Τα εγκαίνια της εικαστικής εγκατάστασης Lauren: Anyone Home? της Λόρεν Λι ΜακΚάρθι πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο 8 Μαρτίου, στο Momus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, στο πλαίσιο του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Την εκδήλωση προλόγισαν ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Άκης Σακελλαρίου, η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, και η επιμελήτρια της έκθεσης, Χριστιάνα Καζάκου. Το έργο απέσπασε το Βραβείο Human AI Art Award, το οποίο αποτελεί κοινή πρωτοβουλία της TELEKOM και του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Βόννης και παρουσιάζεται στο Φεστιβάλ, σε συνεργασία με την COSMOTE TV, στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος ΑΙ, μια αναπόδραστη νοημοσύνη.
Το κοινό καλωσόρισε ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Άκης Σακελλαρίου, ο οποίος αρχικά ευχαρίστησε την COSMOTE TV για την πολύτιμη στήριξη και τη διοργάνωση αυτής της έκθεσης, καθώς και το Momus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών για τη φιλοξενία. «Η εγκατάσταση Lauren: Anyone Home? είναι μια μοναδική εμπειρία που συνδυάζει την τέχνη και την τεχνολογία ΑΙ, ενώ εντάσσεται και στο μεγάλο αφιέρωμα του Φεστιβάλ στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα εξετάσουμε διάφορα πρότζεκτ και θα παρακολουθήσουμε συναρπαστικά ντοκιμαντέρ. Κυρίως, όμως, θα μας δοθεί η ευκαιρία να αναρωτηθούμε για τη θέση που καταλαμβάνει η ανθρώπινη διάσταση απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη». Η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, ευχαρίστησε επίσης την COSMOTE TV και το Momus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών για την άψογη συνεργασία: «Έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε αυτή τη συναρπαστική διαδραστική έκθεση, η οποία συνδέει την τέχνη με την Τεχνητή Νοημοσύνη και καταλαμβάνει κεντρική θέση στο μεγάλο αφιέρωμα της 27ης διοργάνωσης στο ΑΙ. Στο πλαίσιο αυτού του αφιερώματος έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ένα συναρπαστικό masterclass και να δούμε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους σχετικές με το ΑΙ, ενώ η ειδική έκδοση του Φεστιβάλ αλλά και το αγαπημένο περιοδικό Πρώτο Πλάνο είναι αφιερωμένα στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Όλες οι δράσεις του αφιερώματος και η παρούσα εικαστική εγκατάσταση έχουν σκοπό να επανεξετάσουν τη σχέση της ανθρωπότητας με την Τεχνητή Νοημοσύνη» ολοκλήρωσε σχετικά.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε η επιμελήτρια της έκθεσης Χριστιάνα Καζάκου, η οποία καλωσόρισε τους επισκέπτες, ευχαρίστησε την COSMOTE TV, όπως και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, τους εθελοντές, τους performers και το Momus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών για τη φιλοξενία. Αμέσως μετά, έκανε μια σύντομη περιγραφή του βραβείου Human AI Art Award. «Το βραβείο αυτό δόθηκε για πρώτη φορά με σκοπό να αναδείξει το πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει την αντίληψή μας και τη δημιουργικότητά μας, και κατ’ επέκταση την ικανότητά μας να δημιουργήσουμε νέα τεχνολογία. Το έργο Lauren: Anyone Home?, που έχει λάβει αυτό το βραβείο, προσεγγίζει ευρηματικά την Τεχνητή Νοημοσύνη και στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζουμε την εγκατάστασή του στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Η καλλιτέχνιδα εξετάζει τις κοινωνικές σχέσεις μέσω της αυτοματοποίησης, της παρακολούθησης μέσω ηλεκτρονικών συσκευών και της αλγοριθμικής ζωής. Η Λόρεν Λι ΜακΚάρθι διδάσκει Σχέδιο, ΜΜΕ και Τέχνες στο UCLA. Έχει προπτυχιακές σπουδές στις Ηλεκτρονικές Επιστήμες από το UCLA και στις Τέχνες και το Σχέδιο από το MIT στη Βοστώνη, καθώς και μεταπτυχιακές σπουδές στο UCLA στις Καλές Τέχνες. Το Lauren: Anyone Home? συνδυάζει τους διαφορετικούς τομείς των σπουδών της. Στην εγκατάσταση η καλλιτέχνιδα παρακολουθεί ως μια ανθρώπινη Alexa τα σπίτια των συμμετεχόντων μέσα από έξυπνες συσκευές. Μικρόφωνα και κάμερες μετατρέπουν τον χώρο σε ένα πλήρως συνδεδεμένο, έξυπνο σπίτι. Σε αντίθεση με τις συνηθισμένες τεχνολογίες έξυπνου σπιτιού, το Lauren: Anyone Home? εστιάζει στην ανθρώπινη παρουσία. Ισορροπεί ανάμεσα στην οικειότητα και την ιδιωτικότητα, ενώ αναρωτιέται για το μέλλον της ανθρώπινης εργασίας, σε έναν κόσμο που αυτοματοποιείται ολοένα και περισσότερο», σημειωσε η Χριστιάνα Καζάκου.
