Το πλήρες κινηματογραφικό, αλλά και εικαστικό του έργο παρουσίασε ο βραβευμένος με το Χρυσό Φοίνικα των Κανών, ταϊλανδός σκηνοθέτης Απίτσατπονγκ Bιρασεττάκουν, στο masterclass που παρέδωσε την Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Τον δημιουργό υποδέχθηκε ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κ. Δημήτρης Εϊπίδης, ο οποίος εξέφρασε την χαρά του για την παρουσία του κινηματογραφιστή στην 51η διοργάνωση. «Μετά από πολλές προσπάθειες καταφέραμε και εξασφαλίσαμε την παρουσία του βραβευμένου Απίτσατπονγκ Bιρασεττάκουν, έναν εξαιρετικά σημαντικό καλλιτέχνη με διεθνή αντίκτυπο», σημείωσε ο κ. Εϊπίδης.
Στη συνέχεια, συντονίζοντας το masterclass, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του τμήματος Ημέρες Ανεξαρτησίας, Λευτέρης Αδαμίδης, παρουσίασε στο κοινό τον καλλιτέχνη και σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια του masterclass οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να δουν σχεδόν ολοκληρωμένο το εικαστικό και κινηματογραφικό έργο του.
«Δυσκολεύτηκα αρκετά να συγκεντρώσω όλες τις μικρού μήκους ταινίες μου για να σας τις παρουσιάσω, αλλά τα κατάφερα χάρη στους ανθρώπους του Φεστιβάλ. Θα σας δείξω ένα μεγάλο κομμάτι της δουλειάς μου, το οποίο δεν προβάλλεται δημοσίως», υπογράμμισε ο κ. Bιρασεττάκουν και ξεκίνησε με την προβολή ενός αποσπάσματος από το νέο του project με τίτλο «Primitive», στο οποίο παρουσιάζονται οι νέοι και οι συνήθειες τους, από χωριά της Ταϊλάνδης τα οποία επισκέφθηκε ο δημιουργός.
Μιλώντας για τον ίδιο, ο σκηνοθέτης αποκάλυψε στο κοινό ότι τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στα νοσοκομεία της γενέτειρας του, όπου εργάζονταν οι γονείς του ως γιατροί, καθώς και στο σχολείο και τον κινηματογράφο, καθώς η σκοτεινή αίθουσα ήταν ένας τρόπος διαφυγής από την καθημερινότητα. Παρόλο που σπούδασε αρχιτεκτονική, ο κινηματογράφος και ειδικότερα ο πειραματικός, ταινίες του οποίου ο σκηνοθέτης πρωτοείδε στην Αμερική, ήταν η τέχνη που τελικά τον κέρδισε. «Για πολύ καιρό αναρωτιόμουν εάν θα μπορούσα να επιβιώσω οικονομικά και επαγγελματικά κάνοντας ταινίες, κάτι που ήταν πολύ προσωπική υπόθεση για μένα. Η εσωστρέφειά μου και η αντιλήψεις μου για τη ζωή με οδήγησαν στον πειραματικό κινηματογράφο, όπου ο καλλιτέχνης να μπορεί εκφραστεί αυτόνομα», εξήγησε ο Απίτσατπονγκ Bιρασεττάκουν. Παράλληλα, ο σκηνοθέτης περιέγραψε στο κοινό τον ιδιαίτερο τρόπο συνεργασίας του με τους ηθοποιούς: «Πάντοτε συζητάμε μαζί, τους ζητώ να είναι ο εαυτός τους και η ταινία εξελίσσεται μετά από μια ανταλλαγή και συνδιαμόρφωση απόψεων», σημείωσε.
