MASTERCLASS ΓΟΥΙΛΕΜ ΝΤΑΦΟΕ
Με την απονομή τιμητικής πλακέτας για την προσφορά του στον κινηματογραφικό χώρο, άνοιξε το masterclass του Γουίλεμ Νταφόε, το Σάββατο 23 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, στο Λιμάνι. Ο αναγνωρισμένος αμερικανός ηθοποιός έλαβε το βραβείο από τα χέρια της διευθύντριας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δέσποινας Μουζάκη, ευχαριστώντας θερμά τη διοργάνωση για την τιμή που του επιφύλαξε. Στο masterclass που παρέδωσε στη συνέχεια, παρουσία του προέδρου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Γιώργου Χωραφά, της διευθύντριας του Δέσποινας Μουζάκη και σύσσωμης σχεδόν της διεθνούς κριτικής επιτροπής του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, μίλησε για τη δουλειά του με σπουδαίους σκηνοθέτες του παγκόσμιου σινεμά, τον τρόπο που προσεγγίζει τους ρόλους του, αλλά και τη συνεργασία του με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στην Σκόνη του χρόνου .
Ο Γιώργος Χωραφάς παρουσίασε τον Γουίλεμ Νταφόε στο κοινό, λέγοντας πως είναι ένας καλλιτέχνης που έχει προσφέρει πολλά, τόσο στους θεατές των ταινιών του, όσο και στους σκηνοθέτες με τους οποίους έχει συνεργαστεί. «Είναι ένας άνθρωπος με πολλά ταλέντα αλλά το πιο μεγάλο του ταλέντο είναι η ειλικρίνεια με την οποία αντιμετωπίζει ότι κάνει», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Χωραφάς.
Ανοίγοντας το masterclass, o Γουίλεμ Νταφόε αναφέρθηκε στο ξεκίνημα της καριέρας του με το θεατρικό γκρουπ Theater X, του οποίου ήταν ιδρυτής καθώς και στον πρώτο του μικρό ρόλο στην ταινία Heaven's Gate: «Το θέατρο μου έμαθε να εμβαθύνω στους χαρακτήρες των ρόλων μου. Ο ρόλος μου στο Heaven's Gate ήταν η πρώτη μου συμμετοχή σε ταινία των στούντιο, όμως είχαν προηγηθεί αρκετές συνεργασίες μου σε ταινίες μικρού μήκους ανεξάρτητων σκηνοθετών».
Μετά την προβολή ενός χαρακτηριστικού αποσπάσματος από το Platoon, o Γουίλεμ Νταφόε μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο προετοιμάζεται για τους ρόλους του: «Μερικές φορές χρειάζεται μεγάλη έρευνα και προετοιμασία για να προσεγγίσεις ένα ρόλο, άλλοτε γίνεται πιο εύκολα. Τα κοστούμια ή για παράδειγμα τα ψεύτικα δόντια που φορούσα στο Wild at heart του Ντέιβιντ Λιντς με οδήγησαν να βρω εύκολα το κλειδί του χαρακτήρα. Συχνά έχεις κάποιες τεχνικές σαν άσσο στο μανίκι σου, αν για παράδειγμα υπάρχει μία ιδιαίτερη γλώσσα ή προφορά έχεις μια αφετηρία από την οποία ξεκινάς».
Ειδικότερα για το ρόλο του στην ταινία Ο τελευταίος πειρασμός, διάβασε, όπως είπε, φιλοσοφικά δοκίμια για την αγάπη και την συγχώρεση, ενώ χαρακτήρισε σπουδαία τη συνεργασία του με τον Μάρτιν Σκορτσέζε, ο οποίος του έδωσε μία εξαιρετική βάση για να προσεγγίσει το ρόλο του: «Ο Σκορτσέζε είχε ήδη φτιάξει την ταινία στο μυαλό του και ήξερε τι έπρεπε να γίνει. Ήταν ένα χαμηλού προϋπολογισμού φιλμ, οι σκηνές γυρίστηκαν μόνο 3 φορές, με αποτέλεσμα να μη χάνεται η ενέργεια, κάτι που νομίζω πως φαίνεται στο αποτέλεσμα».
