62ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ||
4-14/11/2021
Masterclass Λάμπη Χαραλαμπίδη: Εστιάζοντας στον χαρακτήρα
Ο μοντέρ Λάμπης Χαραλαμπίδης, που έχει στο ενεργητικό του συνεργασίες με σπουδαίους έλληνες σκηνοθέτες, όπως ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο Κώστας Γαβράς και ο Άγγελος Φραντζής, παρέδωσε masterclass την Τετάρτη 10 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. To masterclass του Λάμπη Χαραλαμπίδη, με τίτλο «Εστιάζοντας στον χαρακτήρα», εντάσσεται στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος του 62oυ Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης «Κόψε κάτι: Το μοντάζ και τα μυστικά του».
Ο καθηγητής της σχολής κινηματογράφου του ΑΠΘ, Απόστολος Καρακάσης, προλόγισε την εκδήλωση, απευθύνοντας χαιρετισμό στο κοινό. Αμέσως μετά, αφότου καλωσόρισε τον Λάμπη Χαραλαμπίδη, αναφέρθηκε στην αρχική θητεία του έλληνα μοντέρ στο ντοκιμαντέρ, στις ταινίες μικρού μήκους και στις τηλεοπτικές σειρές, καθώς και στο όνειρό του να περάσει στον μαγικό κόσμο του κινηματογράφου, το οποίο έγινε πραγματικότητα.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Λάμπης Χαραλαμπίδης, ξεκινώντας την ανάλυσή του για τον τρόπο με τον οποίο δομούνται οι κινηματογραφικοί χαρακτήρες μέσω της διαδικασίας του μοντάζ. «Πολλές φορές, τα πράγματα στο μοντάζ δεν λειτουργούν. Γενικά, όσο καλό μοντάζ και να κάνει κάποιος, αν ο ήρωας δεν είναι πιστευτός στην ερμηνεία του, τότε δεν υπάρχει μοντάζ», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Λάμπης Χαραλαμπίδης στην εναρκτήρια τοποθέτησή του. «Ποτέ δεν παίρνουμε αυθαίρετες αποφάσεις στο μοντάζ, αλλά ακολουθούμε τη γραμμή του σεναρίου και, κατόπιν, των γυρισμάτων. Το μόνο που μας ενδιαφέρει στο σινεμά είναι η αλήθεια του ήρωα. Μας ενδιαφέρει ένα μοντάζ που ακολουθεί τον ήρωα. Θέλουμε να εκμαιεύσουμε την ένταση και τα συναισθήματά του. Σημασία έχει να ταυτιστούμε. Στο μοντάζ, δεν μας ενδιαφέρουν τόσο οι πράξεις των ηρώων όσο το πώς αποδέχονται οι ήρωες το αποτέλεσμα της πράξης αυτής, και την επιρροή που έχει πάνω τους», ανέφερε σχετικά.
«Στο σινεμά, ένα κι ένα δεν κάνει δύο. Μπορεί να κάνει πέντε, δέκα ή σαράντα. Δείτε τα πλάνα απ’ όλες τις απόψεις και οπτικές. Βάλτε μέσα όσα assets έχετε: ομορφιά, ασχήμια, σκληράδα, και μετά αποφασίστε πώς θα τα μοιράσετε στον θεατή», σχολίασε. Αναφέρθηκε επίσης στη λεγόμενη «σύμβαση του γυρίσματος», στην αλλαγή δηλαδή του μοντάζ ανάλογα με τα πλάνα που έχεις (ή δεν έχεις). Ακολούθως, ο κ. Χαραλαμπίδης έδειξε μια σεκάνς από την ταινία .dog της Γιάννας Αμερικάνου, η οποία προβάλλεται στο διαγωνιστικό τμήμα Meet the Neighbors του 62ου ΦΚΘ, ενώ ακολούθησαν πλάνα και από άλλες ταινίες (Ζίζοτεκ, Τετάρτη 04:45), τα οποία σχολίασε, εξηγώντας πώς υπερπηδά ορισμένα εμπόδια στη διαδικασία του μοντάζ.