Προβάλλοντας αποσπάσματα από την ασπρόμαυρη ταινία Μυστηριώδες αντικείμενο το μεσημέρι, ο δημιουργός σημείωσε ότι πρόκειται για ένα πείραμα επάνω στους τρόπους αφήγησης μιας ιστορίας από διαφορετικούς ανθρώπους. «Όποτε είχα λεφτά, ταξίδευα στα χωριά της Ταϊλάνδης και ζητούσα από τους χωρικούς να ξεκινήσουν να μου λένε μια ιστορία και μετά ζητούσα από κάποιον άλλο, σε άλλο μέρος, να τη συνεχίσει. Έτσι προέκυψε μια ιστορία με διάφορες αφηγήσεις», εξήγησε ο σκηνοθέτης.
Στο φιλμ Για πάντα δικός σου, το οποίο πραγματεύεται την ευτυχία, ο Απίτσατπονγκ Bιρασεττάκουν ξεκίνησε να πειραματίζεται με την έννοια του χρόνου, ενώ παράλληλα εγκαινίασε τη συνεργασία του με ηθοποιούς, με τους οποίους εξακολουθεί και σήμερα να δουλεύει. Επίσης, στην ταινία Τροπική ασθένεια, που ουσιαστικά μιλά για την αγάπη, ο Απίτσατπονγκ Bιρασεττάκουν αποκάλυψε στο κοινό ότι κατά τα γυρίσματα του συγκεκριμένου φιλμ έπρεπε να διαχειριστεί μια προσωπική απώλεια, τον θάνατο του πατέρα του, γεγονός που αντανακλά ως ένα βαθμό αρνητική ενέργεια στην ταινία. «Αυτή η ταινία με έκανε περισσότερο εξωστρεφή, καθώς έπρεπε να συνεργαστώ με πολλούς ηθοποιούς και ένα ολόκληρο συνεργείο τεχνικών. Όταν η ταινία πήγε στις Κάννες, αισθανόμουν ότι καταπίεζα τον εαυτό μου να επικοινωνήσει, να βρω χρηματοδότες, να μιλήσω με κόσμο. Εκείνη την περίοδο, αναρωτιόμουν εάν θα έκανα ποτέ καριέρα ως σκηνοθέτης», τόνισε.
Παρουσιάζοντας στο κοινό αποσπάσματα από την ταινία Η περιπέτεια της Άιρον Πούσι, μια trash movie όπως τη χαρακτήρισε ο ίδιος, ο Απίτσατπονγκ Bιρασεττάκουν σημείωσε ότι σκηνοθέτησε τέσσερα τηλεοπτικά επεισόδια με τον ίδιο τίτλο και υπόθεση, και αργότερα αποφάσισε να στηριχθεί σε ένα από αυτά και να δημιουργήσει μια ταινία μεγάλου μήκους. «Πρόκειται για έναν χαρακτήρα που προσπαθεί να καταπολεμήσει το έγκλημα. Είναι μια ταινία που έγινε με έναν τρόπο σκέψης όπου... δεν σκεφτόμουν», σημείωσε χιουμοριστικά για να αποτυπώσει την πλήρη ελευθερία έκφρασής του στο συγκεκριμένο έργο.
Η απώλεια του πατέρα του, όπως είπε ο δημιουργός, τον σημάδεψε, ως εκ τούτου και η ταινία του Σύνδρομα και ένας αιώνας περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία. «Η ταινία είναι ένα όνειρο, μια μίξη του παρόντος και του παρελθόντος για μένα, αφιερωμένη στους γονείς μου», τόνισε ο σκηνοθέτης. Παράλληλα, συμπλήρωσε πως στη συγκεκριμένη ταινία η επιτροπή λογοκρισίας της Ταϊλάνδης έκοψε μια σκηνή στην οποία παρουσιάζεται ένας γιατρός που πίνει αλκοόλ εν ώρα υπηρεσίας. «Συναντήθηκα με την επιτροπή και μεταξύ άλλων μου είπαν να γυρίσω στη σχολή κινηματογράφου, για να μάθω να φτιάχνω ταινίες. Ο νόμος τώρα έχει αλλάξει, υπάρχει ένα σύστημα βαθμολόγησης από το υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και πάλι έχουν το δικαίωμα να κόψουν μια ταινία», είπε.
