Αlejandro Fernandez Almendras (Huacho), Γιώργος Δρίβας (Empirical Data), Rigoberto Perezcano (Northless), Alejo Moguillansky (Castro),
Ray Pride (φωτογράφος, κινηματογραφικός δημοσιογράφος)
Η στενή σχέση και τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, η προσκόλληση ή μη στο σενάριο, αλλά και η πολιτική διάσταση των ταινιών ήταν τα θέματα που απασχόλησαν το έκτο «Κουβεντιάζοντας» του 50ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιήθηκε στο Αντλιοστάσιο, με συντονίστρια τη δημοσιογράφο Έλενα Χρηστοπούλου.
Στη συζήτηση συμμετείχαν οι σκηνοθέτες Αlejandro Fernandez Almendras (Huacho), Γιώργος Δρίβας (Empirical Data), Rigoberto Perezcano (Northless), Alejo Moguillansky (Castro) και ο κινηματογραφικός δημοσιογράφος Ray Pride.
Με αφορμή αποσπάσματα από τις ταινίες των εν λόγω σκηνοθετών, η συζήτηση ξεκίνησε με τις τοποθετήσεις των δημιουργών αναφορικά με την διαπλοκή μυθοπλασίας και αληθινής ζωής στις ταινίες τους. «Προσπάθησα να μην έχω μουσική ή πολλούς διάλογους και επιχείρησα να δώσω μια ντοκιμαντερίστικη διάσταση στο έργο μου» εξήγησε ο Rigoberto Perezcano, ο οποίος στην ταινία Northless θίγει το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης μεξικανών στις ΗΠΑ. Από την πλευρά του, ο Αlejandro Fernandez Almendras στο Huacho επιλέγει ως ήρωές του μια οικογένεια χωρικών από τη νότια Χιλή, που αγωνίζεται να προσαρμοστεί σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Ο σκηνοθέτης δήλωσε: «Στην ταινία μου δεν χρησιμοποίησα επαγγελματίες ηθοποιούς, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα φιλμ μυθοπλασίας με γεγονότα από την πραγματική ζωή». Με τη σειρά του ο Γιώργος Δρίβας, η ταινία του οποίου Empirical data συμμετέχει στο 4ο Digital Wave του 50ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, χαρακτήρισε ενδιαφέρουσα τη διαλεκτική σχέση μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας: «Στην ταινία μου, ένας μετανάστης έρχεται στη χώρα μας και προσπαθεί να γίνει ηθοποιός. Παρόλο που αυτή η ιστορία είναι αληθινή, η ταινία δεν αφορά μόνο στο πραγματικό πρόσωπο που υποδύεται τον συγκεκριμένο ρόλο, αλλά σε κάθε πρόσωπο που είναι σαν τον κεντρικό ήρωα. Με άλλα λόγια, η ταινία δεν είναι μόνο η ιστορία της δικής του ζωής». Με αφορμή την ταινία του με τίτλο Castro, με ήρωα έναν φυγά που ερωτεύεται μια κοπέλα και φεύγει μαζί της για την πρωτεύουσα, ο αργεντινός σκηνοθέτης Alejo Moguillansky επεσήμανε σχετικά: «Κάθε ταινία είναι ντοκιμαντέρ του εαυτού της. Το χάος και οι κινήσεις ακριβείας στο ίδιο πλάνο είναι αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της σχέσης, στην οποία το σενάριο υπάρχει και χάνεται την ίδια στιγμή».