Ουσιαστικό προσόν για ένα σκηνοθέτη σύμφωνα με τον Willem Dafoe είναι «το πάθος του γι αυτό που κάνει, το να σου παρέχει ένα καλό σκηνικό και να σου εξηγεί τι θέλει από σένα. Το να σε καλεί να γίνεις ένας ουσιαστικός παράγοντας στην ιστορία του και μετά να σ' αφήνει να την οδηγείς εσύ». Και όταν μια ταινία δεν γνωρίζει επιτυχία; «Η αποτυχία βοηθά. Δεν μπορείς να καθορίζεις την πορεία σου μόνο μέσα από τις επιτυχίες σου. Η αποτυχία σε ταρακουνά, σε ξαναβάζει στο δρόμο σου. Θέλω να έχω καλά αποτελέσματα, όμως η αποτυχία ή η επιτυχία δεν προγραμματίζονται», σημείωσε σχετικά ο ηθοποιός.
Για τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον ηθοποιό και το σκηνοθέτη που μπορεί να είναι και συγκρουσιακή, ο Νταφόε δήλωσε ότι «παραδίνεται» στον σκηνοθέτη και γίνεται φορέας της επιθυμίας του: «Κάποιες φορές το ένστικτό μου μπορεί να μου λεει ότι κάτι δεν είναι σωστό, όμως την τελική ευθύνη την έχει πάντα ο σκηνοθέτης». Όταν έχει την επιλογή προτιμά να δουλεύει με ανθρώπους που θαυμάζει, ωστόσο δε διστάζει να ρισκάρει να δουλέψει με νέους δημιουργούς, αρκεί να έχουν πάθος για τη δουλειά τους. «Το πάθος τους παρασύρει και μένα», σχολίασε χαρακτηριστικά
Στη συνέχεια ο Γουίλεμ Νταφόε αναφέρθηκε στην πρόσφατη συνεργασία του με το Θόδωρο Αγγελόπουλο για την ταινία Σκόνη του χρόνου: «Ήθελα να γίνω πλάσμα του Τheo. Είναι πασίγνωστος για τα πλάνα σεκάνς του, είναι επίσης πολύ ακριβής σ΄ αυτό που κάνει. Εσύ γίνεσαι ένα απειροελάχιστο κομμάτι του κόσμου του, πρέπει να μπεις σ' αυτόν. Με εμπιστεύτηκε πολύ γρήγορα κι εγώ αμέσως χαλάρωσα και αφέθηκα».
Σε ερώτηση για τα Όσκαρ και τις δύο υποψηφιότητες του, απάντησε πως δεν θεωρεί ότι ανήκει στο προβλέψιμο αυτό παιχνίδι με το τεράστιο παρασκήνιο, τη δημοσιότητα και τις μεγάλες καμπάνιες: «Οι δύο υποψηφιότητες προέκυψαν από το πουθενά και ήταν σαν δώρο. Δεν θεωρώ όμως ότι είμαι κομμάτι αυτού του μηχανισμού ή τουλάχιστον αναπόσπαστο τμήμα του»
Ο Γουίλεμ Νταφόε αναφέρθηκε τέλος στην ταινία που πρόσφατα ολοκλήρωσε με τον Λαρς φον Τρίερ ( πρόκειται για τη δεύτερη συνεργασία του με το Δανό σκηνοθέτη μετά το Manderlay) και στα μελλοντικά του σχέδια που περιλαμβάνουν μία συνεργασία με τη γυναίκα του σε ένα φιλμ που ετοιμάζουν μαζί αλλά και μία ταινία με τον Βιμ Βέντερς.