«Αυτό που θέλει το σινεμά», σχολίασε, «δεν είναι φιοριτούρες και κορδέλες. Θέλει απλότητα και ωμότητα. Δε μπορούμε να αλλάξουμε αν δεν πάθουμε ένα σοκ και το σινεμά πρέπει να προκαλέσει ένα σοκ». Τόνισε επίσης την ανάγκη να γίνονται προβολές των ταινιών πριν την ολοκλήρωσή τους «για να ξέρουν οι συντελεστές πού βαδίζουν και να μπορούν να υποστηρίξουν την ταινία τους».
Σε ερώτηση του κοινού σχετικά με τη συμμετοχή του σεναριογράφου στο μοντάζ και για το αν πρέπει να συναινέσει σε όποια πιθανή αλλαγή, ο κύριος Χαραλαμπίδης απάντησε πως κάθε ταινία συγκροτείται από μια ομάδα ανθρώπων που πράττουν συνδυαστικά: «Κάποιες φορές, οι σεναριογράφοι γράφουν λίγο παραπάνω. Είμαστε καλλιτέχνες, όχι λογιστές», δήλωσε χαρακτηριστικά. Κατόπιν, σχολίασε πως, σε μια πιθανή διαφωνία μεταξύ του μοντέρ και του σκηνοθέτη, έχει μεγάλη σημασία το timing που θα προτείνεις την αλλαγή στον σκηνοθέτη. «Σημασία έχει επίσης ο σκηνοθέτης να σε ακούει πραγματικά, και όχι να το κάνει αναγκαστικά», ανέφερε σχετικά.
Στη συνέχεια, σε ερώτηση σχετικά με το αν ο ηθοποιός γνωρίζει τι χρειάζεται ο μοντέρ, ο κ. Χαραλαμπίδης απάντησε πως, πέρα από την ερμηνεία του ηθοποιού, σημασία έχει να μπορείς να αναπροσαρμόσεις τα πλάνα, ακόμη κι αν δεν έρθουν όπως τα περιμένεις. «Αναζητούμε assets μέσα στο υλικό που έχουμε και προσπαθούμε να πείσουμε τον θεατή πως κάτι συμβαίνει. Κάνουμε το λάθος μας ατού, κοιτάμε τα πάντα μέσα από άλλο leitmotif. Δημιουργούμε σασπένς, το οποίο ο θεατής χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει νόημα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Εκείνη τη στιγμή, ο κ. Χαραλαμπίδης προσκάλεσε τον φίλο του και σκηνοθέτη, Αλέξη Αλεξίου, στη σκηνή, όπου συζήτησαν μια πολύ δύσκολη σκηνή της ταινίας του δεύτερου, Τετάρτη 04:45, όπου χρειάστηκαν δυόμιση εβδομάδες για να τη μοντάρουν. Αναφέρθηκε, επίσης, στη νέα γλώσσα και στις νέες ιδέες που προκύπτουν συνεχώς στον κινηματογράφο. Πλέον, ταινίες με στοιχεία πορνό και τρόμου, οι οποίες στα 80s θα απορρίπτονταν αυτοστιγμεί, πηγαίνουν σε μεγάλα Φεστιβάλ και κερδίζουν βραβεία.
Κλείνοντας, υπογράμμισε τη σημασία του να αντιμετωπίζεις δημιουργικά τα προβλήματα στο μοντάζ: «Αφού δούμε το πρώτο cut, αφήνουμε τον εαυτό μας ελεύθερο να αφουγκραστούμε γιατί δεν δουλεύει. Μπορούμε να μασκαρέψουμε το πρόβλημα και να το μετατρέψουμε σε άποψη. Εγώ, το μοντάζ το κουβαλάω πάντα μαζί μου: δεν έχει ωράριο», κατέληξε, ολοκληρώνοντας την ομιλία του.
