλανδία, Βέλγιο, 2023, 25’
Γίνε φανταστικός φίλος! Ένα παιδί που πενθεί, αγωνίζεται να διαχωρίσει την πραγματικότητα από τη φαντασία. Δημιουργεί ΕΣΕΝΑ -τον (φανταστικό) του φίλο- για να καταπολεμήσει τα τέρατα στο μυαλό του. Παρόλο που διασκεδάζετε μαζί, εκείνος αρχίζει να αποσυνδέεται όλο και περισσότερο από το περιβάλλον του... Θα βοηθήσεις ή θα επιδεινώσεις την κατάσταση;
Ονειρεύονται στα οστά μου / They Dream in My Bones
Φέι Φορμισάνο / Faye Formisano
Γαλλία, 2021, 18΄
Ένας διαπεραστικός διαλογισμός και μια συγκλονιστική βιωματική πρόταση που διερευνά ποιο ύφασμα μπορεί να συνδέει το φυσικό και το μεταφυσικό, και πώς να εξάγουμε τα όνειρα από έναν άγνωστο σκελετό. Αυτή η μυθοπλαστική συνθήκη αφηγείται την ιστορία του Roderick Norman, ενός ερευνητή της ονειρογενετικής και εξερευνά τη διασύνδεση του φυσικού και του ονειρικού κόσμου.
Το όνομά μου είναι 090 / My name is O90
Σιγέον Κιμ / Siyeon Kim
Νότια Κορέα, 2023, 15΄
Το έτος 2047, ο ρομποτικός σκύλος O-90 που διαθέτει τεχνητή νοημοσύνη τριγυρίζει στoυς δρόμους, επειδή τον εγκατέλειψαν. Για πολλά χρόνια, ο O-90 περιπλανιέται στην πόλη, αναζητώντας καλώδια επαναφόρτισης τα οποία του επιτρέπουν να κλέβει ενέργεια. Μια βροχερή νύχτα, ο O-90 ξυπνάει έχοντας εξαντλήσει σχεδόν τη φόρτισή του και κατευθύνεται προς την πόλη για να επαναφορτιστεί πριν το ξημέρωμα. Περνάει μέσα από ένα μεγάλο τούνελ, σκεπτόμενος ως συνήθως ότι αυτή η μέρα θα μπορούσε ίσως να είναι και η τελευταία του. Όμως, τα δεδομένα του O-90 δεν έχουν διαγραφεί, οπότε εξακολουθεί να θυμάται τον φίλο του. Ένα ρομπότ όπως ο O-90 προβληματίζεται και καταλήγει να επιθυμεί να έχει αναμνήσεις, καρδιά και συναισθήματα.
Χίλια βιολιά - Human Violins
Ιοάνα Μισίε
Ρουμανία, Γαλλία, 2023, 19΄
Στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, πολλοί Εβραίοι είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν μόλις ένα αντικείμενο πριν οδηγηθούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κάποιοι από αυτούς επέλεξαν το βιολί τους. Ορισμένα από αυτά έσωσαν ζωές, ενώ άλλα επίσπευσαν τον πόνο και τον τρόμο που προκαλούσαν οι φρουροί. Ακολουθούμε τη μυθιστορηματική ιστορία της Άλμα, μιας 15χρονης που κατοικεί σε έναν κόσμο γεμάτο τρόμο. Μονάχα μέσω της μουσικής, μπορεί να απελευθερωθεί. Στον χρήστη προσφέρεται η ευκαιρία να παίξει και να εξελίξει περαιτέρω την κληρονομιά της μουσικής της. Η διαδραστική αρχιτεκτονική του παιχνιδιού επιτρέπει στον χρήστη να μεταμορφώσει τα κλειστοφοβικά καλώδια σε όργανα και να προχωρήσει την ιστορία. Ακολουθείται η φιλοσοφική μετάβαση από έναν σκοτεινό εξωτερικό κόσμο σε έναν φωτεινό εσωτερικό, από μια τεράστια κλίμακα πόνου σε μια μεγαλειώδη απελευθέρωση, από τον θόρυβο στη μουσική, από την ακρόαση στη δημιουργία. Όπως έλεγε ο Yehudi Menuhin, «Η μουσική αποτελεί ζωντανό οργανισμό για να μας πει ποιοι είμαστε και τι αντιμετωπίζουμε. Πρόκειται για ένα μονοπάτι ανάμεσα στον εαυτό μας και το άπειρο». Προς το τέλος της εμπειρίας, ως διαμεσική προέκταση του παιχνιδιού, οι χρήστες θα μπορούν να εξερευνήσουν πραγματικές ιστορίες των βιολιών που τελικά επιβίωσαν.