Στο σημείο εκείνο έγινε διαδικτυακή σύνδεση με τη Λόρεν Λι ΜακΚάρθι, η οποία ανέλυσε το έργο της αλλά και την πηγή της έμπνευσής της: «Το πρότζεκτ ξεκίνησε το 2017 όταν εμφανίστηκε για πρώτη φορά η Alexa ως τεχνολογία και ξεκίνησα να τοποθετώ ηλεκτρονικές συσκευές σε σπίτια ανθρώπων που δήλωσαν συμμετοχή. Τι σημαίνει να βάζεις AI σε χώρους οικειότητας; Πώς συμπεριφερόμαστε σε αυτούς τους χώρους; Ουσιαστικά έμπαινα σε προσωπικούς χώρους παρακολουθώντας την καθημερινότητά των ανθρώπων μέσω των ηλεκτρονικών συσκευών. Παρακολουθούσα την κάθε τους κίνηση μέσα στο σπίτι τους, να ποτίζουν τα λουλούδια, να διαβάζουν: οποιαδήποτε δραστηριότητα κάνει κάποιος στον οικείο χώρο του. Ωστόσο, εμείς κάνουμε κάτι καλύτερο από την Alexa: εστιάζουμε στο ανθρωπιστικό στοιχείο» τόνισε η καλλιτέχνις.
Στη συνέχεια, διευκρίνισε τις διαφορές ανάμεσα στην εγκατάσταση που παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκης και εκείνη που είχε αρχικά «Η εκδοχή της εγκατάστασης που παρουσιάζεται τώρα στο Momus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών είναι καινούρια, ενώ η παλιά ήταν διαθέσιμη στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Βόννης στη Γερμανία. Σε αυτή την εκδοχή άλλαξε η διάδραση, η οποία γίνεται σε έναν φυσικό χώρο, καθώς επίσης και η σχέση κοινού και καλλιτέχνιδος. Μέσω του συστήματος Lauren: Anyone Home?, προκαλώ τη σχέση μας με την τεχνολογία σε: έχοντας έναν performer στον πίσω χώρο της εγκατάστασης, δίνω τη δυνατότητα μιας διαφορετικής εμπειρίας. Έχει δημιουργηθεί ένα φουτουριστικό σπίτι όπου η διάδραση παίρνει έναν άλλο ρόλο. Τίθενται ερωτήματα γύρω από την τεχνολογία: ποιος την καθοδηγεί και τι μπορεί να θελήσουμε από αυτή στο μέλλον;» αναρωτήθηκε η καλλιτέχνιδα.
«Είναι τιμή μου να παρουσιάζω το έργο μου στη Γερμανία και στην Ελλάδα. Και είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον να βλέπω πώς το κοινό αλληλεπιδρά με την εγκατάσταση σε διαφορετικές χώρες. Είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με τοπικούς performers και να δω πώς ενσαρκώνουν τον ρόλο ενός ανθρώπινου ΑI. Ο τρόπος με τον οποίο ενσωματώνουν τον χαρακτήρα τους στον ρόλο αλλάζει ολόκληρο το έργο. Στην ουσία δεν δίνουν παράσταση μόνο ως Lauren, αλλά ως ένας ανθρωπόμορφος ΑΙ βοηθός, ο οποίος διατηρεί την προσωπικότητά του μέσα στο έργο. Όλη αυτή η σύνθεση είναι μια διευρυμένη φαντασία για το ποιος κρύβεται πίσω από το σύστημα του ΑΙ, ενώ προκαλεί ερωτήματα σχετικά με τη συνηθισμένη λειτουργία του αλλά και γύρω από την ταυτότητα αυτού που το καθοδηγεί» προσέθεσε σχετικά.
Όσον αφορά το πώς το ακαδημαϊκό της υπόβαθρο ενσωματώθηκε πρακτικά στην AI, η Λόρεν Λι ΜακΚάρθι ανέφερε: «Σπούδασα Ηλεκτρονικές Επιστήμες και Τέχνες και αυτό μου προκάλεσε ερωτήσεις γύρω από την κοινωνική υπολογιστική. Τα τέσσερα χρόνια που πέρασα στο MIT, αναρωτιόμουν για ποιον σχεδιάζονται αυτά τα συστήματα και επιπλέον πώς μπορούν να δημιουργηθούν. Με ενδιαφέρει πολύ η συμμετοχική παράσταση λόγω της σχέσης που αναπτύσσω με το κοινό και το πώς γίνεται η διάδραση σε διαφορετικά κοινωνικά υπόβαθρα. Σκέφτομαι πως οι παραστάσεις που κάνω μέσω του AI έχουν ενσωματωθεί στην καθημερινή μας ζωή. Με ενδιαφέρουν αυτές οι αλλαγές στο σύστημα, πώς αλληλεπιδρούμε με αυτό, τι συνιστά επιτυχημένη και τι αποτυχημένη επικοινωνία μαζί του. Οι ερωτήσεις που δημιουργούνται τελικά είναι: ποιος χτίζει αυτά τα συστήματα; Ποιες αξίες χρησιμοποιούμε για να τα φτιάξουμε; Τι ρόλο παίζει το φύλο στη δημιουργία τους; Ποια είναι τα όρια τους και τι σημαίνει να είμαστε παρόντες;» κατέληξε η Λόρεν Λι ΜακΚάρθι.
Το installation θα είναι ανοιχτό για το κοινό:
9-16 Μαρτίου, καθημερινά 10:00- 22:00
Το διαδραστικό μέρος του installation θα είναι ανοιχτό για το κοινό:
-Κυριακή 9 Μαρτίου: 11:00-14:00 και 18:00-21:00
-Δευτέρα 10 έως Παρασκευή 14 Μαρτίου: 18:00-21:00
-Σάββατο και Κυριακή 15 και 16 Μαρτίου: 11:00-14:00 και 18:00-21:00
*Είσοδος ελεύθερη
