10ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –
Εικόνες του 21ου Αιώνα
7-16 Μαρτίου 2008
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΝΤΑΣ 9/3
Το πρώτο «Κουβεντιάζοντας» του 10ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 9 Μαρτίου στην αίθουσα Excelsior του ξενοδοχείου Electra Palace. Καλεσμένοι ήταν οι σκηνοθέτες Bergsteinn Bjorgulfsson και Ari Alexander Ergis Magnusson (At the edge of the world), Hillary Helstein (As seen through these eyes), Chris Swider (Children in exile), Olaf Koelewijn (Farmer’s wisdom) και ο παραγωγός Sebastian Runschke (The Whispering of the trees).
Για το ντοκιμαντέρ τους At the edge of the world μίλησαν οι B. Bjorgulfsson και A. Magnusson, οι οποίοι συμφώνησαν ότι είναι σημαντικό να αναδεικνύουμε τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από κάθε ιστορία. Το ντοκιμαντέρ τους αφηγείται την ιστορία νεαρών αγοριών, θυμάτων βιαιοπραγιών, βιασμών και συστηματικών εξευτελισμών, σ’ ένα ίδρυμα της Ισλανδίας για παιδιά με διαταραχές στη συμπεριφορά τους. «Στην αρχή δυσκολεύτηκα πολύ για να τους πείσω να μιλήσουν μπροστά στην κάμερα. Στο τέλος όμως με αναζήτησαν οι ίδιοι, οι οποίοι πήραν την απόφαση να μοιραστούν μαζί μας την ιστορία τους», εξήγησε ο Β. Bjorgulfsson. «Πάντα πρέπει να βλέπουμε τον άνθρωπο που κρύβεται πισω από μια ιστορία και να μην ξεχνάμε τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει σε ολόκληρη την κοινωνία», συμπλήρωσε ο A. Magnusson, ο οποίος συνέχισε λέγοντας ότι «σκοπός του ντοκιμαντέρ είναι να προκαλεί αλλαγές». Δεν παρέλειψαν να αναφερθούν και στη σημασία του θεσμού του Φεστιβάλ Ντοκιμαντερ Θεσσαλονίκης, καθώς όπως είπαν, φιλοξενούνται ντοκιμαντέρ εξαιρετικού ενδιαφέροντος, που ο κόσμος έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μόνο στα φεστιβαλ.
Για την επαφή του με τους ιθαγενείς της φυλής Mapuche της Χιλής μίλησε ο παραγωγός του ντοκιμαντερ The Whispering of the trees, Sebastian Runschke. «Η απόφαση του να επιλέξεις ποιός τελικά θα είναι ο χαρακτήρας που θα προβάλλεις είναι αρκετά δύσκολη», υπογράμμισε ο παραγωγός, ο οποίος στη συνέχεια αναφέρθηκε στα γυρίσματα που πραγματοποιήθηκαν κάτω από δύσκολες συνθήκες, καθώς η ταινία ακολουθεί το ταξίδι μιας οικογένειας ιθαγενών, η οποία κάθε χρόνο αφήνει το σπίτι της για να μαζέψει τους καρπούς των δέντρων μέσα στα δάση.
Ο σκηνοθέτης της ταινίας Children in exile, Chris Swider κατέγραψε με το φακό του, ανθρώπους που επέζησαν της εξορίας στη Σιβηρία, περιγράφοντας τις εμπειρίες τους ως τα νεότερα θύματα του σοβιετικού συστήματος. Ο C.Swider τόνισε ιδιαίτερα τη δυσκολία ανεύρεσης αρχειακού υλικού της εποχής εκείνης και επισήμανε το ερώτημα που «βασανίζει» κάθε ντοκιμαντερίστα, το οποίο δεν είναι άλλο από το «γιατί πρέπει να δει και να θυμάται κανείς την ταινία μου». Ο ίδιος δεν δυσκολεύτηκε καθόλου να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων που συμμετείχαν στην ταινία του, καθώς όπως είπε οι ίδιοι επιθυμούσαν να εξιστορήσουν τα γεγονότα από τη δική τους πλευρά. «Το ωραίο με το ντοκιμαντέρ είναι ότι συναντάς ανθρώπους, που υπό φυσιολογικές συνθήκες, πιθανότατα να μη συναντούσες ποτέ στη ζωή σου», τόνισε ο σκηνοθέτης.
Ο Olaf Koelewijn σκηνοθέτης του Farmer’s wisdom προοριζόταν από την οικογένειά του, όπως είπε, να αναλάβει την επιχείρηση του πατέρα του ως μπογιατζής. Ωστόσο, δεν εξάσκησε ποτέ το συγκεκριμένο επάγγελμα, αφού ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών του είχε αποφασίσει να ασχοληθεί με την τηλεόραση, αρχικά ως ρεπόρτερ και στη συνέχεια ως ντοκιμαντερίστας. Μίλησε για τις δυσκολίες χρηματοδοτήσης που συναντούν οι ταινίες τεκμηρίωσης, κάτι που, όπως εξήγησε, δεν απέτρεψε τον ίδιο να γυρίσει με δικά του χρήματα την ταινία του.
Η Hillary Helstein χρειάστηκε 10 χρόνια για να γυρίσει την ταινία As seen through these eyes. Το ντοκιμαντέρ της, διανθισμένο με συνεντεύξεις από επιζώντες του Ολοκαυτώματος, οι οποίοι αντιστάθηκαν στον φασισμό μέσα από την τέχνη τους, αποτελεί μια ωδή στην ανθρώπινη θέληση για ζωή. «Πολλές φορές αναρωτήθηκα για ποιό λόγο να το κάνω και αν θα ενδιαφερθεί κανείς να το δει», είπε η H. Helstein, η οποία με το As seen through these eyes θέλησε να δείξει την ποίηση και την ομορφιά της τέχνης που μπορεί να αναδειχθεί ακόμη και μέσα από τις πιο δύσκολες καταστάσεις, όπως αυτές που βίωσαν οι ήρωες της.
Η συζήτηση περιστράφηκε στη συνέχεια γύρω από την εμπιστοσύνη που οφείλει να χτίσει ο σκηνοθέτης με το υποκείμενό του, πριν αρχίσει να κινηματογραφεί, καθώς και για την ευθύνη που έχει απέναντι στο θέμα του.
«Για να αναπτυχθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στον ντοκιμαντερίστα και τον ήρωά του και να αισθανθεί αυτός οικεία για να αρχίσει να μιλάει, προηγούνται αρκετές συναντήσεις και συζητήσεις μέχρι να γνωρίσει ο ένας τον άλλον καλά», σχολίασε ο A. Magnusson. «Το μυστικό είναι να ακούς», συμπλήρωσε ο Β. Bjorgulfsson, κάτι στο οποίο συμφώνησαν όλοι οι σκηνοθέτες.