Όσον αφορά στο θέμα του σεναρίου, και οι υπόλοιποι συμμετέχοντες συμφώνησαν με την παραπάνω άποψη του Alejo Moguillansky. «Κανένα κομμάτι του σεναρίου δεν κρατήθηκε, το πετάξαμε όλο. Προσωπικά, ήθελα έτσι κι αλλιώς να δώσω την αίσθηση ότι δεν υπήρχε κάμερα γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Συν τοις άλλοις, τους άφησα ελεύθερους να μιλήσουν τη γλώσσα που μιλούν καθημερινά και δεν τους ‘’επέβαλλα’’ το επίσημο ιδίωμα της Χιλής. Σας πληροφορώ ότι πολλοί χιλιανοί, βλέποντας την ταινία, δεν καταλαβαίνουν καν τι λένε οι ήρωες» είπε ο Αlejandro Fernandez Almendras, ενώ ο Rigoberto Perezcano πρόσθεσε: «Λατρεύω τον αυτοσχεδιασμό. Με αυτόν τον τρόπο, μου αρέσει να καθοδηγώ και να καθοδηγούμαι από τους ηθοποιούς».
Σε αυτό το σημείο, και με έντονη τη ματιά του φωτογράφου, ο Ray Pride παρενέβη επισημαίνοντας την σχεδόν κοινή χρήση των χώρων γυρισμάτων που έκαναν και οι τρεις λατινοαμερικάνοι σκηνοθέτες. «Στην ταινία μου θα μπορούσα να δείχνω συνέχεια τα τοπία της Χιλής, όμως, δεν το έκανα γιατί τότε ο θεατής θα πίστευε ότι επρόκειτο για μια εξωτική ιστορία, η οποία δεν τον αφορά, εφόσον συμβαίνει κάπου στην άλλη άκρη του κόσμου. Εγώ, όμως, ήθελα να δείξω το αντίθετο, δηλαδή ότι αυτό που συμβαίνει εκεί είναι κάτι φυσιολογικό και σίγουρα δεν είναι κάτι μακρινό. Γι’ αυτό, λοιπόν, στο φιλμ θέλησα να δείξω τοποθεσίες που βρίσκονταν έξω από την καθημερινότητα του θεατή». Από την πλευρά τους, ο Rigoberto Perezcano και ο Γιώργος Δρίβας τόνισαν ότι δεν προτιμούν σε καμία περίπτωση τα στημένα σκηνικά. «Δουλεύω μόνο σε φυσικά locations, γιατί θεωρώ πως αυτό είναι κάτι απαραίτητο τόσο για μένα όσο και για το συνεργείο μου» σημείωσε ο Rigoberto Perezcanο. «Σιχαίνομαι τα στημένα σκηνικά, ψάχνω πάντα για αυθεντικά σημεία. Δεν μου αρέσει η ανθρωποκεντρική - με την κακή έννοια – λογική των αμερικανών, οι οποίοι επικεντρώνονται στον ήρωα και δημιουργούν γύρω του ένα ουδέτερο περιβάλλον, σαν να μην έχει καμία σημασία ο περίγυρος», επεσήμανε ο Γιώργος Δρίβας.
Όσον αφορά στην πολιτική διάσταση των ταινιών τους – ένα ερώτημα που έθεσε η συντονίστρια της συζήτησης, Έλενα Χρηστοπούλου - όλοι οι δημιουργοί δήλωσαν ότι οι ταινίες τους είναι πολιτικές με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. «Η ταινία μου είναι κατεξοχήν πολιτική, μιλάει για την οικονομία, για τα χρήματα και το πώς αυτά αλλάζουν χέρια. Δεν υπάρχει κάτι πιο πολιτικό από αυτό» ξεκαθάρισε ο Αlejandro Fernandez Almendras. «Η μετανάστευση είναι πολιτικό θέμα, όμως εγώ στην ταινία μου μιλάω και για την ‘‘μετανάστευση’’ των συναισθημάτων» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Rigoberto Perezcano, ενώ ο Alejo Moguillansky δήλωσε ότι πολλοί θεατές περιμένουν έτσι κι αλλιώς από τις ταινίες των λατινοαμερικάνων δημιουργών να είναι πολιτικές, λόγω του τόπου καταγωγής τους. Στο κλείσιμο του «Κουβεντιάζοντας», ο Γιώργος Δρίβας τόνισε: «Όλα είναι πολιτική. Πολιτική είναι κυρίως ό,τι έχει να κάνει με τη διαχείριση της εξουσίας. Ακόμα και η απόφαση να κάνεις μια ταινία είναι πολιτική».
