ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΝΤΑΣ 20/3
Γύρω από τη σχέση που αναπτύσσει ο κινηματογραφιστής με τα υποκείμενα του, περιστράφηκε η συζήτηση στο «Κουβεντιάζοντας» της Παρασκευής 20 Μαρτίου, στο οποίο συμμετείχαν οι σκηνοθέτες Barbara Caspar (Who’s afraid of Kathy Acker), Μαριάννα Οικονόμου (Bells, threads and miracles), Gilbert Ndahayo (Behind this convent), Απόστολος Καρακάσης (Εθνικός Κήπος), Dragan Nikolic (The caviar connection) και Kal Toure (Victims of our riches).
Την κουβέντα άνοιξε η Barbara Caspar, που στο ντοκιμαντέρ της σκιαγραφεί το πολυεπίπεδο πορτραίτο της αμφιλεγόμενης αμερικανίδας συγγραφέα Κάθυ Άκερ, με τη βοήθεια μαρτυριών και animation: «Όταν ήμουν μικρή διάβασα ένα βιβλίο της Κάθυ Άκερ, το οποίο άσκησε μεγάλη επιρροή στη ζωή μου. Θεώρησα λοιπόν αυτονόητο το πρώτο μου κινηματογραφικό εγχείρημα να είναι αφιερωμένο σ’ εκείνη», σημείωσε η σκηνοθέτιδα και πρόσθεσε: «Στην αρχή δυσκολεύτηκα πολύ να προσεγγίσω τους ανθρώπους που γνώριζαν την Άκερ. Αργότερα, όταν αισθάνθηκαν άνετα, έγιναν πολύ πιο ανοιχτοί και ειλικρινείς μαζί μου».
Ο άνθρωπος και η σχέση του με τη θρησκευτική πίστη και ειδικότερα με τα θαύματα είναι το κεντρικό θέμα του φιλμ Bells, threads and miracles της Μαριάννας Οικονόμου. Δύο διαφορετικοί θρησκευτικοί κόσμοι, ο χριστιανικός και ο μουσουλμανικός, συναντιούνται στη μονή του Αγίου Γεωργίου Κουδουνά πάνω στο νησάκι Πρίγκηπο, έξω από την Κωνσταντινούπολη, καθώς, όπως σχολίασε η σκηνοθέτιδα «η ανάγκη των ανθρώπων να πιστεύουν στα θαύματα είναι παγκόσμια και δεν κοιτάει θρησκείες ή δόγματα». Απαντώντας στο ερώτημα εάν ο κινηματογραφιστής «παρεμβαίνει», άθελα του ή εσκεμμένα, στις ζωές των υποκειμένων του, η Μαριάννα Οικονόμου επεσήμανε: «Θα ήταν ψέμα να πούμε ότι δεν αλλάζει η ζωή των ανθρώπων που κινηματογραφούμε. Ανοίγονται, μοιράζονται τις σκέψεις και τα μυστικά τους, δεν είναι κάτι απλό».
Στο ντοκιμαντέρ Behind this convent ο αφρικανός σκηνοθέτης Gilbert Ndahayo συνομιλεί με θύματα αλλά και θύτες της γενοκτονίας των Τούτσι στη Ρουάντα και αντιμετωπίζει τετ – α – τετ τον άνθρωπο που δολοφόνησε τον πατέρα του: «Έχασα όλη μου την οικογένεια στη γενοκτονία, εκτός από τον αδερφό μου. Ήθελα να κάνω αυτό το ντοκιμαντέρ για να αντιμετωπίσω τους δαίμονες μου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Gilbert Ndahayo και συμπλήρωσε: «Εκτός από τις πολλές τεχνικές δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε, έπρεπε να κερδίσω και την εμπιστοσύνη των θυμάτων για να μου μιλήσουν. Αυτό απαιτούσε χρόνο και υπομονή».
«Στο κέντρο της Αθήνας υπάρχει μια ζούγκλα με δαιδαλώδεις διαδρομές, κρυφές γωνίες, μυστικά σημεία, θαμώνες και περαστικούς και σχεδόν ποτέ δεν της δίνουμε τη σημασία που της αξίζει», σημείωσε από την πλευρά του ο Απόστολος Καρακάσης για το ντοκιμαντέρ του Εθνικός Κήπος. «Προσπαθούσα να είμαι όσο πιο ειλικρινής γινόταν με τους ανθρώπους που πλησίαζα. Ήταν ένα είδος φλερτ, τους έπειθα ότι δεν θα τους εκθέσω και έτσι κινηματογραφούσα προσωπικές τους στιγμές, συζητήσεις για τα όνειρα τους και τις επιθυμίες τους», υπογράμμισε ο σκηνοθέτης.
Για τα όνειρα δύο αδελφών ψαράδων σε ένα μικρό χωριό στη Σερβία, μιλάει στο ντοκιμαντέρ του The caviar connection, ο σκηνοθέτης Dragan Nikolic. «Χρειάστηκε να συζητήσω πολύ με τα δύο αδέλφια προτού αρχίσω τα γυρίσματα, προκειμένου να μου ανοιχτούν. Μόλις ξεκινήσαμε, ωστόσο, ξέχασαν την κάμερα και η συμπεριφορά τους ήταν απόλυτα φυσιολογική», τόνισε ο σκηνοθέτης.
Στο φιλμ Victims of our riches ο Kal Toure επιχειρεί να βρει την αιτία πίσω από τις παράνομες μαζικές μεταναστεύσεις αφρικανών στην Ισπανία, μετά τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν στο βόρειο Μαρόκο το Σεπτέμβριο του 2005. Περιγράφοντας τον τρόπο που προσεγγίζει υποκείμενά του, ο Τουρέ είπε, μεταξύ άλλων: «Είναι όπως όταν γνωρίζεις κάποιον για πρώτη φορά. Ο τρόπος που θα μιλήσεις, η πρώτη εντύπωση, η συμπεριφορά, όλα παίζουν ρόλο και επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα. Στις ταινίες μυθοπλασίας μπορείς να ξαναγυρίσεις μια σκηνή, ενώ στο ντοκιμαντέρ μπορεί να μην έχεις δεύτερη ευκαιρία».