Στη συνέχεια, ο Απίτσατπονγκ Bιρασεττάκουν παρουσίασε στο κοινό μια σειρά από video art εγκαταστάσεις και εικαστικά έργα που έχει παρουσιάσει σε γκαλερί και μουσεία του κόσμου. Στο έργο του, ο δημιουργός εξερευνά τις έννοιες της αφήγησης, του χρόνου, της ευτυχίας, της μνήμης και της πολιτικής. Στα εικαστικά του project συχνά χρησιμοποιούσε στοιχεία της πατρίδας και της καθημερινότητας του, τα οποία προσάρμοζε στην κουλτούρα άλλων χωρών και περιοχών. «Στο πλαίσιο ενός project αφήσαμε ελεύθερα διάφορα μπαλόνια στην Ταϊλάνδη, το Μεξικό, το Άμστερνταμ. Τα μπαλόνια είχαν επάνω μια καρτ ποστάλ που ανέγραφε την ερώτηση “Τι είναι για σας η ευτυχία;” και “Τι σημαίνει ευτυχία”. Οι απαντήσεις που πήραμε, είχαν μεγάλο ενδιαφέρον και φανέρωναν τη διαφορετικότητα των ανθρώπων και της κουλτούρας τους», σημείωσε.
Στη νέα του δουλειά, το project Primitive -μέρος του οποίου αποτελεί και η ταινία Ο θείος Μπούνμι θυμάται τις προηγούμενες ζωές του, που απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα και προβάλλεται στο 51ο Φεστιβάλ- ο δημιουργός εξερευνά τη μνήμη μέσα από μεταφυσικές ιστορίες μετενσάρκωσης και ανθρώπων που συνάντησε, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι έχουν αναμνήσεις από την προηγούμενη ζωή τους. «Η έμπνευσή μου προήλθε από ένα μικρό βιβλίο που μου έδωσε ένας μοναχός με τίτλο Ο άνθρωπος που θυμάται τις προηγούμενες ζωές του. Ωστόσο, για πολύ καιρό δεν μπορούσα να βρω έναν τρόπο για να το μεταφέρω στον κινηματογράφο», εξήγησε ο καλλιτέχνης. Σε ένα ταξίδι που ξεκίνησε με αφορμή την ταινία του Primitive, φωτογραφίες του οποίου πρόβαλλε στους θεατές του masterclass, o Απίτσατπονγκ Bιρασεττάκουν πήρε συνεντεύξεις από ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι έχουν αναμνήσεις από την προηγούμενη ζωή τους και κατάφερε να συνθέσει μια ταινία η οποία εξερευνά τις διαδρομές της μνήμης και του χρόνου.
Απαντώντας σε ερωτήσεις του κοινού σχετικά με το ζήτημα της λογοκρισίας στην Ταϊλάνδη και την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, ο κ. Bιρασεττάκουν σημείωσε ότι στην ταινία Σύνδρομα και ένας αιώνας, η οποία λογοκρίθηκε, πρόβαλλε μαύρες σκηνές στις κομμένες σκηνές, ως ένδειξη διαμαρτυρίας, ενώ πρόσθεσε ότι παρόλο που ο νόμος έχει αλλάξει, υπάρχουν και σήμερα ταινίες που λογοκρίνονται. «Η πολιτική κατάσταση επιδρά σε εμένα τον ίδιο και στον τρόπο που σκέφτομαι. Η Ταϊλάνδη μοιάζει να είναι ήσυχη χώρα, αλλά υπάρχει έντονη η παρουσία της βίας. Πιστεύω, πάντως ότι οι επόμενες δουλειές μου θα είναι περισσότερο πολιτικοποιημένες», κατέληξε ο δημιουργός.
σε συνεργασία με
